Content uploaded by Mehmet Mutlu
Author content
All content in this area was uploaded by Mehmet Mutlu on Jun 11, 2019
Content may be subject to copyright.
Neonatal Mastitis
Özet
Meme dokusunun enfeksiyonu olan mastit, neonatal
dönemde nadiren görülür. Lokal olarak başlayan bu
enfeksiyon; nekrotizan faseit, beyin apsesi, osteomi-
yelit ve sepsis gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Çoğu kez fizyolojik meme dokusu hipertrofisinin aileler
tarafından ovulması, ezilmesi veya sıkılmasına bağlı
olarak meydana gelir. Bu problemin önlenebilmesi için
yenidoğanlara sağlık hizmeti sunan sağlık personelinin
aileleri bilgilendirmesi gerekmektedir. Burada, üç neo-
natal mastitli yenidoğan vakası rapor edilerek bu soru-
nun ciddiyetine vurgu yapılması amaçlanmıştır.
(J Pediatr Inf 2013; 7: 68-71)
Anahtar kelimeler: Yenidoğan, mastit
Abstract
Mastitis, a breast tissue infection, is rarely seen in the
neonatal period. This infection, which begins locally,
may lead to serious complications, such as necrotizing
fasciitis, brain abscess, osteomyelitis and sepsis.
Mastitis generally occurs due to physiological hypert-
rophy of breast tissue after being scrubbed, crushed or
squeezed. Health personnel providing health services
for newborns need to educate families in order to pre-
vent this problem. The aim here is to emphasize the
severity of this problem by reporting three cases of
newborn neonatal mastitis.
(J Pediatr Inf 2013; 7: 68-71)
Key words: Newborn, mastitis
Neonatal Mastit
Mehmet Mutlu, Mehmet Sarıaydın, Şebnem Kader, Yakup Aslan
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pediatri Anabilim Dalı, Neonatoloji Bilim Dalı, Trabzon, Türkiye
Received/Geliş Tarihi:
24.05.2012
Accepted/Kabul Tarihi:
26.07.2012
Correspondence
Address
Yazışma Adresi:
Mehmet Mutlu, MD
Karadeniz Teknik
Üniversitesi Tıp
Fakültesi, Pediatri
Anabilim Dalı,
Neonatoloji Bilim Dalı,
Trabzon, Türkiye
Phone: +90 532 633 27 49
E-mail:
drmehmetmutlu38@
hotmail.com
©Copyright 2013 by
Pediatric Infectious Diseases
Society - Available online at
www.cocukenfeksiyon.com
©Telif Hakkı 2013
Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları
Derneği - Makale metnine
www.cocukenfeksiyon.com
web sayfasından ulaşılabilir.
doi:10.5152/ced.2013.18
Giriş
İntrauterin dönemde anneden geçen hormon-
ların etkisi ile yenidoğan döneminde meme doku-
sunda hipertrofi gözlenebilir. Ülkemizin bazı yöre-
lerinde özellikle aile büyükleri tarafından meme
dokusundaki bu hipertrofi “bebeğin memesinde
şeytan sütü vardır” veya “bu bir hastalıktır” gibi
algılanarak masajla, para bastırmakla veya sık-
makla giderilmeye çalışılmaktadır. Bu tip girişimler
memedeki yağ dokusunun nekrozuna, cilt bütün-
lüğünün bozulmasına, mikroorganizmanın cilt altı
dokulara kolayca invazyonuna ve sonuçta mastit
veya meme apsesine yol açmaktadır. Lokal olarak
başlayan bu enfeksiyon akut dönemde nekrotizan
faseit, beyin apsesi, osteomiyelit ve sepsis gibi
ciddi süpüratif komplikasyonlara yol açabilir (1-3).
Uzun dönemde de özellikle kızlarda meme doku-
sunu gelişimini olumsuz etkileyebilir (4).
Bu çalışma, ülkemizin bazı yörelerinde yeni-
doğanların meme dokusuna yapılan yanlış uygu-
lamalara dikkat çekmek ve yenidoğanlara sağlık
hizmeti sunan sağlık personelinin bu konudaki
duyarlılığını artırmak amacı ile rapor edilmiştir.
