ArticlePDF Available

The effect of self-efficacy on predicting body appreciation in individuals exercising in fitness centers: Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi

Authors:

Abstract

This study was conducted to determine the differences between the variables of gender, age, educational status and the number of exercises performed weekly with body liking and general self-efficacy and also to examine the effect of body liking on self-efficacy. A total of 271 voluntary participants, 141 women and 130 men, who participated in fitness activities, participated in the study. In the study, the General Self-Efficacy Scale was utilized as well as the Body Liking Scale. The data were tested with descriptive statistics, independent sample T-test, one-way analysis of variance ANOVA, Pearson correlation test and simple linear regression analysis. The findings indicate that the average body liking score of the participants is high and their general self-efficacy levels are at an average level. At the same time, it was determined that gender, age, educational status and number of weekly exercise sessions significantly differentiated body appreciation and general self-efficacy. As a result, it was determined that self-efficacy had an effect of 22% in explaining body liking and both measurement tools showed a positive and significant relationship. (Extended English summary is at the end of this document) Özet Bu araştırma; cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve haftalık yapılan egzersiz sayısı değişkenlerinin bedeni beğenme ve genel özyeterlilik ile arasındaki farklılıklarının belirlenmesi ve aynı zamanda bedeni beğenmenin özyeterlik üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya fitness faaliyetlerine katılan 141 kadın 130 erkek toplam 271 gönüllü katılımcı katılmıştır. Çalışmada Bedeni Beğenme Ölçeği’nin yanı sıra Genel Özyeterlilik Ölçeğinden yararlanılmıştır. Veriler betimsel istatistikler, bağımsız örneklem T-testi, tek yönlü varyans analizi ANOVA, pearson korelasyon testi ve basit doğrulsal regresyon analizi ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular katılımcıların bedeni beğenme ortalama puanın yüksek, genel özyeterlilik düzeylerinin ise ortalama seviyede olduğu yönündedir. Aynı zamanda cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve haftalık egzersiz yapma sayısının bedeni beğenme ve genel özyeterliği anlamlı biçimde farklılaştırdığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak özyeterliğin bedeni beğenmeyi açıklamada %22’lik etkiye sahip olduğu ve her iki ölçüm aracının pozitif yönlü anlamlı ilişki ortaya koyduğu saptanmıştır.
International
Journal of Human Sciences
ISSN:2458-9489
Volume: 20 Issue: 4 Year: 2023
The effect of self-efficacy on
predicting body appreciation
in individuals exercising in
fitness centers
Fitness merkezlerinde
egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında
bedeni beğenmenin etkisi
Ferhat Kılıçarslan1
Nuri Berk Güngör2
Tebessüm Ayyıldız Durhan3
Serkan Kurtipek4
Abstract
This study was conducted to determine the
differences between the variables of gender, age,
educational status and the number of exercises
performed weekly with body liking and general
self-efficacy and also to examine the effect of
body liking on self-efficacy. A total of 271
voluntary participants, 141 women and 130 men,
who participated in fitness activities, participated
in the study. In the study, the General Self-
Efficacy Scale was utilized as well as the Body
Liking Scale. The data were tested with
descriptive statistics, independent sample T-test,
one-way analysis of variance ANOVA, Pearson
correlation test and simple linear regression
analysis. The findings indicate that the average
body liking score of the participants is high and
their general self-efficacy levels are at an average
level. At the same time, it was determined that
gender, age, educational status and number of
weekly exercise sessions significantly
Özet
Bu araştırma; cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve
haftalık yapılan egzersiz sayısı değişkenlerinin
bedeni beğenme ve genel özyeterlilik ile
arasındaki farklılıklarının belirlenmesi ve aynı
zamanda bedeni beğenmenin özyeterlik üzerine
etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Çalışmaya fitness faaliyetlerine katılan 141 kadın
130 erkek toplam 271 gönüllü katılımcı
katılmıştır. Çalışmada Bedeni Beğenme
Ölçeği’nin yanı sıra Genel Özyeterlilik
Ölçeğinden yararlanılmıştır. Veriler betimsel
istatistikler, bağımsız örneklem T-testi, tek yön
varyans analizi ANOVA, pearson korelasyon
testi ve basit doğrulsal regresyon analizi ile test
edilmiştir. Elde edilen bulgular katılımcıların
bedeni beğenme ortalama puanın yüksek, genel
özyeterlilik düzeylerinin ise ortalama seviyede
olduğu yönündedir. Aynı zamanda cinsiyet, yaş,
eğitim durumu ve haftalık egzersiz yapma
sayısının bedeni beğenme ve genel özyeterliği
1
Yüksek Lisans Öğrencisi, Gazi Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Rekreasyon Bölümü, ferhat.kilicarslan@gazi.edu.tr
Orcid: 0000-0002-9363-1068
2
Doç. Dr., Balıkesir Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Yöneticiliği Bölümü, nuriberkgungor@gmail.com
Orcid: 0000-0002-6579-9146
3
Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Rekreasyon Bölümü, tebessum@gazi.edu.tr
Orcid: 0000-0003-2747-6933
4
Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Yöneticiliği lümü, serkankurtipek@gazi.edu.tr
Orcid: 0000-0002-4791-9482
Submitted: 21/11/2023 Published: 28/12/2023
695
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
differentiated body appreciation and general self-
efficacy. As a result, it was determined that self-
efficacy had an effect of 22% in explaining body
liking and both measurement tools showed a
positive and significant relationship.
Keywords: Body appreciation, self-efficacy,
exercise.
(Extended English summary is at the end of this
document)
anlamlı biçimde farklılaştırdığı tespit edilmiştir.
Sonuç olarak özyeterliğin bedeni beğenmeyi
açıklamada %22’lik etkiye sahip olduğu ve her
iki ölçüm aracının pozitif yönlü anlamlı ilişki
ortaya koyduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bedeni beğenme,
özyeterlilik, egzersiz.
Giriş
Küreselleşmenin son yıllardaki dinamik ilerleyişi, tüm olumlu ve olumsuz etkileri, yaratıcı ve
yıkıcı yönüyle birlikte içinde yaşadığımız nyayı dramatik bir şekilde ekonomik, sosyal, kültürel,
teknolojik ve jeopolitik ortamlarda tüm insanlığın değerlerinin, bakış açılarının, yaşam ve çalışma
tarzlarının yanı sıra algılarının da değişmesine yol açmıştır (Peteva, 2020). Tüm bu değişimlerin
içerisine güzellik algısının ve onun getirisi olarak bedeni beğenmeye yönelik algıların da değiştiğinden
bahsetmek mümkündür. Tylka ve Wood Barcalow (2015) beden beğenisi tanımı da bu değişime
paralel olarak "insan güzelliğinin tek biçimi olarak kitle iletişim araçlarının teşvik ettiği dış görünüş
ideallerini reddederek, bedeni kabul etmek, ona karşı olumlu görüşlere sahip olmak ve saygı duymak"
şeklinde tanımlamıştır. Bu tanıma benzer olarak yine Marta-Simões ve arkadaşları (2016) tarafından
da olumlu beden imajının bir yönü olan bedeni beğenme hali, kişinin kendi bedeninin özellikleriyle
dengeli, barışık ve sağlık bilincine sahip bir ilişki kurması olarak tanımlamaktadır.
Beden beğenisi üzerine yapılan araştırmaların zengin bir geçmişe sahip olduğu söylenebilir
(Slade, 1994; Cash, 2004; Avalos ve ark., 2005; Grogan, 2006; Swami ve ark., 2008; Tiggemann &
McCourt, 2013; Atari, 2016; Gillen & Dunaev, 2017; O’Neill ve ark., 2018; Winter ve ark., 2019;
Meneses ve ark., 2019; Baceviciene & Jankauskiene, 2020; Razmus ve ark., 2020). “Beden algısı”
kavramı ilk olarak Alman yazar Schilder (1935) tarafından İngilizce olarak yayınlanan The Image and
Appearance of the Human Body adlı çalışmasında önemli ve bütünleyici bir psikolojik olgu olarak
literatüre kazandırılmıştır. Schilder çalışmasında beden imajından "zihnimizde oluşturduğumuz kendi
bedenimizin resmi, yani bedenin kendimize görünme şekli" olarak söz etmektedir. Zaman içinde
bilimsel araştırmalar, neredeyse psikolojik sorunlara odaklanan, yani genellikle olumsuz beden imajını
anlamak in tasarlanmış olan beden imajı ilişkileri, belirleyicileri ve sonuçları hakkında çeşitli
araştırmalara odaklanmıştır (Smolak & Cash, 2011; Tylka, 2012; Becker vd., 2019).
Avalos ve arkadaşları tarafından ilk olarak 2005 yılında oluşturulan ölçme aracı ve ölçeğin
uyarlamaolarak ortaya konan ölçme araçları (Tylka, 2013) tek boyuttan oluşmaktadır. İlgili ölçüm
araçlarının farklı dillerde ölçüm yapma sınırlılığı sebebiyle Tylka ve Wood-Barcalow (2015), Beden
Algısı Ölçeği (Body Appreciation Scale-2, BAS-2) geliştirmiştir. Mevcut çalışmada bu noktada bahsi
geçen ölçüm aracından Türkçeye uyarlanmış olan versiyonu kullanmıştır (Anlı ve ark., 2015).
Literatür incelendiğinde olumsuz beden algıları üzerine yapılan çalışmalarda, olumsuz beden
algılarının, yeme bozuklukları, depresyon, izolasyon, düşük öz saygı ve kilo verme takıntıları ile
bağlantı olduğu (Davis, 2003), aşırı kilolu kişilerde olumsuz beden algısı kişilerarası faktörlerden,
sosyokültürel faktörlerden ve medya etkilerinden etkilenerek düşük benlik saygısına, güven
sorunlarına ve depresyona yol açtığı (Makara-Studzińska ve ark., 2013) ve düşük özyeterlilik, sosyal
destek ve kilo vermeye yönelik daha fazla sosyal baskı ile kendini göstererek ergenlerin olumsuz beden
algısı ve yeme tutumları ile ilişkili olduğu (Ata ve ark., 2007) sonuçları elde edilmiştir. Bu doğrultuda
696
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
mevcut araştırmada bu ilişkilerin bazı demografik değişkenler ile açıklanması gerekliliğine yönelik
ihtiyaçların olduğundan söz edilebilir.
