ALGILANAN OTANTİKLİK, YİYECEK DENEYİMİ VE DAVRANIŞSAL NİYET İLİŞKİSİ: ALAÇATI OT FESTİVALİ ÖRNEĞİ

Abstract

Günümüzde turistler, mal ve hizmetlerin yanı sıra eşsiz deneyimler arayışı içerisindedir. Bu deneyimlerde otantiklik algısı önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü otantiklik arzusu, seyahat ve yemek deneyimini değerlendirmede önemli bir nitelik olarak görülmektedir. Bunun yanı sıra bireylerin yaşadıkları deneyimi zenginleştirmeye ve olumlu duygular oluşturmaya katkı sağlamaktadır. Otantiklik arzusu, seyahat ve yemek deneyimini değerlendirmede önemli bir nitelik olarak görülmektedir Bölgeye özgü yerel ürünlerin sunulduğu gastronomi festivalleri de yiyecek deneyiminin yaşandığı kapsamlı etkinliklerdir. Festivaller bulunduğu bölgenin özgün ve otantik yapısını yansıttığı için ziyaretçilerine unutulmaz deneyimler sunmaktadır. Olumlu yaşanan deneyimler davranışsal niyeti pozitif yönde etkilemektedir. Bu çalışmada Ege bölgesine ait otların yer aldığı Alaçatı Ot Festivali'ne katılan bireylerin algılanan otantiklik, yiyecek deneyimi ve davranışsal niyet ilişkisini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Alaçatı Ot Festivali'ni ziyaret eden turistler arasından kolayda örnekleme yöntemiyle 350 turiste ulaşılmış ve çevrim içi anket uygulanmıştır. Analizler sonucunda algılanan otantikliğin yiyecek deneyimi alt boyutları olan eğlence ve kaçış deneyimini etkilediği, bu alt boyutlarında davranışsal niyeti etkilediği tespit edilmiştir.

Full text

Önerilen atıf: Yordam, S. (2021). Algılanan Otantiklik, Yiyecek Deneyimi ve Davranışsal Niyet İlişkisi: Alaçatı Ot Festivali
Örneği, OCAK: Türk Mutfak Kültürü Araştırmaları Dergisi, 1(1), 45-53.
ALGILANAN OTANTİKLİK, YİYECEK DENEYİMİ VE DAVRANIŞSAL NİYET İLİŞKİSİ: ALAÇATI OT
FESTİVALİ ÖRNEĞİ
Selda YORDAM1
ÖZ
Günümüzde turistler, mal ve hizmetlerin yanı sıra eşsiz deneyimler arayışı içerisindedir. Bu deneyimlerde otantiklik algısı
önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü otantiklik arzusu, seyahat ve yemek deneyimini değerlendirmede önemli bir nitelik olarak
görülmektedir. Bunun yanı sıra bireylerin yaşadıkları deneyimi zenginleştirmeye ve olumlu duygular oluşturmaya katkı
sağlamaktadır. Otantiklik arzusu, seyahat ve yemek deneyimini değerlendirmede önemli bir nitelik olarak görülmektedir
Bölgeye özgü yerel ürünlerin sunulduğu gastronomi festivalleri de yiyecek deneyiminin yaşandığı kapsamlı etkinliklerdir.
Festivaller bulunduğu bölgenin özgün ve otantik yapısını yansıttığı için ziyaretçilerine unutulmaz deneyimler sunmaktadır.
Olumlu yaşanan deneyimler davranışsal niyeti pozitif yönde etkilemektedir. Bu çalışmada Ege bölgesine ait otların yer aldığı
Alaçatı Ot Festivali’ne katılan bireylerin algılanan otantiklik, yiyecek deneyimi ve davranışsal niyet ilişkisini ortaya koymak
amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Alaçatı Ot Festivali’ni ziyaret eden turistler arasından kolayda örnekleme yöntemiyle
350 turiste ulaşılmış ve çevrim içi anket uygulanmıştır. Analizler sonucunda algılanan otantikliğin yiyecek deneyimi alt
boyutları olan eğlence ve kaçış deneyimini etkilediği, bu alt boyutlarında davranışsal niyeti etkilediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Algılanan otantiklik, Yiyecek deneyimi, Davranışsal niyet, Festival.
THE RELATIONSHIP OF PERCEIVED AUTHENTICITY, FOOD EXPERIENCE, AND BEHAVIORAL
INTENTION: THE CASE OF ALAÇATI HERB FESTIVAL
ABSTRACT
Nowadays, tourists are in search of unique experiences as well as touristic goods and services. Perception of authenticity plays
an essential role in these experiences. Because the desire for authenticity is seen as an important quality in evaluating the travel
and dining experience. In addition, it contributes to enriching the experience of individuals and creating positive emotions.
Gastronomic festivals, in which local products indigenous to the region are offered, are also comprehensive events with food
experiences. The festivals provide memorable experiences to their visitors due to reflecting the original and authentic structure
of the region. Positive experiences affect behavioral intention positively. This study aims, to reveal the relationship between
perceived authenticity, food experience, and behavioral intention of the individuals participating in the Alaçatı Herb Festival,
which includes herbs from the Aegean region. For this purpose, 350 tourists were reached by easy sampling method among the
tourists who visited the Alaçatı Herb Festival, and an online questionnaire was applied. As a result of the analyzes, it was
determined that the perceived authenticity affects the entertainment and escape experience, which are the sub-dimensions of
the food experience, and it affects the behavioral intention in these sub-dimensions.
Keywords: Perceived authenticity, Food experience, Behavioral intention, Festival.
Makale Geliş Tarihi: 21.06.2021
Kabul Tarihi: 30.06.2021
1 Araş. Gör., Kastamonu Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği, syordam@kastamonu.edu.tr, ORCID: 0000-0001-8126-5817.
45

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
46
GİRİŞ
Günümüzde, turistler eskiye göre daha deneyimli ve
seyahat etmek için daha fazla boş zamana sahiptir.