Olgu Sunumları
Olgu 1
Yirmi iki günlük erkek bebek, çocuk acil
polikliniğine sol meme bölgesinde kızarıklık, cilt-
te iltihaplı döküntü ve ateş yakınmaları ile getiril-
di. Hikâyesinden; 38 yaşındaki annenin ilk gebe-
liğinden (IVF gebelik), 2800 gram olarak, miadın-
da ve sezaryen ile doğduğu öğrenildi. Hastanın
iki haftadan beri her iki göğsünde şişlik gözlen-
miş ve aile büyükleri tarafından bu bölgelere
masaj uygulanmış. Son birkaç gündür ateş ve
huzursuzluğunun olduğu, sol meme bölgesinde-
ki şişliğin arttığı, kızarıklık ve ciltte iltihaplı
döküntüler geliştiği gözlenmiş.
Fizik muayenesinde; vücut ısısı 38,5°C, kalp
tepe atımı 176/dk, solunum sayısı 52/dk, sol
meme dokusu boyutları sağa göre artmış (sol
meme dokusu 4x4 cm, sağ meme dokusu 2x2
cm), kızarıklık ve ısı artışı mevcut ve gövdede
çapları 0,5x0,5 cm ebatlarında olan püstüler
lezyonlar gözlendi (Resim 1). Diğer sistem
muayeneleri normal idi.
Case Report /
Olgu Sunumu
68
Laboratuar incelemelerinde; beyaz küre sayısı 12x103/
uL, hemoglobin 12,1 g/dL, trombosit sayısı 362x103/uL
ve CRP 7,15 mg/dL idi. Periferik kan yaymasında %8
çomak, %68 polimorfonükleer lökosit (PNL) ve %24 len-
fosit gözlendi. Püstüler lezyondan yapılan wright yayma-
sında bol PNL, Gram boyamada ise küme yapan Gram
(+) koklar görüldü, kültürde ise metisilin dirençli
Staphylococcus aureus üretildi. Kan kültüründe üreme
gözlenmedi. Hastaya yapılan meme dokusu ultrasonog-
rafisinde apse görünümü izlenmedi.
Hastaya hemen intravenoz sefotaksim ve vankomisin
tedavisi başlandı. Kültür antibiyogram sonuçlanınca sefo-
taksim kesilerek vankomisin tedavisi 10 güne tamamlan-
dı. Tedavisi on güne tamamlanan hastanın izleminde
sorunu olmadı.
Olgu 2
On iki günlük kız bebek, yenidoğan polikliniğimize sol
meme bölgesinde kızarıklık ve ateş yakınmaları ile getiril-
di. Hikâyesinden; 24 yaşındaki annenin 40 haftalık ilk
gebeliğinden, 3100 gram ağırlığında ve vajinal yol ile doğ-
duğu, hastanın her iki göğsünde doğumdan itibaren şişlik
var olduğu ve aile büyükleri tarafından bu bölgelere masaj
uygulandığı öğrenildi.
Fizik muayenesinde; vücut ısısı 38,3°C, kalp tepe atımı
186/dk, solunum sayısı 58/dk, sol meme dokusu boyutla-
rı sağa göre artmış (sol meme dokusu 5x5 cm, sağ meme
dokusu 1,5x1,5 cm) ve fluktuasyon veren kitle halini
almış, kızarıklık ve ısı artışı mevcuttu. Diğer sistem mua-
yeneleri normal idi.
Laboratuar incelemelerinde; beyaz küre sayısı
29,8x103/uL, hemoglobin 13,2 g/dL, trombosit sayısı
263x103/uL ve CRP 45,1 mg/dL idi. Periferik kan yayma-
sında %16 çomak, %72 PNL ve %12 lenfosit görüldü.
Hastaya yapılan meme dokusu ultrasonografisinde yoğun
içerikli apse ile uyumlu görünüm tespit edildi. Apse drenaj
materyalinden yapılan wright yaymasında bol PNL ve
Gram boyamada küme yapan Gram (+) koklar görüldü,
yapılan kültürde metisilin duyarlı Staphylococcus aureus
üremesi saptandı. Kan kültürü ise negatif idi. Hastanın
apsesi drene edildi ve antibiyotik tedavisi (sefotaksim ve
vankomisin) başlandı. Kültür antibiyogram sonucuna
göre sefotaksim kesilerek vankomisin tedavisi 10 güne
tamamlandı. Hastanın izleminde sorunu olmadı.