Mevcut çalışma, özyeterlilik ve bedeni beğenme arasındaki ilişkide özyeterliğin yordanmasında
bedeni beğenmenin rolü belirlemek amacıyla kurgulanmıştır. İlgili araştırmanın odak noktası,
özyeterlilik ile beden algısı arasındaki kuramsal ilişkidir. Ayrıca özyeterlilik ile beden algısı ilişkisi
üzerine yapılan çalışmaların sonuçlarına göre, beden beğenisi ve özyeterliğin çocuklar ve ergenlerde
benlik kavramı, ergenlik durumu, beden ölçüsü, kilo ve fiziksel aktivite gibi faktörlerle değişim
gösterdiği (O'dea, 2012), genç yetişkin kadınlarda dış görünüşe dayalı yorumların sıklığı ve etki
boyutları ile beden beğenisi ve özyeterlilik arasında anlamlı ilişkilerin olduğu (Herbozo & Thompson,
2006) tespit edilmiştir. Ayrıca olumsuz beden imajı, öz yeterlilik inançlarını etkileyebilen düşük
özyeterlilik ile ilişkilidir. Bu doğrultuda, özyeterliğin açıklanması ve beden algısı ile ilişkisinden
bahsedilmesi araştırmacılar tarafından gerekli görülmüştür.
Özyeterlilik, Bandura tarafından Sosyal-Bilişsel Teori kapsamında insan davranışının önemli bir
belirleyicisi olarak tanımlanmıştır (Bandura, 1997). Bandura'ya göre, özyeterlilik, kişinin belirli
kazanımları elde etmek için gerekli eylemleri organize etme ve yürütme yeteneklerine olan inancını
ifade eder (Bandura, 1997). Özyeterlilik, performans başarıları, dolaylı deneyim, sözlü ikna ve
fizyolojik bilgi yoluyla davranışı etkiler (Bijl & ShortridgeBaggett, 2001). Özyeterlilik, hedeflere
ulaşmada önemli bir etkendir. Çünkü yeteneklerine güvenen insanlar hayatlarında karşılarına çıkan
zorluklarla cadele etme becerisini geliştirmiş bireyler olarak nitelendirilmektedir. Bu sebeple
özyeterlilik düzeyi yüksek olan insanlar, problemlerden kaçmak yerine problemleri çözme konusunda
başarılı olurlar (Niazi ve ark., 2013). Bunun yanı sıra düşük özyeterlilik duyguları kişilerin özgüveni
olumsuz etkileyebilir ve motivasyonunu düşürebilir (Jones Ms, 2008). Dolayısıyla olumsuz beden
algısı düşük özyeterlilik ile ilişkilidir denilebilir.
Egzersiz, fiziksel özyeterlilikte önemli değişiklikler olmaksızın, vücut yağ oranı ve kas yapısına
ilişkin özyeterlilikleri iyileştirilmesi yoluyla vücut imajını geliştirir (Salci & Ginis, 2017). Özellikle
beden ile bağlantılı güvensizlikler, sosyal ortamlarda veya performans gerektiren durumlarda kişilerin
özyeterliği olumsuz etkilenebilir. Ayrıca güvencesizliği, fiziksel ve psikolojik durumlar bireylerin
beden algılarını olumsuz etkilemekte ve genel öz yeterlik bu ilişkilerde yönlendirici rol oynamaktadır
(Dong, 2008). Bu doğrultuda yetişkinler için beden algısının ve özyeterlilik düzeylerinin araştırılması
önemli görülmektedir.
Bahsedilen hipotezin uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi amacıyla, mevcut araştırmada
cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve haftalık yapılan egzersiz sayısı değişkenlerin bedeni beğenme ve genel
özyeterlilik ile arasındaki farklılıklarının belirlenmesi ve aynı zamanda bedeni beğenmenin özyeterlik
üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem
Araştırmada, nicel araştırma desenlerinden olasılıklı örnekleme modeli tercih edilmiştir. Buna
ek olarak, çalışmada uygun örnekleme yöntemiyle örneklem grubu belirlenmiştir. Uygun örnekleme,
ulaşılması kolay, elde mevcut ve araştırmaya katılmak isteyen (gönüllü) bireyler üzerinden yapılan
örneklemedir (Christensen, Johnson ve Turner, 2015).
Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ili Yenimahalle ilçesinde bir fitness merkezine üye olan
141’i kadın 130’u erkek toplam 271 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcıların çoğunluğu (%54,2) 25
yaş ve altı ile lisans (%60,1) mezunudur. Katılımcıların çoğunluğu haftada 3 defa (%32,8) egzersiz
yaptığını belirtmiştir (Tablo 1).
697
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Tablo 1. Çalışma grubuna yönelik yüzde ve frekans dağılımları
N= (271)
Değişken
f
%
Kadın
141
52,0
Erkek
130
48,0
25 yaş altı
147
54,2
25-30 yaş arası
56
20,7
31 yaş ve üzeri
68
25,1
lisans altı
73
26,9
lisans mezunu
163
60,1
lisansüstü mezunu
35
12,9
1
25
9,2
2
31
11,4
3
89
32,8
4
70
25,8
5 ve üzeri
56
20,7
Araştırmada veri toplama aracı olarak demografik veri formunun yanı sıra Bedeni Beğenme
Ölçeği ve Genel Özyeterlilik Ölçeği kullanılmıştır.
Bedeni Beğenme Ölçeği (BBÖ)
Anlı, Akın, Eker ve Özçelik tarafından 2015 yılında Türkçe formu hazırlanarak uyarlanan
ölçüm aracı 10 madde ve tek alt boyuttan oluşmaktadır. İç tutarlılık katsayısı orijinal araştırmada .88,
mevcut araştırmada ise .91 olarak belirlenmiştir.
Genel Özyeterlilik Ölçeği (GÖÖ)
Sherer ve arkadaşları (1982) tarafından geliştirilen, Yıldırım ve İlhan (2010) tarafından Türkçe
uyarlaması yapılan Genel Özyeterlilik Ölçeği; başlama, yılmama ve sürdürme çabası alt boyutlarından
oluşan genel özyeterlilik ölçeği 17 madde ve 3 alt boyuttan oluşmaktadır. Orijinal araştırmada ve
mevcut araştırmada “Sizi ne kadar tanımlıyor? sorusuna beş dereceli olarak “hiç” ve “çok iyi”
yanıtları arasında değişen yanıtların verilebildiği Likert formatındaki hali kullanılmıştır. Her sorunun
puanı 1-5 arasında değişmektedir. Ölçekteki 2, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12, 14, 16 ve 17. maddeler ters
puanlanmaktadır. Ölçek toplam puanı 17-85 arasında değişebilmektedir; puanın artması özyeterlilik
inancının arttığını göstermektedir. Orijinal çalışmada iç tutarlılık katsayısı .80 iken mevcut araştırmada
.79 olarak belirlenmiştir.
Bulguların istatiksel analizi SPSS 25 paket programında yapılmış, demografik özellikler için
frekans ve yüzde hesaplamaları, değişkenler ve ölçüm araçları arasındaki farkların belirlenmesine
yönelik bağımsız örneklem T-testi ve tek yönlü varyans analizi ANOVA testi, grup içi karşılaştırmalar
için Tukey testi ve ölçüm araçları arasındaki ilişkinin belirlenmesinde Pearson Korelasyon testi, etkinin
belirlenmesinde Regresyon analizi uygulanmıştır.
Bulgular
Tablo 2. Ölçeklere dair aritmetik ortalama, standart sapma ve basıklık çarpıklık değerleri
N= (271)
Min.
Max.
𝒙
ss
Skewness
Kurtosis
Bedeni Beğenme Ölçeği
13,00
50,00
38,67
7,06
-0,656
0,577
Genel Özyeterlilik Ölçeği
40,00
85,00
61,98
8,32
0,313
0,056
Başlama
11,00
45,00
32,83
5,61
-0,015
0,693
Yılmama
12,00
25,00
18,19
2,92
0,126
-0,338
Sürdürme Çaba-Israr
3,00
15,00
10,96
2,30
-0,818
1,414
698
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Tablo 2’de Bedeni Beğenme Ölçeği ve Genel Özyeterlilik Ölçeğinden alınabilecek maksimum
ve minimum puanlara, katılımcıların ölçeklerden aldıkları ortalama puanlara ve ölçeklere verilen
cevaplara göre çarpıklık ve basıklık değerlerine yer verilmiştir. Bu sonuçlara göre, katılımcıların Bedeni
Beğenme Ölçeğinden aldıkların puanların yüksek düzeyde ve Genel Özyeterlilik Ölçeği toplam ve alt
boyutlarından aldıkları puanların ise ortalama düzeyde olduğu, katılımcıların GÖÖ’nin alt
boyutlarından aldıkları puanlara göre en yüksek ortalama puanların başlama alt boyutundan, en düşük
ortalama puanların yılmama alt boyutundan aldıkları tespit edilmiştir. Katılımcıların ölçeklere
verdikleri cevaplara göre ölçme araçlarının normal dağılım parametrelerini karşıladığı söylenebilir
(Tabachnick & Fidell, 2013).