Turizm faaliyetleri de bireylerin günlük rutininden
uzaklaşmalarına izin vermektedir. Otantiklik, turizm
tüketiminin önemli bir yönü olarak görülmekle
beraber “otantik” yerel ve bölgesel yiyecekleri
aramak, belirli bir destinasyonu ziyaret etmek
turistler için bir motivasyon kaynağı olabilir
(Richards, 2002: 12). Yiyecek otantikliğini
deneyimlemenin en iyi yolu da orada olmaktır (Zhang,
Chen ve Hu, 2019). Yapılan araştırmalarda, turistlerin
kaliteli yerel ürünleri denemek için destinasyonlara
seyahat ettiği tespit edilmiştir (Son, Lee ve Kim, 2016).
Oh, Fiore ve Jeoung (2007), bir turistin destinasyonu
ziyaret etmesi ve deneyimsel bir ürünü tüketmesinin
deneyim olup olmadığını belirlemek için deneyim
ekonomisi alanlarının farklı turizm bağlamlarında test
edilmesini önermektedir. Yerel yiyecekler otantik
algılandığında deneyim daha kalıcı olabilmektedir.
Yerel mutfak, bir turizm destinasyonunun kültürünü
temsil etmek ve aktarmak için çok önemli bir ortam
sağlayabilir ve turistlere unutulmaz deneyimler
yaşatabilir (Tsai, 2016). Turistlerin yaşadıkları
olumlu yiyecek deneyimi tekrar ziyaret niyetleri ve
ağızdan ağıza tavsiye etme davranışları gibi sonraki
davranışlarını etkileyebilir (Henderson, 2009). Bu
çalışmada Alaçatı Ot Festivali kapsamında algılanan
otantiklik, yiyecek deneyimi ve davranışsal niyet
değişkenleri arasındaki ilişkinin araştırılması
amaçlanmıştır.
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
Algılanan Otantiklik
Turistlere tipik bir deneyimin yanı sıra çeşitli otantik
deneyimlerin sunulması turistlerin destinasyon için
daha olumlu duygulara sahip olmasını sağlamaktadır
(Chandralal ve Valenzuela, 2015: 302). Çünkü
otantiklik, yiyecek deneyiminin en önemli
yönlerinden biridir (Kim, Park ve Lamb, 2019). Chang,
Kivela ve Mak’a (2011: 308) göre turistler destinasyon
kültürünü yansıtan otantik bir deneyim arayışı
içindedir. Bu nedenle otantikliğin bir motivasyon
aracı (Heitmann, 2011: 47) olduğu ve ziyaretçiler için
seyahat deneyimini etkileyen önemli bir faktör olduğu
belirtilmektedir (Chang vd., 2011: 315).
Destinasyon kültürel çekiciliklerinin bir ifadesi olarak
yerel yemekler otantikle yakından ilişkilidir. Yiyecek
otantikliği bir yere özgü yerel yemeklerin özgünlüğü
ve yerel kültürün bir nevi tanımı olarak
değerlendirilebilir (Zhang vd., 2019). Heldke (2003)
de yiyecek otantikliğinin üç temel tanımı olduğunu
belirtmiştir. Bunları “farklı” yeni olan bir yiyecek,
“yerel” kendine özgü kültürde üretilen yiyecek ve
“kopyalanabilir” başka bir yerde üretilen yiyecek
olarak ifade etmiştir (Aktaran Robinson ve Clifford,
2012: 577).
Muskat, Hörtnagl, Prayag ve Wagner (2019)
turistlerin yiyecek deneyimlerinde kalite, fiyat adaleti,
otantiklik, memnuniyet ve davranışsal niyet
ilişkilerini değerlendirmiştir. Otantikliğin fiyat adaleti
ve hizmet kalitesinden daha güçlü bir memnuniyet
öngörüsü olduğunu belirlenmiştir. Park, Hwang, Lee
ve Heo (2018) nostalji, otantiklik, memnuniyet ve
tekrar ziyaret niyeti arasındaki ilişkiyi incelediği
çalışmada, otantikliğin memnuniyet ve tekrar ziyaret
etme niyetlerinde kritik bir unsur olduğunu
vurgulamıştır. Zhang vd., (2019) yerel yiyeceklerin
kalite, memnuniyet ve sadakat çerçevesinde
otantikliğini araştırmıştır. Araştırma neticesinde,
otantik yiyeceklerin kalite, memnuniyet ve sadakat
için temel öncül olduğu belirlenmiştir.
Yiyecek Deneyimi
Günümüzde turistler, yalnızca ürün ve hizmetleri
tüketmenin ötesinde benzersiz deneyimler
arayışındadır (Lai, Lu ve Liu, 2019). Turizm
deneyimleri benzersiz, duygu yüklü ve kişisel değeri
yüksektir (McIntosh ve Siggs, 2005). Yiyecek
deneyimi, ziyaret edilen destinasyonda turistlerin
yenilik, benzersizlik, otantiklik ve heyecan arayışı
isteklerini tatmin etmektedir (Björk ve Kauppinen-
Räisänen, 2016). Turistlerin yiyecek tüketimi yerel
mutfak konusunda bilgilerini arttırmaya ve deneyim
kazanmalarına yardımcı olmaktadır (Chang vd.,
2011). Yöresel yemekler, ziyaretçiler ile yerel halk
arasında etkileşim kurmaya teşvik ederken
destinasyonun tarihi ve kültürü arasında sıkı bir bağ
oluşturmaya fırsat vermektedir. Dolayısıyla bu
fırsatlar ziyaretçilerin deneyimini zenginleştirme
konusunda önemli bir potansiyel sergilemektedir
(Sims, 2009; Mak, Lumbers, Eves ve Chang, 2012).
