Antioxidant activity of Zataria multiflora hydroalcoholic extract and its antibacterial effect on Staphylococcus aureus

Abstract

Background and purpose: Nowadays, adding natural preservatives is one of the main methods for increasing shelf-life. This study evaluated the antioxidant activity of Zataria multiflora hydroalcoholic extract and its antibacterial effect on Staphylococcus aureus in hamburger. Materials and methods: In this experimental study, after collection and extraction of Zataria multiflora, total amount of phenols and flavonoids as well as flavonols were colorimetrically determined. The antioxidant activity was evaluated by β-Carotene bleaching assey. Then the effect of different concentrations of Zataria multiflora extract (0.0, 0.5 and 1.5%) in 4±1°C at different storage times (0, 1, 3, 6, 9 and 12 days) was evaluated on growth of Staphylococcus aureus in hamburger. Results: Total phenol content in Zataria multiflora extract was 283.43±11.06 mg/gr as gallic acid equivalent. Total flavonoid and total flavonol contents were 131.23±4.5 and 92±5.67mg/g as rutin equivalent, respectively. Antioxidant activity was 71±4 percent. Also Zataria multiflora extract in 4±1°C decreased the growth rate of Staphylococcus aureus in hamburger. Conclusion: These findings showed that Zataria multiflora had antibacterial effect and could be used as an antibacterial preservative in hamburger or other meat products.

Full text

87
Antioxidant Activity of Zataria Multiflora Hydroalcoholic
Extract and Its Antibacterial Effect on Staphylococcus Aureus
Reza Sharafati Chaleshtori1,
Mahmoud Rafieian Kopaei2,
Noordahr Rokni3,
Seifollah Mortezaei4,
Ali Sharafati Chaleshtori5
1 Department of Food Hygiene, Faculty of Veterinary Medicine, Islamic Azad University, Shahrekord Branch, Shahrekord, Iran
2 Medical Plants Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
3 Department of Food Hygiene, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, Tehran, Iran
4 Medical Plants Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
5 Student Research Committee, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran
(Received November 26, 2013 ; Accepted February 18, 2013)
Abstract
Background and purpose: Nowadays, adding natural preservatives is one of the main methods
for increasing shelf-life. This study evaluated the antioxidant activity of Zataria multiflora hydroalcoholic
extract and its antibacterial effect on Staphylococcus aureus in hamburger.
Materials and methods: In this experimental study, after collection and extraction of Zataria
multiflora, total amount of phenols and flavonoids as well as flavonols were colorimetrically determined.
The antioxidant activity was evaluated by β-Carotene bleaching assey. Then the effect of different
concentrations of Zataria multiflora extract (0.0, 0.5 and 1.5%) in 4±1ºC at different storage times (0, 1,
3, 6, 9 and 12 days) was evaluated on growth of Staphylococcus aureus in hamburger.
Results: Total phenol content in Zataria multiflora extract was 283.43±11.06 mg/gr as gallic acid
equivalent. Total flavonoid and total flavonol contents were 131.23±4.5 and 92±5.67mg/g as rutin
equivalent, respectively. Antioxidant activity was 71±4 percent. Also Zataria multiflora extract in 4±1ºC
decreased the growth rate of Staphylococcus aureus in hamburger.
Conclusion: These findings showed that Zataria multiflora had antibacterial effect and could be
used as an antibacterial preservative in hamburger or other meat products.
Keywords: Zataria multiflora, antioxidant activity, antibacterial effect, hamburger
J Mazand Univ Med Sci 2013; 23(Supple 1): 88-94 (Persian).

ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﺠﻣــﻠــــﻧاد ﻪــﻋ هﺎﮕــــﺸــﻠــﭘ مﻮــــﺷﺰـــﻜـﻣ ﻲـــــﻧزﺎــــنارﺪ
هرود مود و ﺖﺴﻴﺑ ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا لﺎﺳ1391 )94-88(
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرودمود و ﺖﺴﻴﺑ ، ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا ،1391
8
ﺮﺛا و يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﻲﻠﻜﻟا ورﺪﻴﻫ هرﺎﺼﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ صاﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻴﻓﺎﺘﺳا يور ﺮﺑ نآ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺪﺿسﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠ
يﺮﺘﺸﻟﺎﭼ ﻲﺘﻓاﺮﺷ ﺎﺿر
1
ﻲﺋﺎﭘﻮﻛ نﺎﻴﻌﻴﻓر دﻮﻤﺤﻣ
2
ﻲﻨﻛر ﺮﻫدرﻮﻧ
3
ﻲﻳﺎﻀﺗﺮﻣ ﷲا ﻒﻴﺳ
2
يﺮﺘﺸﻟﺎﭼ ﻲﺘﻓاﺮﺷ ﻲﻠﻋ
4
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ و ﻪﻘﺑﺎﺳ: ﻲﻜﻳ هزوﺮﻣا زا شور يﺎﻫ يراﺪﻬﮕﻧ داﻮﻣ ندوﺰﻓا ،ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ نآ ﻪـﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ ﺖـﺳﺎﻫ . فﺪـﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زااﻮﺧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻧاﺪﻴـﺴﻛا ﻲـﺘﻧآ ص يور ﺮـﺑ نآ ﻲـﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺪـﺿ ﺮـﺛا و يزاﺮﻴـﺷ ﻦـﺸﻳوآ ﻲـﻠﻜﻟا ورﺪـﻴﻫ هرﺎـﺼﻋ
ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا دﻮﺑ.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ: رد اﻳﻦ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺑﺮﺠﺗﻲ، ﺲﭘ زا ﻊﻤﺟ روآهﺎﻴﮔ ي يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ، هرﺎـﺼﻋ ﻲـﻠﻜﻟا ورﺪـﻴﻫ نآ ﻬﺗ ـﻴﻪ ﺪـﺷ .
ﻣﻴناﺰ ﻛﺮﺗﻴتﺎﺒ ﻟﻮﻨﻓﻲ، ﺋﻮﻧوﻼﻓﻴﺪي و ﻟﻮﻧوﻼﻓﻲ ﻞﻛ ﺑﻪ شور يﺮﺘﻤﻳﺮﻠﻛﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ و ﺎـﺘﺑ ﻲـﻳادز ﮓـﻧر شور ﻪـﺑ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
ﻦﺗورﺎﻛ هزاﺪﻧا ﮔﻴﺮي ﺪﺷ .ﺗ ﺲﭙﺳﺄﺖﻈﻠﻏ ﺮﻴﺛ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ) ،ﺮﻔﺻ5/0 و5/1 ﺪﺻرد ( ﻲﻟﺎـﭽﺨﻳ يﺎـﻣد رد)1±4 ﻪـﺟرد
ﻲﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ( ﻦﻴﻌﻣ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ رد سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا ﺪﺷر يور ﺮﺑ) ،ﺮﻔـﺻ زور1 ،3 ،6 ،9 و12 (رد ﺮـﮔﺮﺒﻤﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ: ﺎﺘﻧﻳﺞ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ هرﺎﺼﻋ ﻞﻛ لﻮﻨﻓ يﻮﺘﺤﻣ06/11±43/283 ﻲﻠﻴﻣ مﺮـﮔ رد مﺮﮔ لدﺎـﻌﻣ ـﺳاﻴﺪ
ﻟﺎﮔﻴﻚ و يﻮﺘﺤﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﻛ لﻮﻧوﻼﻓ و ﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ50/4±23/131 و 67/5±92 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ رد مﺮﮔلدﺎﻌﻣ ﺗورﻴﻦ دﻮﺑ. ناﺰـﻴﻣ
ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ اﺪﻴﺴﻛاﺮﺑاﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧ4±71 دﻮﺑ ﺪﺻرد . يزاﺮﻴـﺷ ﻦـﺸﻳوآ هرﺎـﺼﻋ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻲﻟﺎـﭽﺨﻳ ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﺪـﺷر رﺎـﻬﻣ ﺐﺒـﺳ
ﺪﺷ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا يﺮﺘﻛﺎﺑ.
جﺎﺘﻨﺘﺳا: ﺎﺘﻧﻳﺞ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ هرﺎﺼﻋ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآارادي ﺮﺛا ﺪﺿ ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ دﻮﺑه و ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ـﻳﻚ هﺪـﻧراﺪﻬﮕﻧ
ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺪﺿ ﺳ و ﺮﻳﺎﺮﻓآهدرو ﻲﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ ددﺮﮔ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ.
يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو: ،ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ صاﻮﺧ ،يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﺮﺛا ﺪﺿ ﻣﻴﺑوﺮﻜﻲ، ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
تاﺮــﻴﻴﻐﺗ يدﺎــﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا نرﺪــﻣ ﻪــﺑ هاﺮــﻤﻫ
ترﺎــﺠﺗ ﻦﻴــﺑ ﻲــﻠﻠﻤﻟا اﺬــﻏ رد ﺢﻄــﺳ ﻲﻧﺎــﻬﺟ ﺮــﻄﺧ دﺎــﺠﻳا
يرﺎﻴﺴﺑ يرﺎﻤﻴﺑ زا ار اﺬﻏزا ﻪﻠﻘﺘﻨﻣ يﺎﻫ ﺶﻴﺑ ﺮـﺗ زا ﻪﺘـﺷﺬﮔ
ﻣحﺮﻄ ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ .ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺳد ﻲﺑﺎﻳ ﻪﺑ ياﺬﻏ ﻢﻟﺎـﺳ ﺎـﺑ
يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ،ﻻﺎﺑ موﺰﻟ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻪـﮕﻧ هﺪـﻧراد يﺎـﻫ ﻲﻳاﺬـﻏ
ار ﻲﻌﻴﺒﻃ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ نﺎﺸﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﻲﻣ دزﺎﺳ)1(. هزوﺮﻣا ﻪﺑ
ﻣﺆ ﻒﻟلﻮﺌﺴﻣ: يﺮﺘﺸﻟﺎﭼ ﻲﺘﻓاﺮﺷ ﺎﺿر- دﺮﻛﺮﻬﺷ: ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد، ﺪﺣاو ،دﺮﻛﺮﻬﺷهوﺮﮔ ﻲﻜﺷﺰﭙﻣاد هﺪﻜﺸﻧاد E-mail: sharafati33@yahoo.com
1. هوﺮﮔ ﺷاﺪﻬﺑﺖ داﻮﻣ ،ﻲﻳاﺬﻏ ﻲﻜﺷﺰﭙﻣاد هﺪﻜﺸﻧاد ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،دﺮﻛﺮﻬﺷ، دﺮﻛﺮﻬﺷناﺮﻳا ،
2 .ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ، دﺮﻛﺮﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد، دﺮﻛﺮﻬﺷناﺮﻳا ،
3 .هوﺮﮔ ﺖﺷاﺪﻬﺑ داﻮﻣ ،ﻲﻳاﺬﻏ ،ﻲﻜﺷﺰﭙﻣاد هﺪﻜﺸﻧاد ادهﺎﮕﺸﻧ ناﺮﻬﺗناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،
4 .ﻪﺘﻴﻤﻛ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗدﺮﻛﺮﻬﺷ، دﺮﻛﺮﻬﺷناﺮﻳا ،
 ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ: 6/9/1391 تﺎﺣﻼﺻا ﺖﻬﺟ عﺎﺟرا ﺦﻳرﺎﺗ: 15/11/1391 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ:30/11/1391