Tablo 3. Ölçekler ile cinsiyet değişkeni arasındaki bağımsız örneklem t testi sonuçları
N= (271)
Cinsiyet
n
𝒙
ss
t
p
Bedeni Beğenme Ölçeği
Kadın
141
38,02
7,04
-1,583
0,115
Erkek
130
39,37
7,04
Genel Özyeterlilik Ölçeği
Kadın
141
60,31
7,55
-3,517
0,001*
Erkek
130
63,80
8,75
Başlama
Kadın
141
32,08
5,50
-2,293
0,023*
Erkek
130
33,63
5,64
Yılmama
Kadın
141
17,54
2,67
-3,883
0,000*
Erkek
130
18,89
3,03
Sürdürme Çaba-Israr
Kadın
141
10,68
2,20
-2,113
0,035*
Erkek
130
11,26
2,37
p<0,05
Tablo 3’de yer alan bağımsız örneklem T-testi sonuçlarına göre, cinsiyet değişkeni ile bedeni
beğenme arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmazken, Genel Özyeterlilik Ölçeği
açısından ise tüm boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Bu
anlamlı farklılıkların Genel Özyeterlilik Ölçeği toplam puanlarında ve tüm alt boyutlarında erkeklerin
lehine olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Her ne kadar bedeni beğenme ile cinsiyet değişkeni arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmasa da erkek katılımcıların kadın katılımcılara göre bedeni
beğenme puanlarının daha yüksek olduğundan bahsedilebilir.
Tablo 4’te ölçme araçları ile y değişkeni arasındaki tek nlü varyans analizi ANOVA
analizine dair sonuçlar yer almaktadır. Bu analiz sonuçlarına göre, yaş değişkeni bedeni beğenme
arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmişken, genel özyeterlik ile arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Bedeni Beğenme Ölçeğinde
gözlemlenen anlamlı farka yönelik grup içi farklılık Post Hoc analizinde tüm gruplar arasında anlamlı
farklılık olduğu ancak bu farklılığın 25 yaş altı katılımcılar lehine olduğu belirlenmiştir. Buna göre, y
azaldıkça bedeni beğenme artmaktadır denilebilir. Diğer yandan anlamlı fark olmamasına karşın yaş
arttıkça genel özyeterliğin artış gösterdiği söylenebilir.
Ölçekler ile eğitim durumu değişkeni arasındaki tek yönlü varyans analizi ANOVA testi
sonuçlarının yer aldığı Tablo 5’teki sonuçlara göre, bedeni beğenme eğitim durumuna göre anlam
farklılıklar göstermezken, genel özyeterliğin eğitim durumuna göre anlamlı biçimde farklılık gösterdiği
belirlenmiştir Buna göre tüm anlamlı farklılıkların lisansüstü mezunları lehine olduğu
gözlemlenmektedir. Dolayısıyla eğitim arttıkça genel özyeterliğin arttığı söylenebilir
699
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Tablo 4. Ölçekler ile yaş değişkeni arasındaki tek yönlü varyans analizi ANOVA testi bulguları
N= (271)
Yaş
n
𝒙
ss
F
p
Bedeni Beğenme Ölçeği
25 yaş altı
147
40,13
6,04
13,639
0,000*
25-30
56
39,26
6,90
31 ve üzeri
68
35,01
7,98
Genel Özyeterlilik Ölçeği
25 yaş altı
147
61,61
7,01
0,796
0,452
25-30
56
61,62
8,24
31 ve üzeri
68
63,08
10,7
Başlama
25 yaş altı
147
32,68
4,84
0,160
0,852
25-30
56
32,83
4,90
31 ve üzeri
68
33,14
7,48
Yılmama
25 yaş altı
147
18,10
2,72
2,387
0,094
25-30
56
17,67
3,22
31 ve üzeri
68
18,79
3,02
Sürdürme Çaba-Israr
25 yaş altı
147
10,82
2,43
0,596
0,552
25-30
56
11,10
2,34
31 ve üzeri
68
11,147
1,97
p<0,05
Tablo 5. Ölçekler ile eğitim durumu değişkeni arasındaki tek yönlü varyans analizi ANOVA testi
bulguları
N= (271)
Eğitim durumu
n
𝒙
ss
F
p
Bedeni Beğenme Ölçeği
Lisans Altı
73
38,13
7,17
0,285
0,752
Lisans Mezunu
163
38,87
6,93
Lisansüstü Mezunu
35
38,85
7,55
Genel Özyeterlilik Ölçeği
Lisans Altı
73
61,27
7,14
7,109
0,001*
Lisans Mezunu
163
61,26
8,38
Lisansüstü Mezunu
35
66,82
8,89
Başlama
Lisans Altı
73
31,93
4,63
4,974
0,008*
Lisans Mezunu
163
32,66
5,90
Lisansüstü Mezunu
35
35,45
5,44
Yılmama
Lisans Altı
73
18,23
2,82
3,805
0,023*
Lisans Mezunu
163
17,91
2,85
Lisansüstü Mezunu
35
19,40
3,20
Sürdürme Çabası-Israr
Lisans Altı
73
11,10
2,25
4,855
0,008*
Lisans Mezunu
163
10,68
2,34
Lisansüstü Mezunu
35
11,97
1,96
p<0,05
Bedeni beğenme ve genel özyeterlilik haftalık yapılan egzersiz sayısına yönelik anlamlı farklılık
göstermektedir. Bunun yanı sıra genel özyeterliğin bir alt boyut olan sürdürme çabası-ısrar alt
boyutunda ise istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmemiştir. Buna göre haftalık egzersiz
sayısı artış gösterdikçe hem bedeni beğenme hem genel özyeterlilik buna paralel artmaktadır (Tablo
6).
700
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Tablo 6. Ölçekler ile haftalık egzersiz sayısı değişkeni arasındaki tek yönlü varyans analizi ANOVA
testi bulguları
N= (271)
Haftalık egzersiz sayısı
n
𝒙
ss
F
P
Bedeni Beğenme
Ölçeği
1 Defa
25
37,00
8,45
7,762
0,000*
2 Defa
31
36,83
9,24
3 Defa
89
37,04
6,77
4 Defa
70
38,77
5,67
5 Defa
56
42,89
5,25
Genel Özyeterlilik
Ölçeği
1 Defa
25
60,36
6,88
2,925
0,022*
2 Defa
31
61,29
10,12
3 Defa
89
60,53
7,52
4 Defa
70
62,28
7,98
5 Defa
56
65,01
8,87
Başlama
1 Defa
25
33,00
5,22
2,450
0,047*
2 Defa
31
30,83
6,53
3 Defa
89
32,17
5,84
4 Defa
70
33,27
4,98
5 Defa
56
34,33
5,31
Yılmama
1 Defa
25
17,36
2,59
5,715
0,000*
2 Defa
31
18,74
2,98
3 Defa
89
17,51
2,76
4 Defa
70
17,97
2,72
5 Defa
56
19,60
3,04
Sürdürme Çaba-Israr
1 Defa
25
10,00
2,88
2,049
0,088
2 Defa
31
11,70
2,00
3 Defa
89
10,84
2,33
4 Defa
70
11,04
2,19
5 Defa
56
11,07
2,15
*p<0,05
Tablo 7. Ölçekler arasındaki Pearson Korelasyon analizi sonuçla
Bedeni Beğenme Ölçeği
1
Genel Özyeterlilik Ölçeği
0,473**
1
Başlama
0,475**
0,871**
1
Yılmama
0,334**
0,787**
0,477**
1
Sürdürme Çaba-Israr
0,129*
0,492**
0,104
0,412**
1
**p<0.01 *p<0.05
Ölçekler arasındaki ilişkinin tespiti amacıyla yapılan Pearson Korelasyon analizi sonuçlarına
göre, bedeni beğenme ile genel özyeterlilik arasında pozitif yönlü orta düzey anlamlı (r=0,473) ilişki
olduğu tespit edilmiştir (Tablo 7).
Tablo 8. Değişkenlere ait doğrusal regresyon analizi sonuçları
B
Std. hata
β
t
p
Constant
40,411
2,448
16,240
0,000*
Bedeni beğenme
0,558
0,063
0,473
8,813
0,000*
R=0,47
R2=0,22
F(77,672)=0,000
p<0,000
*p<0.01, Bağımlı değişken, Özyeterlilik Ölçeği
701
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisinin incelendiği doğrusal regresyon
analizi sonuçları Tablo 8’de sunulmuştur. Her üç değişken toplam puanlar bazında
değerlendirildiğinde (başlama, yılmama ve sürdürme çabası-ısrar) birlikte bedeni beğenmedeki
varyansın yüzde 22’sini ıklamaktadır.
Tartışma
Araştırmada cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve haftalık yapılan egzersiz sayısı değişkenlerinin
bedeni beğenme ve genel özyeterlilik ile arasındaki farklılıklarının belirlenmesi ve aynı zamanda bedeni
beğenmenin özyeterlik üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre
katılımcıların yüksek düzeyde bedeni beğenme puanlarının, ortalama düzeyde özyeterlilik puanlarının
olduğu görülmektedir.
Mevcut araştırmanın sonuçlarına göre katılımcıların bedeni beğenme düzeylerinin yüksek bir
seviyede olduğu ifade edilebilir. Beden beğenisi algısı egzersizin teşvik edilmesi sağlık ve esenliklerinin
korunmasına yardımcı olabilir (Sundgot-Borgen ve ark., 2021). Buna ek olarak katılımcıların
özyeterliliklerinin de ortalama düzeyde olduğu sonuçlarına erişilmiştir. Sosyal Bilişsel Teori'de
Bandura, özyeterliğin performans kazanımlarına, bununda sonuç beklentilerine yol açacağını
belirtmektedir (Selzler ve ark., 2017). Özyeterlilik, bilişsel, motivasyonel, duygusal ve seçim süreçleri
aracılığıyla (Bandura, 1993) bireylerin gelişimini etkiler. Egzersiz özyeterliği veya katılımcıların gerçek
veya algılanan engellere rağmen düzenli olarak egzersiz yapabileceklerine dair inançları, egzersiz
programlarına bağlılığın önemli bir bileşeni gibi görünmektedir (McAuley ve Jacobson, 1991). Buna
göre mevcut çalışmada katılımcıların ortalama düzeyde özyeterlilik algılarına sahip olmaları fitness
aktivitelerine katılımda, ihtiyaçlarına yönelik aktivite seçiminde yarı bağımlı şekilde hareket
edebileceklerini göstermektedir. Özyeterlilik teorisi, daha yüksek özyeterliğin zorlu bir görevle başa
çıkmada daha az çaba algısı ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır (Pender ve ark., 2002).
