Ph.D.: American Board'un İzmir'deki Faaliyetleri ve İzmir Uluslararası Kolej (The Activities of The American Board in Izmir and Izmir International College)

Abstract

Bu çalışma, ABCFM misyonerlerinin 1820 yılında İzmir’de başlayan ve yüz
yılı aşkın bir süre bu kentte yürüttükleri misyonerlik faaliyetlerini ele almaktadır.
ABCFM, Tanrı’nın kelâmını ve Hz. İsa’nın öğretilerini dünyaya yayma düşüncesiyle
1810 yılında ABD’de kurulmuş bir Protestan misyoner örgütüdür. Bu örgüt, okyanus
ötesindeki birçok coğrafyada olduğu gibi Asya’nın kilidini açacak bir anahtara
benzetilen Küçük Asya’da (Anadolu) da misyonerlik çalışmalarında bulunmuştur.
İzmir’de görev yapan Amerikalı misyoner Maria A. West’inde dediği gibi, Güven,
yavaş büyüyen bir bitkiydi! Board misyonerleri, bu bitkinin en özel meyvesini almak ve
büyük hasat gününe kavuşmak için ise İzmir’de uzun bir maceraya girişecekti.
Bu tez, giriş kısmından sonra dört ana bölümden oluşmakta olup Amerikan
Board örgütünün, dinî, matbaa ve eğitim faaliyetleri çerçevesinde İzmir’deki
örgütlenmesini incelemektedir. Misyonerlerin nüfuz sahası, İzmir ve çevresindeki dinî
etkinliği, matbaa faaliyetlerinin kapsamı, eğitim faaliyetleri ile bölgede açılan Amerikan
okullarının misyoner çalışmalarındaki yeri ve önemi, sınanan hipotezler arasındadır.
Ayrıca bu çalışma ile birlikte İzmir’deki iki önemli Amerikan eğitim kurumu: İzmir
Amerikan Kolej Enstitüsü (ACI) ve İzmir Uluslararası Kolej’in (IC), kuruluşları,
faaliyetleri ve akıbetleri kronolojik düzen içerisinde ayrıntılı bir şekilde incelenip
Amerikan Board’un İzmir’deki misyonerlik faaliyetlerinin dinî, eğitim, sosyal, kültürel,
fikrî ve siyasi etkileri belgeler ışığında aydınlatılması amaçlanmaktadır.

This study discusses Missionary activities which was started by ABCFM
Missionaries in İzmir, in 1820 and was conducted by them in this city more than a
hundered years. ABCFM, which was established in 1810 in USA, is a Protestan
missionary organization, whose aim and thinking to spread the word of god and gospels
to world,. This organization carried out missionary activities in many regions and also
in Asia Minor which was seen as the key opens the doors of Asia. As American
Missionary Maria A. West, who worked in İzmir said, “confidence is a plant of slow
growth”. The Board missionaries would start a long journey in İzmir to harvest this
plant’s the best fruit and to reach the great harvest day.
This dissetation is composed of four main sections from start to end examines
in the framework of American Board’s religious, publishing and education activities in
İzmir. The influence of missionaries in the area their religious missions around İzmir,
the content of publishing activities, their educational missions and the place and
importance in missionary works of established American colleges in the region are
tested hypotiesis. Additionally, this study will chronologically analyze the establisment,
activities and future of İzmir American College Institutue (ACI) and İzmir International
College (IC) which are the two major educational Institutions in İzmir in detail. The
findings will illuminate the religious, educational, social, cultural, intellectual and
political effects of missionary activities of American Board in İzmir in the light of
documents.