Olgu 3
On beş günlük erkek bebek, çocuk acil polikliniğine
sol meme bölgesinde kızarıklık ve ateş yakınmaları ile
getirildi. Hikâyesinden; 27 yaşındaki annenin 39 haftalık
gebeliğinden, 3400 gram ağırlığında ve vajinal yol ile
doğurtulduğu, bir haftadan beri her iki göğsünde belirgin-
leşme fark edildiği, son iki gündür sol memedeki şişliğin
arttığı, kızarıklık ve ateş geliştiği, ancak memeye masaj
veya ovma-sıkma gibi bir uygulamanın yapılmadığı öğre-
nildi.
Fizik muayenesinde; vücut ısısı 38,8°C, kalp tepe atımı
166/dk, solunum sayısı 48/dk, sol meme dokusu boyutla-
rı sağa göre artmış (sol meme dokusu 4x5 cm, sağ meme
dokusu 2x1,5 cm), sol meme başından pürülan akıntı,
kızarıklık ve ısı artışı mevcuttu ve diğer sistem muayene-
leri normal idi.
Laboratuar incelemelerinde; beyaz küre sayısı
30,8x103/uL, hemoglobin: 13,6 g/dL, trombosit sayısı
666x103/uL, CRP 4,04 mg/dL idi. Periferik kan yaymasın-
da %11 çomak, %65 PNL ve %24 lenfosit gözlendi.
Meme başı pürülan akıntısından yapılan kültürde metisilin
duyarlı S. aureus üretildi, kan kültürü ise negatif idi.
Hastaya yapılan meme dokusu ultrasonografisinde apse
gözlenmedi. Hasta yatırılarak intravenöz sefotaksim ve
vankomisin tedavisi başlandı. Kültür antibiyograma göre
sefotaksim kesilerek vankomisin tedavisi 10 güne tamam-
landı. Hastanın izleminde sorunu olmadı.
Tartışma
Neonatal mastit, özellikle gelişmiş ülkelerde sık görü-
len bir enfeksiyon değildir. Doğum öncesi anneden geçen
hormonların etkisi ile meme dokusunun hipertofisi ve
travma gibi bir nedenle deri ve mukoza bütünlüğünün
bozulması ve meme derisi, meme başı veya mukoz
membranlardan patojen mikroorganizmanın meme doku-
suna invazyonu en sık kabul gören patogenetik mekaniz-
madır. Nadiren gram negatif mikroorganizmalara bağlı
sistemik enfeksiyonlara bağlı hematojen yayılım ile de
meydana gelir (5). Bizim vakalarımızın ikisinde aile tarafın-
dan masaj veya ovmaya bağlı travma öyküsü vardı.
Mastit yenidoğan döneminde term ve kız bebeklerde
daha sık gözlenmektedir (4, 6-8). Bu durum; term yeni-
Mutlu et al.
Neonatal mastitisJ Pediatr Inf 2013; 7: 68-71 69
Resim 1. Sol memede mastit ve ciltte püstüler lezyon görünümü
doğanlarda gebelik süresi ile orantılı olarak anneden
geçen hormon düzeyinin artması ve meme dokusunun
daha fazla olgulaşmış olması, kızlarda meme hipertrofi-
sinin erkelerden daha uzun süre sebat etmesi ve büyü-
müş meme dokusunun daha fazla travmaya maruz kal-
ması ile ilişkili olabilir (7, 9). Bu çalışmadaki üç vaka da
miadında doğmuştu, ancak sadece birinin cinsiyeti kız
idi. Prematüre bebeklerde meme dokusunun tam geliş-
memiş olması ve anneden geçen hormonların erken
doğuma bağlı daha az geçmiş olması nedeni ile mastit
gelişimi bildirilmemiştir (7).