Katılımcıların özyeterlilik ölçeğinin alt boyutlarından aldıkları puanlara bakıldığında, en düşük
puanların yılmama alt boyutundan alındığı görülmektedir. Buna göre katılımcıların aldıkları bu puanlar
için fitness etkinliklerinde zorlanma ile karşılaştıklarında vazgeçme eğiliminde olabilecekleri
gösterebilir. Yine katılımcıların fitness etkinliklerine başlama konusunda özyeterlilik duygularının
yüksek olduğundan bahsedilebilir. Literatür incelendiğinde hem mevcut çalışmayı destekleyen hemde
çalışmanın aksine sonuçların yer aldığı çalışmalar rülmektedir. Lazareviç ve arkadaşları (2017)
tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına göre üniversite öğrencilerinin özyeterlilik düzeylerinin
yüksek olduğu Çelik ve Güngör (2020) tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına göre üniversite
öğrencilerinin özyeterlilik düzeylerinin ise mevcut çalışmayı destekler biçimde ortalama düzeyde
olduğu görülmektedir. Pineda-García ve arkadaşları (2022) tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına
göre bariatrik cerrahi geçirmiş bireyler üzerinde yaptıkları çalışmada özyeterlilik düzeylerinin yüksek
olduğunu tespit etmişlerdir. Honig (2002), kentlerde yaşayan azınlık gruplara dahil ergenler üzerinde
yaptığı çalışmanın sonuçlarına göre, çalışmanın katılımcılarının özyeterlilik düzeylerinin mevcut
çalışma destekler nitelikte orta düzeyde olduğu sonucuna erişmiştir. Öte yandan literatür
incelendiğinde mevcut çalışmayı destekler nitelikte bedeni beğenme zeylerinin yüksek olduğu
çalışmaların yer aldığı görülmektedir (Kara ve Tazegül, 2016; Tazegül, 2018; Tazegül, 2020;
Karabacak, 2022). Sonuç olarak bireylerin fitness aktivitelerine katılımları için bedeni beğenme ve
özyeterlilik zeylerinin yükselmesi katılımcıların etkinliğe yönelik devamlılık motivasyonlarının
büyük bir belirleyici olduğu ve katılımcıların bu doğrultudaki becerilerinin yüksek tutulması adına
programların düzenlemesi gerektiği düşünülmektedir.
Cinsiyet ile bedeni beğenme ve genel özyeterliğin karşılaştıırılması amacıyla yapılan T-testi
bulgularına göre bedeni beğenme ve cinsiyet arasında anlamlı farklılık tespit edilmezken, cinsiyet
değişkeni ile özyeterlik arasında anlamlı bir farklılığın olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu anlamlı
farklılıkların ise erkek katılımcılar lehine olduğu görülmektedir. Yine her ne kadar bedeni beğenme ile
cinsiyet arasında anlamlı bir farklılık olmasada erkek katılımcıların daha yüksek düzeyde bedeni
702
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
beğenme puanlarına sahip olduğu söylenebilir. Literatür incelendiğinde genellikle mevcut çalışmayı
destekler nitelikte bedeni beğenmenin erkekler lehine daha yüksek olduğu sonuçlarına ulaşan
çalışmaların yer aldığı tespit edilmiştir (Lemoine ve ark., 2018; Özkara, 2019; Bülbül ve ark., 2021;
Casale ve ark., 2021; Güven ve ark., 2021). Bununla beraber kadınların erkeklerden daha yüksek beden
beğenisine sahip olduğu sonuçlarını elde eden çalışmalarda literatürde yer almaktadır (Khorshid ve
ark., 2007; Swami ve ark., 2015; Bebek ve Çakmak Yıldızhan, 2022). Özyeterlilik konusunda yapılmış
çalışmalar incelendiğinde, özyeterlilik ile cinsiyet arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıkların tespit
edildiği çalışmalarda mevcut çalışmaya benzer şekilde erkek katılımcıların kadın katılımcılardan daha
yüksek düzeye sahip olduğu sonuçlarına erişen çalışmalara rastlanmıştır (Salahshuri ve diğ., 2014;
Nabila ve Odeyun, 2020). Bununla beraber bu sonuçların aksine sonuçlar da literatürde
bulunmaktadır (Demirören ve ark., 2016; Julaihi ve ark., 2020; Shahriary Kalantary ve Nasiriani,
2019). Bu bilgiler ışığında bedeni beğenme ve özyeterliğin farklı örneklem gruplarında değişim
gösterdiği söylenebilir.
Elde edilen bulgulara göre yaş değişkeninin fitness egzersizine katılım gösteren bireyler için
bedeni beğenme açısından anlamlı biçimde farklılaştırdığı, öte yandan özyeterlilik zeylerini ise
anlamlı biçimde farklılaştırmadığı tespit edilmiştir. Bu elde edilen anlamlı farklılıkların 25 yaş altı
bireylerin lehine olduğu, bunun yanı sıra yaş azaldıkça bedeni beğenme düzeyinin arttığı sonuçlarına
ulaşılmıştır. Literatür incelendiğinde Alftberg (2010), Ramos ve arkadaşları (2014), Heiman ve Olenik-
Shemesh (2019) ve Karabacak (2022) tarafından yapılan çalışmalarda da yaşın beden beğenisini
değiştirdiği sonuçlarına erişildiği tespit edilmiştir. Karabacak (2022) tarafından yapılan çalışmanın
sonuçla mevcut çalışmanın aksine yaş yükseldikçe bedeni beğenmenin arttığı sonuçlarına
ulaşmışlardır. Öte yandan özyeterlilik ile yaş arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmese de yaş arttıkça
özyeterlilik puanlarının arttığından bahsedilebilir. Literatürde yer alan Bandura (2003), Suriá ve
Ortigosa (2018) tarafından yapılan çalışmaların sonuçları ile mevcut çalışmanın sonuçları benzerlik
gösterirken, Chyung (2007), Çetin ve arkadaşları (2018) tarafından yapılan çalışmaların sonuçları ile
mevcut çalışmada tespit edilen sonuçların aksi sonuçları ortaya koymuştur. Buna göre, yaşın bedeni
beğenmede önemli bir değişken olduğundan ve yaş arttıkça bireylerin bedenlerinde oluşan
deformasyonlar ile birlikte bedeni beğenme düzeylerinin olumsuz etkilendiğinden, bu etkilenmenin
yaş ilerledikçe artacağından bahsetmek mümkündür.
Eğitim durumu değişkeninin bedeni beğenme için anlamlı bir farklılaştırıcı olmadığı,
özyeterliğin ise anlamlı bir farklılaştırıcısı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Özyeterlilik açısından eğitim
durumu arttıkça özyeterliğin arttığı sonuçları elde edilmiştir. Literatürde yer alan ve eğitim durumu ile
bedeni beğenme arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar mevcut çalışmayı destekler niteliktedir (Nash,
2000; Swami ve ark., 2008; Jáuregui-Lobera ve ark., 2013). Bununla birlikte Burger ve arkadaşları
(2020) tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına göre özyeterliğin yetişkin eğitim başarısını olumlu
yönde etkilediğini tespit etmişlerdir. Buna göre özyeterlilik ve eğitim değişkeni karşılıklı olarak birbirini
etkileyen değişkenlerdir. Karabacak (2022) tarafından yapılan çalışmanın sonuçları ise mevcut
çalışmanın aksine sonuçlara erişmiştir. Bu literatürde erişilen bu doğrultudaki tek çalışmadır. Öte
yandan mevcut çalışmayı destekler nitelikte araştırmalar bulunmaktadır (Heidari-gorji ve ark., 2016;
Çambay ve Kazanç, 2021). Manzano-Sanchez ve arkadaşla(2018) ile Sağır ve arkadaşları (2016)
tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına göre, yüksek düzeyde özyeterlilik puanları akademik başarıyı
etkilemektedir. Buna göre, fitness programları düzenlenirken katılımcıların itim durumlarının
dikkate alınması gerektiği ve özellikle düşük eğitim düzeylerine sahip bireylerin özyeterlilik
düzeylerinin arttırılmasına yönelik programlar ile desteklenmesinin gerekliliğinden bahsedilebilir.
Çalışmadan elde edilen bulgulara göre haftalık olarak egzersiz yapma değişkeninin hem bedeni
beğenme hem de özyeterlilik için anlamlı bir farklılaştırıcı olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamlı
farklılıklar her iki düzey için de haftalık egzersiz sayısı arttıkça arttığı sonuçlarına erişilmiştir. Loland
(1998) tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına göre, mevcut çalışmaya ek olarak sadece egzersiz
sayısının artması değil egzersiz şiddetinin de artması, bedeni beğenme puanlarının yükselmesine
703
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
yardımcı olmaktadır. Buna ek olarak egzersiz yapan ve yapmayan arasındaki farklıları araştıran
araştırmaların sonuçları da mevcut araştırmayı destekler nitelikte egzersiz yapmanın bedeni beğenmeyi
yükseltmeye yardımcı olduğunu göstermektedir (Hausenblas ve Fallon, 2006; Campbell ve
Hausenblas, 2009; Kantanista ve ark., 2015; Türk, 2016; Sabiston ve ark., 2019; Özyıldırım, 2021).
