Metilkavikol Kemotipi Reyhanın Peltat Salgı Tüylerinde Fenilpropen Biyosentezi ve Kapsamının Vermikompost Uygulama Dozu ve Yöntemine Bağlı Olarak Değişimi

Abstract

Reyhan (Ocimum basilicum L.) yaprakları üzerinde bol miktarda yer alan peltat salgı tüyleri (PST), fenilpropanoid metabolizması araştırmaları için oldukça ideal yapılardır. Bu çalışmada, 0, %10 ve %25 dozlarında katı vermikompostun (KV) ve vermikompost çayı (VÇ) uygulamalarının PST’deki fenilpropen kapsamı ve biyosentezi üzerine etkileri araştırılmıştır. Metilkavikol kemotipi reyhan yapraklarından izole edilen PST’de kavikol, öjenol, metilkavikol ile metilöjenol fenilpropenlerinin birikimi ve EGS, EOMT ile CVOMT genlerinin ifade değişimleri sırasıyla GC-MS ve qPCR temelli yaklaşımlarla belirlenmiştir. Reyhan kök bölgesine %10 ve %25 oranında ilave edilen KV’nin metilöjenol ile metilkavikol birikimini ve bu fenilpropenlerin biyosentezini gerçekleştiren enzimleri kodlayan EOMT ve CVOMT genlerinin ifade oranlarını önemli ölçüde düşürdüğü tespit edilmiştir (P < 0.05). Yapraklara püskürtme yolu ile uygulanan vermikompost çayının ise uygulanan doza bağlı olarak farklı etkileri olduğu görülmüştür. Yapraklara %10 VÇ uygulamasının kavikol ile metilöjenol fenilpropenlerinin birikimini ve EOMT ile CVOMT genlerinin ifade oranını önemli oranda artırdığı bulunmuştur (P < 0.05). Buna karşın, %25 VÇ uygulamasının öjenol ile metilkavikol birikimini önemli oranda artırdığı fakat EOMT ile CVOMT genlerinin ifade oranlarını düşürdüğü tespit edilmiştir (P < 0.05). Bu sonuçlar, PST’de fenilpropen bileşiklerinin biyosentezi üzerine farklı doz ve formlarda vermikompost uygulamalarının etkilerini ve PST’nin O-metilleme reaksiyonları için bir mekân olarak önemini ortaya koymaktadır.