Pine ve Gilmore (1998) deneyimin eğlence, eğitim,
estetik ve kaçış olmak üzere dört alandan oluştuğunu
belirtmektedir. Eğitim deneyimi, turistlerin aktif
katılımıyla gerçekleşen ve ziyaret edilen
destinasyonda bilgi ve becerilerini arttırmaya
yöneliktir (Oh vd., 2007). Estetik deneyim, turistlerin
fiziksel ortamı genel olarak değerlendirmesi olarak
tanımlanmaktadır (Manthiou, Lee, Tang, ve Chiang,
2014). Eğlence deneyimi, bireyin pasif katılımını ve en
eski deneyim biçimini ifade etmektedir (Zhang, Song
ve Park, 2016: 85). Kaçış deneyimi ise, katılımcıların
bir yere gitme ve bir şeyi yapma isteği ile ilgilidir
(Chang, 2018: 84).
Rivera, Semrad ve Cores (2015) müzik festivaline
katılan Y kuşağı turistlerin deneyimlerinin tavsiye
etme ve tekrar ziyaret konusundaki davranışsal

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
47
niyetlerini pozitif yönlü etkilediğini ortaya
koymuştur. Semrad ve Rivera (2016) müzik
festivaline katılan Y kuşağı turistlerinin, unutulmaz
festival deneyimlerinin elektronik ağızdan ağıza
(eWOM) iletişim etkisini araştırmıştır. Bu unutulmaz
deneyimleri 5E (eğitim, eğlence, kaçış, estetik ve
ekonomik değer) çerçevesinde ele almıştır. Çalışma
neticesinde, unutulmaz festival deneyiminin olumlu
eWOM yayma niyetini tetiklediğini tespit etmiştir.
Gupta ve Sajnani (2020) ise Hindistan'ı ziyaret eden
yabancı turistlerin sokak yemeklerinin algılanan
otantikliği, destinasyon deneyimleri ve davranışsal
niyetleri arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırma
sonuçları algılanan otantikliğin turistlerin
deneyimlerini pozitif yönde etkilediğini ortaya
koymuştur. İlgili literatüre dayanılarak H1 hipotezi
öne sürülmüştür:
H1: Algılanan otantikliğin yiyecek deneyimi üzerinde
etkisi vardır.
Yerel yiyecekleri tatmak hem kültürel aktivite hem de
eğlence sunduğu için turizm deneyimlerinin önemli
bir parçası olduğu belirtilmiştir (Hjalager ve Richards,
2002). Bu sebeple araştırmaya H1a alt hipotezi
eklenmiştir.
H1a: Algılanan otantikliğin yiyecek deneyimi
alanlarından eğlence boyutuna etkisi vardır.
Kim, Eves ve Scarles (2009) turistlerin yerel yiyecek
tatma konusundaki ilgilerini ortaya koymak için
yaptığı çalışmasında dokuz motivasyonel tema
belirlemiştir. Bunlar; heyecan verici deneyim, sağlık
sorunu, öğrenme bilgisi, otantik deneyim, beraberlik,
prestij, duyusal çekicilik, fiziksel çevre ve rutinden
kaçıştır. Kaçış deneyimi ile turistler her zamanki
ortamlarından uzaklaşmak ya da farklı şeyler
denemek istediği için yerel yiyecek ve içecek tercih
etmektedir (Lai vd., 2019). Buradan çıkarımla H1b
hipotezi öne sürülmüştür.
H1b: Algılanan otantikliğin yiyecek deneyimi
alanlarından kaçış boyutuna etkisi vardır.
Davranışsal Niyet
Ajzen ve Driver'a (1992) göre davranışsal niyet, belirli
kişilerin belirli davranışlara yönelik yargısı olarak
ifade edilmekte ve bu, bazı kişilerin belirli
davranışlara yönelik istekliliğini yansıtmaktadır.
Davranışsal niyet, olumlu ağızdan ağıza tavsiyeler, bir
şirketin ürün ve hizmetlerine daha fazla para harcama
ve sadık kalmayı içermektedir (Han ve Ryu, 2006; Lin
ve Hsieh, 2007). Nitekim turistlerin ziyaret ettikleri
destinasyonda yaşadıkları deneyim olumlu yönde ise
bu davranışları göstermesi beklenmektedir (Haji,
Kusuma Ratnawati ve Rahayu, 2021). Davranışsal
niyette tekrar ziyaret, tavsiye etme ve olumlu ağızdan
ağıza iletişim olarak üç değişken kullanılmaktadır
(Ladhari, 2007).
Unutulmaz bir deneyim algısı, tekrar ziyareti ve
destinasyonu tavsiye etme niyetini etkilemektedir
(Ali, Ryu ve Hussain, 2016; Oh vd., 2007). Unutulmaz
bir yemek deneyimi, bu nedenle, deneyimi tekrar
yaşamak, destinasyona geri dönmek ve aynı yemeği
tekrar denemek için bir motivasyon ve teşvik
kaynağıdır. İlgili literatürde, olumlu yönde yaşanan
tatil deneyiminin davranışsal niyeti etkilediği
belirtilmiştir (Lončarić, Prodan ve Bagarić, 2018).
Yiyecek deneyiminin davranışsal niyeti etkilediği
çalışmalarda mevcuttur (Adongo, Anuga ve Dayour,
2015; Tsai, 2016; Gupta ve Sajnani, 2020). Bu
doğrultuda H2 hipotezi ileri sürülmüştür.
H2: Yiyecek deneyiminin davranışsal niyet üzerinde
etkisi vardır.
Balıkoğlu, Kılıç ve Bozok (2020) Gaziantep’i ziyaret
eden turistlerin yöresel yiyecek deneyimlerinin
davranışsal niyetlerini etkilediğini tespit etmiştir.