Literatürde mevcut çalışmanın aksini gösteren sonuçların tespit edildiği çalışmalar da yer almaktadır
(Kopcakova ve ark., 2014; Zabinski ve ark., 2001; Slater ve Tiggerman, 2006). Yine farklı örneklem
gruplarında da egzersiz yapma ile bedeni beğenme arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler tespit
edilmiştir (Hausenblas ve Downs, 2001; Wetterhahn, Hanson ve Levy, 2002; Kusan, 2017; Sun, Chen,
Wang, Liu ve Zhang, 2018; King ve ark, 2020). Buna göre, yaşam kalitesinin de artmasına etkisinin
olabileceği düşünülen egzersiz yapmanın faydasının bedeni beğenme ve özyeterliğe olan etkileri
nedeniyle pozitif özellikler olan beden beğenisi ve özyeterlilik düzeylerinin yükselmesi adına fitness
aktivitelerine katılan bireylerin haftalık olarak daha fazla egzersize teşvik edilmesi adına programlar ve
teşvik edici reklamların faydalı olabileceği söylenebilir. Bu bağlamda, spor ve egzersiz programlarının
bireylerin bedeni beğenme ve özyeterlilik düzeylerini artırmak amacıyla etkili bir strateji olabileceği
ifade edilebilir. Ayrıca, bireylerin düzenli fiziksel aktivite alışkanlıklarını sürdürebilmeleri için teşvik
edilmesi ve bu alışkanlıklarının desteklenmesi, genel yaşam kalitesini artırabilir.
Bedeni beğenme ve özyeterlilik arasındaki ilişkinin tespiti amacıyla yapılan Pearson korelasyon
analizi sonuçlarına göre, Bedeni Beğenme Ölçeği ile Genel Özyeterlilik Ölçeği arasında pozitif yönlü
orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (r=0,473). Bunun yanı sıra özyeterliliğin bedeni
beğenmeyi açıklamada %22’lik etkiye açıklayıcılığa sahip olduğu yapılan basit doğrusal regresyon
analizi sonucunda tespit edilmiştir. Literatür incelendiğinde Kinsaul ve arkadaşları (2014) tarafından
yapılan çalışmanın sonuçlarına göre, özyeterlilik, üniversite çağındaki kadınlarda olumlu beden
imajının güçlü bir belirleyicisi olduğu, Kołoło ve diğerleri (2012), yetersiz fiziksel aktiviteye karşı en
güçlü engellerin yüksek düzeyde özyeterliğe sahip olmak olduğunu, bu düzeyi olumlu bir beden
imajının ve dış görünüşe ilişkin olumsuz bir özdeğerlendirmenin izlediğini ortaya koymuştur. Piko ve
arkadaşları (2020) tarafından yapılan çalışmanın sonuçları da mevcut çalışmayı destekler biçimde
bedeni beğenme ve özyeterlilik arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki tespit etmişlerdir. McAuley
ve arkadaşları (1993) tarafından yapılan çalışmanın sonuçlarına göre, egzersiz özyeterliği, yaş
yetişkinlerde egzersize bağlılığı önemli ölçüde öngören tek faktördür ve 9 aylık takipte fiziksel
performans ve özyeterlilik azalmaktadır. McAuley ve Jacobson (1991) tarafından yapılan çalışmanın
sonuçlarına göre özyeterlilik, genel egzersiz düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısıdır.
Sonuç ve Öneriler
Sonuç olarak bu bulgular, sağlıklı beden beğenisi ve doğal çıktısı olan psikolojik iyilik halinin
desteklenmesi amacıyla, bireylerin özyeterliliklerinin güçlendirilmesi odaklı müdahale ve destek
programlarının etkili olabileceğini ifade etmektedir. Bireylerin yaşları arttıkça beden beğenisi ile ilgili
hem risk hem de koruyucu faktörleri tespit etmek ve bedenlerine karşı sağlıklı bir tutum
geliştirmelerine yardımcı olmak önemlidir. Mevcut çalışmada, 1) beden beğenisi ile özyeterlilik
arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki bir olduğu, 2) özyeterliliğin bedeni beğenmeyi açıklamada
%22’lik etkiye sahip olduğu 3) cinsiyete göre beden beğenisinin değişmediği ancak özyeterliğin
değiştiği, 4) yaşa göre beden beğenisinin değişiklik gösterdiği özyeterliğin ise değişmediği, 5) eğitim
durumuna göre beden beğenisinin değişmediği özyeterliğin ise değişitiği, 6) haftalık egzersiz sayısının
her iki değişken için anlamlı bir farklılaştırıcı olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, olumlu beden
imajına odaklanan etkili sağlık eğitimi programlarının geliştirilmesini teşvik edecek beden imajı
araştırmalarına öncelik verilmeli ve bu doğrultuda fitness programları oluşturulmalıdır. Bu tür
programlar aynı zamanda beslenme ve spora yönelik okuryazarlık eğitim programlarını da içererek
özyeterliğin gelişimine katkı sağlanması hedeflenmelidir.
704
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Kaynaklar
Alftberg, Å. (2010). The practice of ageing. The experience of being old and the significance of
bodies, things and places. Ethnologia Scandinavica, 40(40), 43-51.
Anlı, G., Akın, A., Eker, H., & Özçelik, B. (2015). Bedeni beğenme ölçeği: geçerlik ve güvenirlik
çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 36, 505-511.
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2906
Ata, R., Ludden, A., & Lally, M. (2007). The effects of gender and family, friend, and media influences
on eating behaviors and body image during adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 36(8),
1024-1037. https://doi.org/10.1007/S10964-006-9159-X
Atari, M. (2016). Factor structure and psychometric properties of the body appreciation scale-2 in
Iran. Body Image, 18, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2016.04.006
Avalos, L. C., Tylka, T. L., & Wood-Barcalow, N. (2005). The body appreciation scale: Development
and psychometric evaluation. Body Image, 2(3), 285297.
http://dx.doi.org/10.1016/j.bodyim.2005.06.002
Baceviciene, M., & Jankauskiene, R. (2020). Associations between body appreciation and disordered
eating in a large sample of adolescents. Nutrients, 12(3), 752.
https://doi.org/10.3390/nu12030752
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational
Psychologist, 28(2), 117-148. https://doi.org/10.1207/S15326985EP2802_3
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Journal of Cognitive Psychotherapy, 13, 158-166.
https://doi.org/10.1891/0889-8391.13.2.158
Bandura, A., Caprara, G., Barbaranelli, C., Gerbino, M., & Pastorelli, C. (2003). Role of affective self-
regulatory efficacy in diverse spheres of psychosocial functioning. Child Development, 74(3), 769-
782. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00567
Bebek, S., & Yıldızhan, Y. (2022). Researching of the relationship between women’s body attitudes,
recreational awareness levels of women. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 636-652.
https://doi.org/10.38021/asbid.1215512
Becker, C., Verzijl, C., Kilpela, L., Wilfred, S., & Stewart, T. (2019). Body image in adult women:
Associations with health behaviors, quality of life, and functional impairment. Journal of Health
Psychology, 24(11), 1536-1547. https://doi.org/10.1177/1359105317710815
Bijl, J., & ShortridgeBaggett, L. (2001). The theory and measurement of the self-efficacy construct.
Scholarly Inquiry for Nursing Practice, 15(3), 189-207. https://doi.org/10.1891/0889-
7182.15.3.189
Burger, K., Mortimer, J., & Johnson, M. (2020). Self-esteem and self-efficacy in the status attainment
process and the multigenerational transmission of advantage. Social Science Research, 86, 102374.
https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2019.102374
Bülbül, A., Olcucu, B., & Akyol, G. (2021). Spor elemanlarının rekreasyon fayda farkındalığı ile
bedenlerini beğenme düzeyleri arasındaki ilişki. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(50), 110-
123.
Campbell, A. ve Hausenblas, H. A. (2009). Effects of exercise interventions on body image: A meta-
analysis. Journal of Health Psychology, 14(6), 780-793.
Casale, S., Prostamo, A., Giovannetti, S., & Fioravanti, G. (2021). Translation and validation of an
Italian version of the body appreciation scale-2. Body Image, 37, 1-5.
https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2021.01.005
Cash, T. F. (2004). Body image: Past, present, and future. Body Image, 1(1), 15.
http://dx.doi.org/10.1016/S1740-1445(03)00011-1
Çambay, Ö., & Kazanç, S. (2021). Self-efficacy perceptions of science teachers for assessment literacy.
International Journal of Education and Literacy Studies, 9(2), 142-150.
https://doi.org/10.7575/AIAC.IJELS.V.9N.2P.142
705
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Çelik, O., & Güngör, N. (2020). Self-Esteem and body appreciation in students of sports sciences
faculty: A structural equation model. International Education Studies, 13(7), 31-39.
https://doi.org/10.5539/ies.v13n7p31
Çetin, N., Aylaz, R., & Kargın, M. (2018). Consideration of the relationship between the self-efficacy
levels and the depression in individuals over 65. The Journal of International Social Research, 11(56),
304-310. https://doi.org/10.17719/jisr.20185639002
Christensen, L. B. Johnson, B. R. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (Çev.
Ed. A. Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
Chyung, S. (2007). Age and gender differences in online behavior, self-efficacy, and academic
performance. The Quarterly Review of Distance Education, 8(3), 213-222.
Davis, P. (2003). Body image. Family Medicine, 35(9), 627-8. https://doi.org/10.4324/9780203134979
Demirören, M., Turan, S., & Öztuna, D. (2016). Medical students’ self-efficacy in problem-based
learning and its relationship with self-regulated learning. Medical Education Online, 16(21), 1-9.
https://doi.org/10.3402/meo.v21.30049
Dong, F. (2008). Job ınsecurity,well-being,and job performance:The role of general self-efficacy. Acta
Psychologica Sinica, 40(4), 448-455. https://doi.org/10.3724/sp.j.1041.2008.00448
Gillen, M., & Dunaev, J. (2017). Body appreciation, interest in cosmetic enhancements, and need for
uniqueness among U.S. college students. Body Image, 22, 136-143.
https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2017.06.008
Grogan, S. (2006). Body image and health. Journal of Health Psychology, 11(4), 523-530.
https://doi.org/10.1177/1359105306065013
Güven, N. K., Nalçakan, G. R., & Kazak, Z. (2021). Egzersiz yapan bireylerin fiziksel aktivite
düzeylerine göre bedeni beğenme ve egzersiz bağımlılığı düzeylerinin değerlendirilmesi. Beden
Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(3), 470-481.