Neonatal mastitte en sık yol açan etken S. aureus’tur
(5, 6, 10-13). Daha az sıklıkta olmak üzere gram-negatif
enterik mikroorganizmalar (Escherichia coli, Salmonella,
Proteus mirabilis), anaeroblar ve Grup D streptokok etken
olabilir (11-17). Bizim vakarlımızın üçünde de literatürle
uyumlu olarak S. aureus üretildi. Ancak, vakaların birinde
üretilen S. aureus’un metisilin dirençli olması, bebeklerin
ciltlerinin doğdukları hastanede metisilin dirençli S. aure-
us ile kolonizasyonu ile ilişkili olabilir.
Mastitte etkilenen göğüste şişlik, kızarıklık, ısı artışı en
sık görülen klinik bulgular olup nadiren meme başından
akıntı gözlenebilir. Mastit apseye dönüşürse flüktuasyon
veren kitle palpe edilebilir (5, 7, 8). Ultrasonografi, masti-
tin göğüs apsesinden ayrımında ve tedaviyi yönlendirme-
de yardımcı bir metot olarak kullanılabilir (18). Mastitte
görülen enflamasyon bulguları üç vakamızda da gözlenir-
ken, bir vakada meme başı akıntısı ve bir vakada da hem
kinik hem de ulatrasonografik olarak apse tespit edildi.
Apse gelişmiş olan vaka cerrahi drenaj ve antibiyotik,
diğerleri ise sadece antibiyotik ile tedavi edildi. Her ne
kadar üretilen S. aureus’un ikisi metisiline duyarlı ise de
bir tanesi metisiline dirençli idi. Etken mikroorganizmanın
gram negatif veya metisiline dirençli S. aureus olabilme
olasılığı, kültür sonuçlarının geç çıkması (72-96 saat) ve
olası ciddi komplikasyonları önlemek için vakalarımızda
ampirik olarak sefotaksim ve vankomisin tercih edildi.
Kültür antibiyograma göre sefotaksim kesilerek tedaviye
devam edildi.
Tedavisinde geç kalınan veya iyi tedavi edilmeyen
vakalarda nekrotizan faseit, beyin apsesi ve osteomiyelit
gibi ciddi süpüratif komplikasyonlar gelişebilir (1-3). Bizim
vakalarımızda süpüratif bir komplikasyon gözlenmedi.
Literatürde mastite bağlı uzun dönem komplikasyonlarla
ilgili veriler kısıtlıdır. Panteli ve ark. (4) yenidoğan döne-
minde mastit geçirip cerrahi drenaj ve antibiyotik tedavisi
uygulanan yedi kız çocuğunun ve antibiyotik uygulanan
bir kız çocuğunun uzun dönem (10-15 yaş) takiplerini
incelediklerinde; iki vakada mastit geçirilmiş olan tarafta
meme dokusunun diğeri kadar gelişemediğini, iki vakada
mastit geçirilmiş olan tarafta ultarsonografik olarak intra-
duktal dilatasyon, fibrozis ve kalsifikasyon gözlendiğini ve
bir vakada da insizyona sekonder skar geliştiğini rapor
etmişlerdir. Yenidoğan döneminde oluşturduğu süpüratif
komplikasyonların yanında, yetişkin yaşlarda oluşturduğu
kozmetik problemler dolayısıyla da neonatal mastit önem-
li bir sorundur.
Sonuç
Yenidoğanlara sağlık hizmeti sunan sağlık personelinin;
yenidoğanın meme dokusunda gelişebilecek hipertrofinin
fizyolojik bir durum olduğunu, sıkma, ovma, ezme, masaj
yapma veya para bağlama gibi geleneksel uygulamaların
yanlış olduğunu ve ciddi sorunlara neden olabileceğini
ailelere anlatmasının bir zorunluluk olduğu kanısındayız.
Conflict of Interest
No conflict of interest was declared by the authors.
Peer-review: Externally peer-reviewed.
Author Contributions
Concept - M.M., Y.A.; Design - M.M., M.S., Ş.K., Y.A.;
Supervision - Y.A.; Funding - M.M., M.S., Ş.K., Y.A.; Ma-
terials - M.M., M.S., Ş.K.; Data Collection and/or Proces-
sing - M.M., M.S., Ş.K.; Analysis and/or Interpretation -
M.M., M.S., Ş.K., Y.A.; Literature Review - M.M., M.S.,
Ş.K., Y.A.; Writing - M.M.; Critical Review - Y.A.