Çalışmada yiyecek deneyimi tazelik, yenilik, ilgi, bilgi,
hedonizm ve anlamlılık alt boyutlarına göre
değerlendirilmiştir. Bu alt boyutlardan tazelik, bilgi ve
anlamlılık boyutlarının davranışsal niyet üzerinde
etkisinin bulunduğu belirlenmiştir. Bir başka
çalışmada İzmit pişmaniye festivaline katılan
bireylerin festivali eğlence yönüyle güzel buldukları
ve farklı tatlar denedikleri için festivali başkalarına da
tavsiye etme niyetinde bulundukları ifade edilmiştir
(Özbay ve Semint, 2020). Yani eğlencenin davranışsal
niyet üzerinde etkisinin olduğu söylenebilir. Bu
sebeple araştırmada H2a alt hipotezi öne sürülmüştür.
H2a: Yiyecek deneyimi alanlarından eğlence
boyutunun davranışsal niyete etkisi vardır.
Park, Oh ve Park (2010) Kore’de düzenlenen
uluslararası film festivali bağlamında kaçış
deneyiminin ve turist memnuniyetinin, diğer
deneyimsel boyutların davranışsal niyet üzerindeki
aracılık etkisini incelemiştir. Araştırma sonucunda
turistlerin film festivaline yönelik davranışsal
niyetleri arasında kaçış deneyiminin aracılık rolü
oynadığı tespit edilmiştir. Bu doğrultuda H2b alt
hipotezi öne sürülmüştür.
H2b: Yiyecek deneyimi alanlarından kaçış boyutunun
davranışsal niyete etkisi vardır.
YÖNTEM
Araştırmanın Amacı
Bireyler gün geçtikçe yerel ve otantik olana daha fazla
ilgi duymaktadır. Bu otantiklik kültürel olduğu gibi
yiyeceklerin otantikliği de olabilmektedir. Bu
çalışmada Ege bölgesinde yetişen otlardan yapılan

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
48
belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda araştırma modeli Şekil 1’de gösterilmiştir.
Araştırmanın Evren ve Örneklemi
Şekil 1. Araştırma Modeli
yer almaktadır. İfadeler için 5’li likert tipi ölçek
Araştırmanın evrenini Alaçatı Ot Festivali’ne katılan
ziyaretçiler oluşturmaktadır. Evrenin tamamına
ulaşmak zaman ve maliyet açısından mümkün
olmadığı için örnekleme yoluna gidilmiştir.
Araştırmada tesadüfi olmayan örnekleme
yöntemlerinden kolayda örnekleme tercih edilmiştir.
COVID-19 sebebiyle festivalin düzenlenmemesi
nedeniyle araştırmada, daha önce festivale katılan
bireylere çevrim içi anket uygulanmıştır.
Veri Toplama Süreci
Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden anket
tekniği uygulanmıştır. Anket formu iki bölümden
oluşmaktadır. Birinci bölümde algılanan otantikliğe
yönelik dört ifade (Antón, Camarero, Laguna ve
Buhalis, 2019), yiyecek deneyimini oluşturan eğlence
ve kaçış boyutuna yönelik 12 ifade (Lai vd., 2019),
davranışsal niyete yönelik üç ifade (Prayag vd., 2017)
(1=Kesinlikle katılmıyorum, 5=Kesinlikle
katılıyorum) kullanılmıştır. İkinci bölümde ise
katılımcıların demografik özelliklerine yönelik beş
ifade bulunmaktadır. Anket formu Google form
üzerinden oluşturulmuş ve sosyal medya
platformlarından (Facebook, Instagram, Whatsapp)
paylaşılmıştır. Çalışmanın uygulanabilmesi için
gerekli olan etik kurul izni alınmış (Kastamonu
Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma ve
Yayın Etik Kurulu, Karar Tarihi: 25.03.2021 Karar
Sayısı: 76) ve araştırma verileri online olarak
01.04.2021-15.05.2021 tarihleri arasında
toplanmıştır. Çalışmanın %95 güven aralığında ve
0,05 anlamlılık seviyesinde toplam 384 kişiye
yapılması uygun görülmüştür (Altunışık, Coşkun,
Bayraktaroğlu ve Yıldırım 2012: 137). Çalışma için
toplam 387 anket formu elde edilmiş, 350 anket formu
değerlendirmeye alınmıştır.
Tablo 1. Katılımcılara Yönelik Bilgiler
Frekans
Yüzde (%)
Frekans
Yüzde (%)
Cinsiyet
Medeni Durum
Kadın
246
70,3
Bekâr
158
45,1
Erkek
104
29,7
Evli
192
54,9
Yaş
Gelir Düzeyi
18-25
40
11,4
0 TL
26
7,4
26-35
149
42,6
1-2324 TL
24
6,9
36-45
110
31,4
2325-5000 TL
141
40,3
46-55
43
12,3
5001-10000 TL
112
32,0
56 -65
8
2,3
10001 TL ve üzeri
47
13,4
Eğitim Düzeyi
Alaçatı Ot Festivali’ne Kaç Defa Katıldınız?
İlköğretim ve Altı
3
0,9
1 defa
163
46,6
Lise
30
8,6
2 defa
86
24,6
Ön lisans
55
15,7
3 defa
43
12,3
Lisans
198
56,6
4 defa
19
5,4
Lisansüstü
64
18,3
5 ve üzeri
39
11,1
Toplam
350
100
Toplam
350
100
BULGULAR
Katılımcıların tanımlayıcı bilgilerine yönelik frekans
ve yüzde dağılımları Tablo 1’de verilmiştir.
Katılımcıların %70,3 ile çoğunluğunu kadınlar
oluşturmaktadır. Medeni duruma bakıldığında %54,9
ile yarısından fazlasının evli olduğu belirlenmiştir. Yaş

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
49
grupları incelendiğinde %42,6’sını 26-35 yaş
grubunun oluşturduğu, eğitim düzeyine bakıldığında
%56,6’sının lisans düzeyine sahip olduğu tespit
edilmiştir. Katılımcıların % 43,3’ünün 2325-5000 TL
arasında gelire sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca
%53,4’ünün bu festivale birden fazla katıldığı
görülmektedir. Araştırma verileri incelendiğinde
algılanan otantiklik (-1,010;1,630), yiyecek deneyimi
(-0,250;-0,046) ve davranışsal niyet (-1,351;1,818)
ölçeklerinin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir
(Gürbüz ve Şahin 2018: 211).