Hausenblas, H. A., & Downs, D. S. (2001). Comparison of body image between athletes and
nonathletes: A meta-analytic review. Journal of Applied Sport Psychology, 13(3), 323-339.
Hausenblas, H. A., & Fallon, E. A. (2006). Exercise and body image: A metaanalysis. Psychology and
Health, 21(1), 33-47.
Heidari-gorji, A., Ghorbani, A., Darabi, M., & Ranjabr, M. (2016). Survey of research self-efficacy of
postgraduate nursing students in Mazandaran university of medical Science - “Northern Iran.
International Journal of Nursing, 6(1), 28-30.
https://doi.org/10.15520/ijnd.2016.vol6.iss01.102.28-30
Heiman, T., & Olenik-Shemesh, D. (2019). Perceived body appearance and eating habits: The voice
of young and adult students attending higher education. International Journal of Environmental
Research and Public Health, 16(3), 451. https://doi.org/10.3390/ijerph16030451
Herbozo, S., & Thompson, J. (2006). Appearance-related commentary, body image, and self-esteem:
Does the distress associated with the commentary matter?. Body Image, 3(3), 255-62.
https://doi.org/10.1016/J.BODYIM.2006.04.001
Honig, J. (2002). Perceived health status in urban minority young adolescents. MCN, The American
Journal of Maternal/Child Nursing, 27(4), 233-237. https://doi.org/10.1097/00005721-
200207000-00008
Jáuregui-Lobera, I., Ezquerra-Cabrera, M., Carbonero-Carreño, R., & Ruiz-Prieto, I. (2013). Weight
misperception, self-reported physical fitness, dieting and some psychological variables as risk
factors for eating disorders. Nutrients, 13;5(11), 4486-4502.
https://doi.org/10.3390/nu5114486
Julaihi, N., Ying, L., Li, V., & Bakri, S. (2020). Confidence level and self-efficacy beliefs of
mathematics teachers: evidence from sarawak. International Journal of Service Management and
Sustainability, 4(2), 1-23. https://doi.org/10.24191/ijsms.v4i2.8145
706
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Kantanista, A., Osiński, W., Borowiec, J., Tomczak, M., & Król-Zielińska, M. (2015). Body image,
BMI, and physical activity in girls and boys aged 1416 years. Body İmage, 15, 40-43.
https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2015.05.001
Kara, T., & Tazegül, Ü. (2016). Bedensel engelli sporcuların kişilik özellikleri ile bedenlerini
beğenmeleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 38, 295-302.
Karabacak, Ö. (2022). Estetik cerrahi geçiren kadınların beden beğenisi ve estetik cerrahiyi kabulü: kültürlerarası
karşılaştırma. Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi.
Khorshid, L., Eşer, İ., Denat, Y., & Çınar, Ş. (2007). An investigation into the body image of women.
Journal of Human Sciences, 4(2), 1-14.
King, J. E., Jebeile, H., Garnett, S. P., Baur, L. A., Paxton, S. J., & Gow, M. L. (2020). Physical activity
based pediatric obesity treatment, depression, self-esteem and body image: A systematic review
with meta-analysis. Mental Health and Physical Activity, 19, 100342.
https://doi.org/10.1016/j.mhpa.2020.100342
Kinsaul, J., Curtin, L., Bazzini, D., & Martz, D. (2014). Empowerment, feminism, and self-efficacy:
relationships to body image and disordered eating. Body İmage, 11(1), 63-7.
https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2013.08.001
Kołoło, H., Guszkowska, M., Mazur, J., & Dzielska, A. (2012). Self-efficacy, self-esteem and body
image as psychological determinants of 15-year-old adolescents’ physical activity levels. Human
Movement, 13(3), 264-270. https://doi.org/10.2478/V10038-012-0031-4
Kopcakova, J., Veselska, Z. D., Geckova, A., M., Van Dijk, J., P., & Reijneveld, S. A. (2014). Is being
a boy and feeling fat a barrier for physical activity? The association between body image, gender
and physical activity among adolescents. International Journal of Environmental Research and Public
Health, 11(11), 11167-11176. https://doi.org/10.3390/ijerph111111167
Kusan, O. (2017). 13-15 yaş obez erkek çocukların 12 haftalık fiziksel aktivite sonrası beden imajı algısı ve
psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi.
Loland, N. W. (1998). Body image and physical activity. A survey among Norwegian men and
women. International Journal of Sport Psychology, 29(4), 339-365.
Makara-Studzińska, M., Podstawka, D., & Goclon, K. (2013). Factors influencing self-perception of
overweight people. Polski merkuriusz lekarski: organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, 35(209),
313-5.
Manzano-Sanchez, H., Outley, C., Gonzalez, J., & Matarrita-Cascante, D. (2018). The influence of
self-efficacy beliefs in the academic performance of Latina/o students in the United States: A
systematic literature review. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 40(2), 176- 209.
https://doi.org/10.1177/0739986318761323
Marta-Simões, J., Ferreira, C., & Mendes, A. (2016). Exploring the effect of external shame on body
appreciation among Portuguese young adults: The role of self-compassion. Eating Behaviors, 23,
174-179. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2016.10.006
McAuley, E., & Jacobson, L. (1991). Self-Efficacy and Exercise Participation in Sedentary Adult
Females. American Journal of Health Promotion, 5(3), 185- 207. https://doi.org/10.4278/0890-
1171-5.3.185
McAuley, E., Lox, C., & Duncan, T. (1993). Long-term maintenance of exercise, self-efficacy, and
physiological change in older adults. Journal of Gerontology, 48(4), 218-24.
https://doi.org/10.1093/GERONJ/48.4.P218
Meneses, L., Torres, S., Miller, K., & Barbosa, M. (2019). Extending the use of the body appreciation
scale-2 in older adults: A Portuguese validation study. Body Image, 29, 74-81.
https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2019.02.011
Nash, C. (2000). Performativity in practice: some recent work in cultural geography. Progress in Human
Geography, 24(4), 653- 664. https://doi.org/10.1191/030913200701540654
707
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Niazi, S., Adil, A., & Malik, N. (2013). Self-Efficacy as Predictor of Motivational Goals in University
Students. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 39(2), 274-280.
O’Neill, E., Winter, V., & Pevehouse, D. (2018). Exploring body appreciation and women’s health-
related quality of life: The moderating role of age. Journal of Health Psychology, 23(14), 1810- 1819.
https://doi.org/10.1177/1359105316675212
O'dea, J. (2012). Body Image and Self-Esteem. Elsevier, 1, 141-147. https://doi.org/10.1016/B978-
0-12-384925-0.00021-3
Özkara, A. B. (2019). Öğretmen adaylarının bedensel memnuniyet düzeylerinin incelenmesi. Spor
Eğitim Dergisi, 3(1), 17-24.
Özyıldırım, M. (2021). Çevrimiçi egzersizlerin yetişkin kadınların bilinçli farkındalık, mental iyi oluş ve beden
imajı üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi.
Peteva, V. (2020). Modern Consumers and the decision-making process in the context of
digitalization. Izvestia Journal of the Union of Scientists- Varna. Economic Sciences Series, 9(2), 32-42.
https://doi.org/10.36997/IJUSV-ESS/2020.9.2.32
Piko, B., Obál, A., & Mellor, D. (2020). Body appreciation in light of psychological, health- and
weight-related variables among female adolescents. Europe's Journal of Psychology, 16, 676- 687.
https://doi.org/10.5964/ejop.v16i4.2183
Pineda-García, G., Serrano-Medina, A., Cornejo-Bravo, J., Andrade-Soto, V., Armenta-Rojas, E., &
González-Sánchez, D. (2022). Self-care model and body image in adults after a bariatric
surgery. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 30, 1-11. https://doi.org/10.1590/1518-
8345.5592.3536
Ramos, M., Vaz, F., Rodríguez, L., Cebria, J., Fernandez, N., González, E., & Casado, M. (2014).
EPA-0407 Differences in perception of body ımage between boys and girls during puberty.
European Psychiatry, 29, 1- 1. https://doi.org/10.1016/S0924-9338(14)77829-0
Razmus, M., Razmus, W., Tylka, T., Jovic, M., Jović, M., & Namatame, H. (2020). Cross-cultural
measurement invariance of the Body Appreciation Scale-2 across five countries. Body Image, 34,
270-276. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2020.07.003
Sabiston, C. M., Pila, E., Vani, M., & Thogersen-Ntoumani, C. (2019). Body image, physical activity,
and sport: A scoping review. Psychology of Sport and Exercise, 42, 48-57.
Sağır, Ş., Aslan, O., Bertiz, H., & Armağan, F. (2016). Investigation of the relationship between pre-
service science teachers' perceived self-efficacy in science teaching and disposition toward
reflective thinking. European Journal of Science and Mathematics Education, 4, 331-344.
Salahshuri, A., Sharifirad, G., Hassanzadeh, A., & Mostafavi, F. (2014). Physical activity patterns and
its influencing factors among high school students of Izeh city: Application of some constructs
of health belief model. Journal of Education and Health Promotion, 21(3), 25.
https://doi.org/10.4103/2277-9531.127618
Salci, L., & Ginis, K. (2017). Acute effects of exercise on women with preexisting body image
concerns: A test of potential mediators. Psychology of Sport and Exercise, 31, 113122.
https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2017.04.001
Schilder, P. (1935). The image and appearance of the human body; studies in the constructive energies of the psyche.
London: Kegan Paul.