Çıkar Çatışması
Yazarlar herhangi bir çıkar çatışması bildirmemişlerdir.
Hakem değerlendirmesi: Dış bağımsız.
Yazar Katkıları
Fikir - M.M., Y.A.; Tasarım - M.M., M.S., Ş.K., Y.A.; De-
netleme - Y.A.; Kaynaklar - M.M., M.S., Ş.K., Y.A.; Malze-
meler - M.M., M.S., Ş.K.; Veri toplanması ve/veya işleme-
si - M.M., M.S., Ş.K.; Analiz ve/veya yorum - M.M., M.S.,
Ş.K., Y.A.; Literatür taraması - M.M., M.S., Ş.K., Y.A.; Yazı-
yı yazan - M.M.; Eleştirel İnceleme - Y.A.
Kaynaklar
1. Nazir Z. Necrotizing fasciitis in neonates. Pediatr Surg Int 2005;
21: 641-4. [CrossRef]
2. Manzar S. Brain abscess following mastitis in a 3-month-old
infant. J Trop Pediatr 2001; 47: 248-9. [CrossRef]
3. Michael IK, Howard FH. Osteomyelitis due to penicillin-resis-
tant staphylococci in infancy following suppurative mastitis. J
Trop Pediatr 1960; 6: 19-21. [CrossRef]
4. Panteli C, Arvaniti M, Zavitsanakis A. Long-term consequences of
neonatal mastitis. Arch Dis Child 2012; 97: 673-4. [CrossRef]
5. Efrat M, Mogilner JG, Iujtman M, Eldemberg D, Kunin J, Eldar
S. Neonatal mastitis diagnosis and treatment. Isr J Med Sci
1995; 31: 558-60.
Mutlu et al.
Neonatal mastitis J Pediatr Inf 2013; 7: 68-71
70
6. Walsh M, McIntosh K. Neonatal mastitis. Clin Pediatr (Phila)
1986; 25: 395-9. [CrossRef]
7. Alan S, İskender D, Tezer H, Devrim İ, Dursun A, Kara A. Erken
İnfantlarda Meme Masajı ve Mastit: Bir Vaka Sunumu. J Pediatr
Inf 2007; 1: 121-3.
8. Sloan B, Evans R. Clinical pearls: neonatal breast mass. Acad
Emerg Med 2003; 10: 269-70. [CrossRef]
9. Bodemer C, Panhans A, Chretien-Marquet B, et al. Staphylococcal
necrotizing fasciitis in the mammary regionin childhood: a report
of five cases. J Pediatr 1997; 131: 466-9. [CrossRef]
10. Stricker T, Navratil F, Sennhauser FH. Mastitis in early infancy.
Acta Paediatr 2005; 94: 166-9. [CrossRef]
11. Faden H. Mastitis in children from birth to 17 years. Pediatr
Infect Dis J 2005; 24: 1113. [CrossRef]
12. Rudoy RC, Nelson JD. Breast abscess during the neonatal
period. A review. Am J Dis Child 1975; 129: 1031-4.
13. Brook I. The aerobic and anaerobic microbiology of neonatal
breast abscess. Pediatr Infect Dis J 1991; 10: 785-6. [CrossRef]
14. Burry VF, Beezley M. Infant mastitis due to Gram-negative
organisms. Amer J Dis Child 1972; 124: 736-7.
15. McGuigan MA, Lipman RP. Neonatal mastitis due to Proteus
mirabilis. Am J Dis Child 1976; 130: 1296.
16. Stetler H, Martin E, Plotkin S, Katz M. Neonatal mastitis due to
Escherichia coli. J Pediatr 1970; 76: 611-3. [CrossRef]
17. Dollberg S, Hurvitz H, Klar A, Engelhard D.Group D strepto-
coccal neonatal mastitis. Pediatr Infect Dis J. 1988; 7: 362.
[CrossRef]
18. Borders H, Mychaliska G, Gebarski KS. Sonographic features
of neonatal mastitis and breast abscess. Pediatr Radiol 2009;
39: 955-8. [CrossRef]
Mutlu et al.
Neonatal mastitisJ Pediatr Inf 2013; 7: 68-71 71