Çalışmada kullanılan algılanan otantiklik, yiyecek
deneyimi ve davranışsal niyet ölçeklerinin
güvenirlikleri Cronbach Alpha’s değeri ile
hesaplanmıştır. Algılanan otantiklik ölçeğinin
Cronbach Alpha’s değeri 0,881 ve davranışsal niyet
ölçeğinin ise 0,957’dir. Bu değerler ölçeklerin
güvenilir olduklarını göstermektedir (Gürbüz ve
Şahin, 2018).
Ölçeklerde yer alan ifadelerin ortalama ve standart
sapma değerleri Tablo 2’de verilmiştir. Katılımcıların
algılanan otantiklik ölçeğine ilişkin genel ortalama
değeri 4,04 olarak ölçülmüştür. Festival
ziyaretçilerinin deneyimledikleri otları otantik olarak
algıladıkları (4,16) ve bu otların yerel kültür hakkında
fikir edinmesine katkı sağladığı (4,15) belirlenmiştir.
Davranışsal niyet ölçeğinde ise genel ortalama değer
4,07 olarak belirlenmiştir. Bu değer festival
ziyaretçilerinin festivali çevresine tavsiye etme
niyetinde olduklarını ifade etmektedir. Ölçek
içerisinde en yüksek ortalama 4,14 ile festivali
diğerlerine tavsiye etmek olmuştur.
Tablo 2. Ölçeklere İlişkin Ortalama, Standart Sapma ve Güvenirlik Değerleri
Ort.
Std. Sp.
Cronbach
Alpha’s
Algılanan Otantiklik
4,04
0,75950
0,881
Ot türevlerini tatmak otantik bir deneyimdi.
4,16
0,82416
Ot türevlerini tatmanın yerel kültür hakkında daha iyi bir fikir edinmeme
yardımcı olduğunu düşünüyorum.
4,15
0,84123
Ot türevlerini yiyerek bilmediğim birçok şey öğrendim.
3,88
1,01026
Yerel geleneği ve Alaçatı mutfağı alışkanlıklarını anladım.
3,96
0,84905
Davranışsal Niyet
4,07
0,92209
0,957
Alaçatı Ot Festivali’ni diğer insanlara tavsiye ederim.
4,14
0,96182
Alaçatı Ot Festivali hakkında diğer insanlara olumlu şeyler söylerim.
4,05
0,94713
Arkadaş ve akrabalarımı Alaçatı Ot Festivali’ni ziyaret etmeye teşvik ederim.
4,02
0,97492
Araştırmanın yiyecek deneyimi ölçeğine ilişkin
açıklayıcı faktör analizi bulguları Tablo 3’te
sunulmuştur. Tablo 3 incelendiğinde, faktörlerin
açıklanan varyans oranı %73,246, genel Cronbach
Alpha’s değeri 0,920 ve genel ortalama değeri 3,67
olarak ölçülmüştür. Cronbach Alpha’s değerleri
boyutlar açısından incelendiğinde, eğlence için 0,890
ve kaçış için 0,941 olarak belirlenmiştir. Boyutların
ortalamasına bakıldığında eğlencenin daha ön plana
çıktığı görülmektedir.
Tablo 3. Yiyecek Deneyimi Ölçeği Faktör Analizi Sonuçları
Yiyecek Deneyimi
Ort.
Faktör
Yükü
Öz
Değer
Açıkl.
Vary.
Cron.
Alpha
Eğlence
4,06
4,123
34,358
0,890
Alaçatı mutfağı deneyimi eğlenceliydi.
4,19
0,910
Alaçatı mutfağı deneyimi keyifliydi.
4,23
0,905
Alaçatı mutfağı deneyimi eğlendiriciydi.
4,16
0,894
Alaçatı mutfağı deneyimi ilgi çekiciydi.
4,12
0,857
Alaçatı mutfağı deneyimi zevkliydi.
4,17
0,883
Alaçatı mutfağı deneyimi büyüleyiciydi.
3,50
0,637
Kaçış
3,28
4,667
38,888
0,941
Bu deneyim deneyimi günlük rutinimi unutmamı sağladı.
3,60
0,682
Bu deneyim, rutinden kaçmama izin verdi.
3,94
0,656
Bu deneyim bana kendimi yeni bir şekilde görme şansı verdi.
3,20
0,818

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
50
Bu deneyim, orada farklı biri gibi hissetmemi sağladı.
3,30
0,811
Bu deneyim, başka biri olduğumu hayal etmeme izin verdi.
2,90
0,830
Bu deneyim, tamamen gerçeklikten kaçmamı sağladı.
2,74
0,823
Açıklanan Varyans:73,246 KMO:0,912 Bartlett Testi, p < 0,005
“Algılanan otantikliğin yiyecek deneyimi alanlarından
eğlence boyutuna etkisi vardır” şeklinde kurulan H1a
hipotezini test etmek için yapılan regresyon analizi
sonuçları Tablo 4’te gösterilmiştir. Algılanan
otantikliğin eğlence boyutu üzerinde 0,05 önem
Tablo 4. Algılanan Otantikliğin Eğlence Alt Boyutuna Etkisi
seviyesinde anlamlı pozitif etkiye sahip olduğu
görülmektedir (ß=0,671; p= 0,000). Algılanan
otantiklikte gerçekleşecek bir birimlik artış eğlence
boyutunu 0,449 birim arttırmaktadır. Bu sonuç
doğrultusunda H1a hipotezi kabul edilmiştir.
Beta(ß)
t
Sig.