Selzler, A., Rodgers, W., Berry, T., & Hall, C. (2017). Examining relationships of self-efficacy,
performance attainments, and outcome achievement over a 1 year exercise program. The
European Health Psychologist, 19, 676.
Shahriary Kalantary, M., & Nasiriani, K. (2019). The Relationship between Attitude toward Research
and Research Self-efficacy in MSc Students of Medical Sciences. The Journal of Tolooebehdasht,
18(3), 22-31. https://doi.org/10.18502/tbj.v18i3.1441
Slade, P. (1994). What is body image?. Behaviour Research and Therapy, 32(5), 497-502.
https://doi.org/10.1016/0005-7967(94)90136-8
708
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Slater, A., & Tiggemann, M. (2006). The contribution of physical activity and media use during
childhood and adolescence to adult women's body image. Journal of Health Psychology, 11(4), 553-
565.
Smolak, L., & Cash, T. F. (2011). Future challenges for body image science, practice, and prevention.
In T. F. Cash, & L. Smolak (Eds.), Body image: A handbook of science, practice, and prevention, 471
478, (2nd ed.). New York: Guilford Press
Sun, W., Chen, D., Wang, J., Liu, N. ve Zhang, W. (2018). Physical activity and body image
dissatisfaction among pregnant women: A systematic review and metaanalysis of cohort
studies. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 229, 38-44.
Sundgot-Borgen, C., Sundgot-Borgen, J., Bratland-Sanda, S., Kolle, E., Torstveit, M., Svantorp-
Tveiten, K., & Mathisen, T. (2021). Body appreciation and body appearance pressure in
Norwegian university students comparing exercise science students and other students. BMC
Public Health, 21(532), 1-11. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10550-0
Suriá, R., & Ortigosa, J. (2018). Autoeficacia en personas con lesión medular: análisis diferencial en
dimensiones de bienestar psicológico. Anuario de Psicología, 48, 18-25.
https://doi.org/10.1016/J.ANPSIC.2018.04.004
Swami, V., Hadji-Michael, M., & Furnham, A. (2008). Personality and individual difference correlates
of positive body image. Body Image, 5(3), 322-325.
https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2008.03.007
Swami, V., Tran, U. S., Stieger, S., & Voracek, M. (2015). Associations between women’s body ımage
and happiness: results of the you beauty com body image survey (YBIS). Journal of Happiness
Studies, 16(3), 705-718.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics: Pearson new international edition.
Chicago: Pearson Education Limited.
Tazegül, Ü. (2018). Sporcularin kişilik özellikleri ile bedenlerini beğenmeleri arasindaki ilişkinin
belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1518-1526.
Tazegül, Ü. (2020). Elit düzeydeki tenisicilerin yaşama bağlılık düzeyleri ile bedenlerini begenmeleri
arasındaki ilişkinin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science, 32(32), 468-474.
Tiggemann, M., & McCourt, A. (2013). Body appreciation in adult women: relationships with age
and body satisfaction. Body Image, 10(4), 624-7. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2013.07.003
Türk, N. (2016). Sedanter bayanlarda bosu egzersizin fiziksel uygunluk ve psikososyal değişimlerine etkisi.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi.
Tylka, T. L. (2012). Positive psychology perspective on body image. In T. F. Cash (Ed.), Encyclopedia
of body image and human appearance, 2, 657663. San Diego, CA: Academic Press
Tylka, T. L. (2013). Evidence for the Body Appreciation Scale’s measurement equivalence/invariance
between US college women and men. Body Image, 10, 415418.
http://dx.doi.org/10.1016/j.bodyim.2013.02.006
Tylka, T. L., & Wood-Barcalow, N. L. (2015). The body appreciation scale-2: Item refinement and
psychometric evaluation. Body Image, 12, 5367.
http://dx.doi.org/10.1016/j.bodyim.2014.09.006
Wetterhahn, K. A., Hanson, C., &Levy, C. E. (2002). Effect of participation in physical activity on
body image of amputees. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 81(3), 194-201.
Winter, V., Teti, M., Landor, A., & Morris, K. (2019). “On a Journey to Appreciate What My Body
Does for Me”: Qualitative Results from a Positive Body Image Pilot Intervention Study. Social
Work in Public Health, 34, 637- 645. https://doi.org/10.1080/19371918.2019.1635951
Yıldırım, F., & İlhan, İ.Ö. (2010). Genel özyeterlilik ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik
çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 1-8.
709
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
Zabinski, M. F., Calfas, K. J., Gehrman, C. A., Wilfley, D. E., & Sallis, J. F. (2001). Effects of a
physical activity intervention on body image in university seniors: Project GRAD. Annals of
Behavioral Medicine, 23(4), 247-252.
Extended English Summary
It can be said that research on body appreciation has a rich history (Slade, 1994; Cash, 2004;
Avalos et al., 2005; Grogan, 2006; Swami et al., 2008; Tiggemann & McCourt, 2013; Atari, 2016;
Gillen & Dunaev, 2017; O'Neill et al., 2018; Winter et al., 2019; Meneses et al., 2019; Baceviciene &
Jankauskiene, 2020; Razmus et al., 2020). The concept of "body perception" was first introduced to
the literature as an important and integral psychological phenomenon by the German author Schilder
(1935) in his work The Image and Appearance of the Human Body published in English. In his work,
Schilder refers to body image as "the picture of our own body that we create in our minds, that is,
the way the body appears to ourselves". Over time, scientific research has focused on various studies
on body image relationships, determinants, and consequences, almost focusing on psychological
problems, that is, generally designed to understand negative body image (Smolak & Cash, 2011; Tylka,
2012; Becker et al., 2019). The body perception scales first created by Avalos et al. in 2005 consist of
a single dimension. The measurement tools put forward as an adaptation of this scale (Tylka, 2013)
also consist of a single dimension. Similarly, the adaptations of the scale in question also consist of a
single dimension. Tylka and Wood-Barcalow (2015) developed the Body Appreciation Scale-2 (BAS-
2) due to the limitation of the related measurement tools to measure in different languages. In the
current study, the Turkish version of the aforementioned measurement tool was used (Anlı et al.,
2015).
Tylka and Wood Barcalow (2015) defined body liking as "accepting, having positive views of,
and respecting the body while rejecting the appearance ideals promoted by mass communication as
the only form of human beauty". Similar to this definition, Marta-Simões et al. (2016) define body
liking, which is an aspect of positive body image, as a balanced, peaceful and health-conscious
relationship with the characteristics of one's own body.
The study was designed to determine the role of body perception in predicting self-efficacy in
the relationship between self-efficacy and body perception. This hypothesis was put forward because
of the relationship between self-efficacy and body perception. In addition, according to the results of
studies on the relationship between self-efficacy and body perception, it has been found that body
liking and self-efficacy vary with factors such as self-concept, puberty status, body size, weight and
physical activity in children and adolescents (O'dea, 2012), and there are significant relationships
between the frequency and impact dimensions of appearance-based comments and body liking and
self-efficacy in young adult women (Herbozo & Thompson, 2006). In addition, negative body image
is associated with low self-efficacy, which can affect self-efficacy beliefs. Accordingly, it was deemed
necessary by the researchers to explain self-efficacy and its relationship with body image before
explaining the purpose of this study.
Self-efficacy was defined by Bandura as an important determinant of human behavior within
the scope of Social-Cognitive Theory (Bandura, 1997). According to Bandura, self-efficacy refers to
a person's belief in their ability to organize and execute the actions necessary to achieve certain
outcomes (Bandura, 1997). Self-efficacy influences behavior through performance achievements,
vicarious experience, verbal persuasion and physiological knowledge (Bijl & Shortridge-Baggett,
2001). Self-efficacy is an important factor in achieving goals because people who are confident in
their abilities are characterized as individuals who have developed the ability to struggle with the
difficulties they face in their lives. For this reason, they are successful in solving problems instead of
avoiding them (Niazi et al., 2013). In addition, low feelings of self-efficacy can negatively affect
710
Kılıçarslan, F., Güngör, N. B., Ayyıldız Durhan, T., & Kurtipek, S. (2023). Fitness merkezlerinde egzersiz yapan bireylerde
özyeterliğin yordanmasında bedeni beğenmenin etkisi. Journal of Human Sciences, 20(4), 694-710.
doi:10.14687/jhs.v20i4.6441
people's self-confidence and decrease their motivation (Jones Ms, 2008). Therefore, it can be said
that negative body perception is associated with low self-efficacy.
In the present study, it was aimed to determine the differences between the variables of gender,
age, educational status and the number of exercises performed weekly with body appreciation and
general self-efficacy and also to examine the effect of body appreciation on self-efficacy.
The study group of this research consisted of 271 people, 141 female and 130 male, who
participated in fitness exercises. The majority of the participants (54.2%) were 25 years of age or
younger and had a bachelor's degree (60.1%). The majority of the participants reported exercising 3
times a week (32.8%) (Table 1).
In this study, in which probability sampling model was utilized by using quantitative method,
the sample group was selected by convenient sampling method. Convenience sampling is sampling
that is easy to reach, available, and conducted on individuals who want to participate in the study
(volunteers) (Christensen, Johnson, & Turner, 2015). In addition to the demographic data form, the
Body Liking Scale and the General Self-Efficacy Scale were used as data collection tools.
As the age of individuals increases, it is important to identify both risk and protective factors
related to body liking and to help them develop a healthy attitude towards their bodies. In the current
study, it was found that 1) there is a positive, moderate relationship between body liking and self-
efficacy, 2) self-efficacy has an effect of 22% in explaining body liking, 3) body liking does not change
according to gender but self-efficacy changes, 4) body liking changes according to age but self-efficacy
does not change, 5) body liking does not change according to educational status but self-efficacy
does, 6) the number of weekly exercises is a significant differentiator for both variables.
Therefore, body image research should be prioritized to encourage the development of
effective health education programs that focus on positive body image and fitness programs should
be created accordingly. Such programs should also include nutrition and sports literacy education
programs to help improve self-efficacy.