Sabit
1,430
9,011
0,000
Algılanan Otantiklik
0,671
16,896
0,000
R2
0,451
Düzeltilmiş R2
0,449
F
285,470
P
0,000
Durbin-Watson
1,677
*p<0,05
“Algılanan otantikliğin yiyecek deneyimi alanlarından
kaçış boyutuna etkisi vardır” şeklinde kurulan H1b
hipotezini test etmek için yapılan regresyon analizi
sonuçları Tablo 5’te gösterilmiştir. Algılanan
otantiklikte oluşacak bir birimlik artış kaçış boyutunu
0,526 birim arttırmaktadır. Bu sonuç doğrultusunda
H1b hipotezi kabul edilmiştir.
Tablo 5. Algılanan Otantikliğin Kaçış Alt Boyutuna Etkisi
Beta(ß)
t
Sig.
Sabit
0,602
2,544
0,011
Algılanan Otantiklik
0,526
11,538
0,000
R2
0,277
Düzeltilmiş R2
0,275
F
133,133
P
0,000
Durbin-Watson
1,814
*p<0,05
“Yiyecek deneyiminin davranışsal niyet üzerinde etkisi
vardır” şeklinde kurulan H2 hipotezi ve alt
hipotezlerini test etmek amacıyla regresyon analizi
yapılmış ve sonuçlar Tablo 6’da sunulmuştur.
Tablo 6. Yiyecek Deneyimi Alt Boyutlarının Davranışsal Niyet Üzerindeki Etkisi
Beta(ß)
t
Sig.
Tol.
VIF
Sabit
1,160
0,247
Faktör 1: Eğlence
0,701
16,567
0,000
0,682
1,467
Faktör 2: Kaçış
0,095
2,239
0,026
0,682
1,467
R2
0,576
Düzeltilmiş R2
0,574
F
235,741
P
0,000
Durbin-Watson
2,014
*p<0,05

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
51
Tablo 6 incelendiğinde yiyecek deneyimi boyutlarının
bütün olarak modeli açıklama oranı %5
seviyesindedir. Eğlence alt boyutu incelendiğinde
davranışsal niyet üzerinde 0,05 önem seviyesinde
anlamlı pozitif etkiye sahip olduğu görülmektedir
(ß=0,701; p= 0,000). Bu durum eğlence boyutunda
gerçekleşecek bir birimlik artışın festival
ziyaretçilerinin davranışsal niyetlerine 0,70 oranında
arttıracağına işaret etmektedir. Bu doğrultuda H2a
hipotezi kabul edilmiştir. Kaçış alt boyutunda ise
davranışsal niyet üzerinde 0,05 önem seviyesinde
anlamlı pozitif etkiye sahip olduğu görülmektedir
(ß=0,095; p= 0,026). Bu sonuç kaçış boyutunda
oluşacak bir birimlik artışın festival ziyaretçilerinin
davranışsal niyetlerine 0,095 oranında arttıracağını
ifade etmektedir. Bu bağlamda H2b hipotezi kabul
edilmiştir.
SONUÇ
Turistler, yeme ve içmenin önemli bir parçasını
oluşturduğu benzersiz ve unutulmaz deneyimler
peşinde koşarlar. Bu deneyimlerinde otantiklik
ararlar ve yerel yiyecekler de otantikliği sağlar. Yani
turistler deneyimleri esnasında geleneksel ve otantik
yiyecekler talep ederler (Antón vd., 2019). Otantiklik
arzusu, seyahat ve yemek deneyimini
değerlendirmede önemli bir niteliktir. Yemek
deneyimini oluşturan etkinlikler arasında bölgeye
özgü ürünlerin sunulduğu festivaller yer almaktadır.
Festivaller, farklı özelliklere sahip coğrafi bölgelerin
özgün ve otantik yapısını yansıttığı için ziyaretçilerine
unutulmaz deneyimler yaşatmaktadır (Akkuş, 2021).
Bu bağlamda çalışmada Ege bölgesine ait otların yer
aldığı Alaçatı Ot Festivali’ne katılan bireylerin
algılanan otantiklik, yiyecek deneyimi ve davranışsal
niyet ilişkisi incelenmiştir.
Bu çalışmada Alaçatı Ot Festivali’ne katılan 350 kişiye
ulaşılmıştır. Katılımcıların çoğunluğunun kadın, 26-35
aralığında, evli ve lisans ve lisansüstü mezun olduğu
görülmektedir. Gelir düzeylerinin ise 2325-5000 TL
arasında olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra
ziyaretçilerin yaklaşık yarısının festivali birden fazla
ziyaret ettiği tespit edilmiştir. Bu durumda festivalden
memnun kaldıkları ve davranışsal niyetlerinin de
olumlu yönde etkilendiği ifade edilebilir.
Yöresel yemekler turistler için otantik bir kültürel
deneyim sağlamakla birlikte turistik deneyimin en üst
düzeyde yaşanmasına olanak tanır (Chang, Kivela ve
Mak, 2010). Çalışma amacı doğrultusunda yapılan
analiz sonucunda, algılanan otantikliğin yiyecek
deneyimini etkilediği tespit edilmiştir. Bu sonuç alan
yazındaki çalışmalarla paralellik göstermektedir
(Girish ve Chen, 2017; Gupta ve Sajnani, 2020). Wang,
Liu, Wei ve Zhang (2020) ise bu çalışma sonucundan
farklı olarak turist deneyiminin otantiklik üzerinde
olumlu bir etkisinin bulunduğu sonucuna ulaşmıştır.
Yiyecek deneyimi alt boyutlarını oluşturan eğlence ve
kaçışın algılanan otantiklikten etkilendiği
belirlenmiştir. Festivalde farklı şeyler denemeye
olanak tanıyan yerel yiyecekler, ziyaretçiler için kaçış
deneyimini oluşturmakta ve bu deneyimi eğlenceli
kılmaktadır.
Yiyecek deneyiminin davranışsal niyeti etkilediği
araştırmanın bir diğer sonucunu oluşturmaktadır.
Olumlu yönde yaşanan yiyecek deneyimlerinin
tavsiye edilmesi davranışsal niyeti pozitif yönde
etkilemektedir (Adongo vd., 2015; Balıkoğlu vd.,
2020). Yiyecek deneyimi alanlarından kaçış
davranışsal niyeti etkilemektedir. Bu bağlamda, kaçış
deneyimi gelecekteki tekrar ziyaret niyetini tahmin
etmede kilit bir yapı olarak görülmektedir (Park vd,
2010). Bu anlamda kaçış kendini keşfetme, kendini
geliştirme ve kimliği pekiştirme arayışını
yansıtmaktadır (Cohen, 2010). Eğlence deneyimi ise
festival ziyaretçilerinin farklı tatlar denemesine ortam
oluşturması, başkalarına tavsiye etme niyetinde
bulunmalarını olumlu yönde etkilemektedir.
KAYNAKÇA
Adongo, C. A., Anuga, S. W. ve Dayour, F. (2015). Will
They Tell Others to Taste? International Tourists’
Experience of Ghanaian Cuisines, Tourism
Management Perspectives, 15, 57–64.
Ajzen, I. ve Driver, B. L. (1992). Application of the
Theory of Planned Behavior to Leisure Choice, Journal
of Leisure Research, 24(3), 207–224.
Akkuş, G. (2021). Deneyimsel Turizm, 1. Baskı, Ankara:
Nobel Akademik Yayıncılık.
Ali, F., Ryu, K. ve Hussain, K. (2016). Influence of
Experiences on Memories, Satisfaction and Behavioral
Intentions: A Study of Creative Tourism, Journal of
Travel and Tourism Marketing, 33 (1), 85–100.
Altunışık, R., Çoşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım,
E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS
Uygulamalı. Geliştirilmiş 7. Baskı, Sakarya Yayıncılık.
Antón, C., Camarero, C., Laguna, M. ve Buhalis, D.
(2019). Impacts of Authenticity, Degree of Adaptation
and Cultural Contrast on Travellers’ Memorable
Gastronomy Experiences. Journal of Hospitality
Marketing & Management, 28 (7), 743-764.
Balıkoğlu, A., Kılıç, S. N. ve Bozok, D. (2020). Duyusal
Deneyim Memnuniyeti ve Yöresel Yiyecek Deneyimi
Arasındaki İlişki ve Değişkenlerin Davranışsal Niyet

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
52
Üzerindeki Etkisi, Journal of Tourism and Gastronomy
Studies, 8(2), 1334-1361.
Björk, P. ve Kauppinen-Räisänen, H. (2016). Exploring
the Multi-dimensionality of Travellers’ Culinary-
Gastronomic Experiences, Current Issues in Tourism,
19(12), 1260–1280.
Chandralal, L. ve Valenzuela, F.R. (2015). Memorable
Tourism Experiences: Scale Development,
Contemporary Management Research, 11 (3), 291-310.
Chang, R.C.Y., Kivela, J. ve Mak, A.H.N. (2010). Food
Preferences of Chinese Tourists. Annals of Tourism
Research, 37, 989–1011.
Chang, R. C., Kivela, J. ve Mak, A. H. N. (2011).
Attributes That Influence The Evaluation of Travel
Dining Experience: When East Meets West, Tourism
Management, 32(2), 307–316.
Chang, S. (2018). Experience Economy in the
Hospitality and Tourism Context, Tourism
Management Perspectives, 27, 83-90.
Cohen, S. (2010). Searching for Escape, Authenticity
and Identity: Experiences of Lifestyle Travellers.
Editörler: Morgan Michael, Peter Lugosi ve J.R: Brent
Ritchie. The Tourism and Leisure Experience: Consumer
and Managerial Perspective (ss. 27–42). Bristol, United
Kingdom: Channel View publication.
Girish, V.G. ve Chen, C-F. (2017). Authenticity,
Experience, and Loyalty in The Festival Context:
Evidence from the San Fermin Festival, Spain. Current
Issues in Tourism, 20 (15), 1551-1556.
Gupta, V. ve Sajnani, M. (2020). A Study on the
Influence of Street Food Authenticity and Degree of
Their Variations on the Tourists’ Overall Destination
Experiences, British Food Journal, 122 (3), 779-797.
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde
Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Haji, S. A., Kusuma Ratnawati, S. ve Rahayu, M. (2021).
The Effect of Experience Quality, Perceived Value,
Happiness and Tourist Satisfaction on Behavioral
Intention, Management Science Letters, 11, 1023–
1032.
Han, H. ve Ryu, K. (2006). Moderating Role of Personal
Characteristics in Forming Restaurant Customers’
Behavioral Intentions – An upscale restaurant setting.
Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 15, 25–54.
Henderson, J.C. (2009). Food Tourism Reviewed,
British Food Journal, 111(4), 317–326.
Heitmann, S. (2011). Authencitiy in Tourism.
Editörler: Peter ROBİNSON, Sine HEITMANN ve Peter
Dieke. Research Themes for Tourism. (ss.45- 58), CAB.
Hjalager, A., Richards, G. (2002). Tourism and
Gastronomy. Routledge, London.
Kim, Y. G., Eves, A. ve Scarles, C. (2009). Building a
Model of Local Food Consumption on Trips and
Holidays: A Grounded Theory Approach, International
Journal of Hospitality Management, 28(3), 423–431.
Kim, S., Park, E. ve Lamb, D. (2019). Extraordinary or
Ordinary? Food Tourism Motivations of Japanese
Domestic Noodle Tourists, Tourism Management
Perspectives. 29, 176–186.
Ladhari, R. (2007). The Movie Experience: A Revised
Approach to Determinants of Satisfaction. Journal of
Business Research, 60, 454–462.