ResearchGate has not been able to resolve any citations for this publication.
Article
Full-text available
Objective: the aim of the present article was to test a self-care model explained by the relationship between self-efficacy, body image, obsessive-compulsive disorder, and depression in people with bariatric surgery in the city of Tijuana, Baja California, Mexico. Method: this was a correlational cross-sectional study carried out between August and December 2020. Validated instruments were administered to 102 participants to measure their self-care capacity, general self-efficacy, psychopathological symptoms, and body image perception and satisfaction. The variables of interest were analyzed using descriptive statistics and the Pearson and Spearman correlation coefficients were used to develop a model using path analysis. Result: a significant model was obtained with adequate goodness-of-fit indicators (chi-square χ2 (8) = 11.451, p = .177; root mean square error of approximation (RMSEA)= 0.000; goodness-of-fit index (GFI)= 0.965; comparative fit index (CFI)= 0.985; parsimonious normed fit index (PNFI)= 0.509, and Akaike information criterion (AIC)= 37.451). Self-efficacy (Zβ=0.294) and body image dissatisfaction (So= -0.376) were shown to influence self-care abilities while psychopathological symptoms influenced body dissatisfaction: obsessive-compulsive disorder (Zβ=0.370) and depression (Zβ=0.320). Conclusion: adequate levels of self-efficacy and body satisfaction predict a high capacity for self-care.
Article
Full-text available
Background Body image is considered a core issue for public health and associates with university students’ overall health. Due to positive associations between exercise and body image, it has been suggested that students within an exercise science program might be more body appreciative compared to other students. On the other hand, the strong societal idealization of the athletic body may expose them to a pressure of having a specific body appearance, which may result in unfavorable health consequences. Nevertheless, studies investigating these hypotheses are lacking. We therefore aimed to explore the level and associations of body appreciation, body appearance pressure, body image related mental health constructs, physical activity, and exercise, in Norwegian university exercise science and non-health reference students. Method Male and female exercise science students ( n = 517) and reference students ( n = 476), from nine large universities in Norway took part in this cross-sectional study. Participants responded to the Body appreciation scale-2, a self-developed questionnaire on body appearance pressure, Physical Appearance Comparison Scale-Revised, Sociocultural attitudes towards appearance questionnaire-4R, Rosenberg Self-Esteem Scale, Satisfaction with Life Scale, and questions about physical activity and exercise. Between group differences were analyzed using student independent t-test and ANCOVA for parametric data and Chi-square test for categorical data, and associations were evaluated by Person’s correlation. P -values ≤0.05 were defined as significant. Results Female exercise science students had higher scores on body appreciation compared to reference students. No group difference was found in males. A high percentage of students reported experiencing body appearance pressure, with 69 and 85% among male and female exercise science students, and 57 and 83% among male and female reference students. Fitness centers were the settings where most respondents experienced body appearance pressure. Body appreciation was strongly associated with favorable scores on body image related mental health constructs, while personally experienced body appearance pressure associated with destructive scores on the same constructs. Conclusion Body appearance pressure is an issue among university students regardless of study program. Actions to promote body appreciation and prevent body appearance pressure may include an implementation of media literacy, body functionality, and exercise as topics within the education program to safeguard students’ health and well-being. Clinical trial registry No. NCT04256967 .
Article
Full-text available
Recent research has begun to focus on positive body image and how this can be supported in adolescence. Body appreciation is a key element of positive body image, and has been associated with self-reported health status, weight-related concern, family factors and psychological variables such as self-esteem. In this study we explored these associations among Hungarian adolescent females. Female high school students from two major towns in Csongrád county, Hungary (N = 454; age range from 14 to 20; M = 16.3 years, SD = 1.2) completed questionnaires assessing body appreciation, self-esteem, optimism, life satisfaction and health- and weight-related variables. Analyses revealed that body appreciation was most strongly related to self-esteem, as well as being positively associated with life satisfaction, self-perceived health, being in control of diet, and engagement in sport. Conversely, binge drinking, engaging in slimming behaviors and having eating disorders in the family were negatively associated with body appreciation. These findings provide some indications of factors that might be targetted in health education programs aiming to promote positive body image and to develop resilience against body dissatisfaction in this demographic group. Such programs should also include information of nutrition and media literacy.
Article
Full-text available
The aim of this research is to examine the body appreciation and self-esteem levels of sports sciences faculty students. In this study, it was used relational screening model that is one of the quantitative reserch methods. The research group of the study was composed of students who study in Faculty of Sports Sciences in Gazi University. In study, Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) and Body Appreciation Scale (BAS) were used as data collection tools. The Pearson Moments Product Correlation, structural equation model and path analysis independent sample t-test, one-way ANOVA, percentage, frequency and descriptive statistics were used in data analysis. As a result of the research, it was determined that the self-esteem of students of sports sciences faculty is at an average level. In addition, it was found that the level of participants’ appreciating their own body was high. Moreover, it was concluded that self-esteem of female participants was higher than male participants, athletes in team sports has higher self-esteem than athletes in individual sports, 40-55 kg participants had a higher body appreciation score than 101 and over kg participants. Finally, it was concluded that the level of body appreciation increases as the level of self-esteem increases. As a conclusion of this study, it can be said that higher body appreciation correlated with higher self-esteem.
Article
Full-text available
The purpose of this paper is to examine the confidence level and selfefficacy beliefs of Mathematics teachers, particularly in Kuching and Samarahan, using the instrument adapted from two reliable questionnaires: Trend in International Mathematics and Sciences Study (TIMSS) and Teachers’ Sense of Teaching Mathematics Efficacy Scale (TSES). The respondents consisted of 49 teachers from both primary and secondary schools. The analysis reported that teachers have shown practically high confidence level in teaching mathematics and they closely agreed on their beliefs about their own teaching mathematics efficacy. Further analysis indicated that the mean scores of confidence level and self-efficacy beliefs for the female teachers were slightly higher than the male teachers. Analysis also reported that there were no significant differences in mean scores between teachers’ confidence level and selfefficacy beliefs across gender, highest education attained and years of mathematics teaching. The correlations analysis saw a significant positive strong relationship between teachers’ confidence level and self-efficacy beliefs. These findings provided some evidences to the existing pool of knowledge about teaching efficacy beliefs as well as some distinct and new insights relating to efficacy issues.
Article
The Body Appreciation Scale-2 (BAS-2; Tylka & Wood-Barcalow, 2015a, 2015b) is a widely used measure of positive body image within many cultures and countries; yet, cross-cultural examinations are few. The present study aimed to investigate the measurement invariance of the BAS-2 across adults from five countries: Iran, Japan, Poland, Serbia, and the U.S. The sample included 2944 participants ranging in age from 18 to 82 years. The findings provided evidence that the BAS-2’s one-dimensional structure is the same in these countries. Partial metric invariance (when some but not all items contribute to a latent construct equally for groups) indicated that nine out of 10 items contributed to the latent body appreciation construct to a similar degree across the countries. When a Multiple Indicators Multiple Causes (MIMIC) model was applied with participants’ age and gender as covariates, evidence of differential item functioning was found. Results suggest that both age and gender influenced body appreciation, indicating that the body appreciation factor means are different at different levels of the covariates. In conclusion, cross-culturally body appreciation may be shaped by country, language, age, and gender correlates to different degrees. In future research, measurement invariance analyses should be conducted prior to cultural group comparisons on the BAS-2.
Article
Background Children and adolescents with obesity experience social discrimination which can contribute to increased depression, reduced self-esteem and poor body image. Physical activity improves these psychological outcomes but its ability to affect such changes in the context of pediatric obesity treatment is unknown. The primary aim of this systematic review was to determine how structured physical activity interventions, in the context of pediatric obesity treatment, affect changes in depression, self-esteem and body image. Methods A systematic search of published literature up to June 2019 was undertaken using electronic databases MEDLINE, EMBASE, Cochrane Library and PsychINFO. Eligible studies included a supervised moderate-to-vigorous physical activity intervention conducted at least weekly in free-living children or adolescents (≤18 years) with overweight or obesity, reporting depression, self-esteem and/or body image pre- and post-intervention using validated tools. Meta-analysis, using random effects, was used to combine outcome data and moderator analysis conducted to identify intervention characteristics that may influence outcomes. Results Of 3078 articles screened, 29 studies were included in the review. Overall, structured physical activity interventions were associated with reduced depression (SMD [SE] −0.34 [0.06], p < 0.001, I² = 77%), increased self-esteem (0.34 [0.04], p < 0.001, I² = 78%) and improved body image (0.47 [0.05], p < 0.001, I² = 56%). Age, weight-related changes and inclusion of a nutrition or behavioural component did not significantly influence findings, while school settings and longer interventions produced the greatest self-esteem improvements. Conclusions Structured physical activity interventions, in the context of pediatric obesity treatment, improve depression, self-esteem and body image.
Article
Introduction: Positive attitude towards research can increase the students’ interest in research. Research self-efficacy is an effective factor on attitude towards research. It seems that higher research self-efficacy can influence students’ interest in research. Therefore, this study was conducted to determine the relationship between attitude to research and research self-efficacy in MSc students of medical sciences. Methods: In this descriptive study, 176 graduate students in medical sciences were selected through stratified random sampling. The data collection tool was the questionnaires of attitude toward research and research self-efficacy. Data analysis was conducted using parametric statistical tests by SPSS version 15. Results: Most samples were female (80.1%) and studied nursing (10.8%), while a minority of them was studying parasitology and physiology (1.1%). A significant statistical correlation was observed between the mean scores of attitude towards research and research self-efficacy of students. Moreover, a significant correlation was found between the mean scores of attitude towards research and the students' age and gender. Conclusions: Based on the results, existence of a positive relationship between attitude and research self-efficacy suggests that creation of a positive attitude towards research creates higher research self-efficacy beliefs in students and provides a basis for more student research.