Lai, I. K. W., Lu, D. ve Liu, Y. (2019). Experience
Economy in Ethnic Cuisine: A Case of Chengdu Cuisine,
British Food Journal, 122 (6), 1801-187.
Lin, J. S. C. ve Hsieh, P. L. (2007). The Influence of
Technology Readiness on Satisfaction and Behavioral
Intentions Toward Self-service Technologies,
Computers in Human Behavior, 23(3), 1597–1615.
Lončarić, D., Prodan, M. ve Bagarić, L. (2018). The
Relationship Between Tourism Experience Co-
Creation, Life Satısfaction and Behavioural Intentions,
Central European Business Review, 7(4),1-13.
Mak, A. H., Lumbers, M., Eves, A. ve Chang, R. C. (2012).
Factors Influencing Tourist Food Consumption,
International Journal of Hospitality Management,
31(3), 928–936.
Manthiou, A., Lee, S., Tang, L. ve Chiang, L. (2014). The
Experience Economy Approach to Festival Marketing:
Vivid Memory Andattendee Loyalty, Journal of Services
Marketing, 28(1), 22-35.
McIntosh, A.J. ve Siggs. A. (2005). An Exploration of the
Experiential Nature of Boutique Accommodation,
Journal of Travel Research, 44 (1), 74-81.
Muskat, B. Hörtnagl, Prayag ve Wagner (2019).
Perceived Quality, Authenticity,
and Price in Tourists’ Dining Experiences: Testing
Competing Models of Satisfaction and
Behavioral Intentions, Journal of Vacation Marketing,
25 (4), 480-498.
Oh, H., Fiore, A.M., ve Jeoung, M. (2007). Measuring
Experience Economy Concepts: Tourism Applications,
Journal of Travel Research, 46, 119-132.
Özbay, G. ve Semint, S. (2020). Gastronomi Temalı
Festivallerde Katılımcı Deneyimi Üzerine Bir
Araştırma: Uluslararası Pişmaniye Festivali Örneği,
Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, (38), 315-341.

TÜMKAD, Cilt I, Sayı I, Haziran 2021
53
Park, M., Oh, H. ve Park, J. (2010). Measuring the
Experience Economy of Film Festival Participants,
International Journal of Tourism Sciences, 10(2), 35-
54.
Park, S., Hwang, D., Lee W.S. ve Heo, J. (2018).
Influence of Nostalgia on Authenticity, Satisfaction,
and Revisit Intention: The case of Jidong Mural Alley
in Korea, International Journal of Hospitality &
Tourism Administration. 21 (1), 1-17.
Pine, B. J. ve Gilmore, J. H. (1998). Welcome to the
Experience Economy, Harvard Business Review, 76(4),
96-105.
Prayag, G., Hosany, S., Muskat, B. ve Del Chiappa, G.
(2017). Understanding the Relationships between
Tourists’ Emotional Experiences, Perceived Overall
Image, Satisfaction, and Intention to Recommend,
Journal of Travel Research, 56, 41–54.
Richards, G. (2002). Gastronomy: An Essential
Ingredient in Tourism Production and Consumption?,
Editörler: Anne-Mette HJALAGER ve Greg RICHARDS.
Tourism and Gastronomy, (ss. 3-20), Routledge,
London,
Rivera, M., Semrad, K. ve Cores, R. (2015). The Five E’s
in Festival Experience in the Context of Gen Y:
Evidence from a Small Island Destination, Revista
Española de Investigación de Marketing ESIC, 19, 95-
106.
Robinson, R.N.S. ve Clifford, C. (2012). Authenticity
and Festival Foodservice Experiences, Annals of
Tourism Research, 39 (2), 571–600.
Semrad, K. J. ve Rivera, M. (2016). Advancing the 5E's
in Festival Experience for the Gen Y Framework in the
Context of eWOM. Journal of Destination Marketing &
Management, 7, 58-67.
Sims, R. (2009). Food, Place and Authenticity: Local
Food and the Sustainable Tourism Experience. Journal
of Sustainable Tourism, 17(3), 321–336.
Son, J-M., Lee, E-J. ve Kim, H-K. (2016). Perceived
Value, Importance of Nutrition Information, and
Behavioral Intention for Food Tourism in Busan,
Culinary Science & Hospitality Research, 22(1), 135-
140.
Tsai, C.-T. (2016). Memorable Tourist Experiences
and Place Attachment When Consuming Local Food,
International Journal of Tourism Research, 18(6), 536–
548.
Wang, C., Liu, J. Wei, L. ve Zhang, T. (2020). Impact of
Tourist Experience on Memorability and Authenticity:
A Study of Creative Tourism. Journal of Travel &
Tourism Marketing, 37 (1), 48-63.
Zhang, T., Chen, J. ve Hu, B. (2019). Authenticity,
Quality, and Loyalty: Local Food and Sustainable
Tourism Experience. Sustainability, 11 (12),3437.
Zhang, Y., Song, H. ve Park, K.S. (2016). A Study on
Tourists Experiences and Satisfaction to Macao
Casinos, International Journal of Tourism and
Hospitality Research, 30 (10), 83-95.
Destek ve Teşekkür Beyanı: Bu çalışmanın
hazırlanması sürecinde herhangi bir bireyden ya da
kurumdan ayni ya da nakdi bir yardım/destek
alınmamıştır.
Çatışma Beyanı: Makalede herhangi bir çıkar çatışması
yoktur.
Etik Beyanı: Çalışmanın hazırlanma süreçlerinde etik
kurallara riayet edilmiştir. Aksi bir durumun tespiti
halinde OCAK: Türk Mutfak Kültürü Araştırmaları
Dergisi’nin hiçbir sorumluluğu olmayıp tüm
sorumluluk makale yazarlarına aittir.
Etik Kurul Onayı: Kastamonu Üniversitesi Sosyal ve
Beşeri Bilimler Araştırma ve Yayın Etik Kurulu, Karar
Tarihi: 25.03.2021 Karar Sayısı: 76