ﻲﺸﻫوﮋﭘ نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﺘﺸﻟﺎﭼ ﻲﺘﻓاﺮﺷ ﺎﺿر
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرودمود و ﺖﺴﻴﺑ ، ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا ،1391
9
ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﻟد ﻪﻗﻼﻋ مدﺮﻣ ﻪـﺑ فﺮـﺼﻣ داﻮـﻣ ﻲـﻌﻴﺒﻃ و ﺰـﻴﻧ
عﻮﻴﺷ يرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ ،ﻲﺷراﻮﮔ ﻲـﺴﻔﻨﺗ و عاﻮـﻧا نﺎﻃﺮـﺳ ،ﺎـﻫ
تﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ هدﺮﺘــﺴﮔ يا ياﺮــﺑ هدﺎﻔﺘــﺳا هرﺎــﺼﻋ زا و ﺎــﻫ
ﺲﻧﺎـــﺳا ﺎـــﻫ مﺎـــﺠﻧا ﻪـــﺘﻓﺮﮔ ﺖـــﺳا)2(. زا ﻪـــﻧﻮﻤﻧ ﻚـــﻳ
ﻲﻧدوﺰﻓا هرﺎـﺼﻋ ﺎـﻳ ﺲﻧﺎـﺳا ﻲﻳاﺬـﻏ داﻮـﻣ ﻪـﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫ
يدﺪـﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ
رﺎـﭘ ﻮـﻳﺮﺒﻳو ﺪﺿ و ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﺴﻴﻟ ﺪﺿ تاﺮﺛا رد سﻮﻜﻴﺘﻴﻟﻮﻤﻫا
رﻮــﺷ ﻲﻫﺎــﻣ)3،4( ﻲﻠﻛﺎﻴــﺸﻳﺮﺷا ﺪــﺿ ﺮــﺛا ،O157:H7 رد
هدﺮــﻛ خﺮــﭼ ﻪﻟﺎــﺳﻮﮔ ﺖــﺷﻮﮔ)5( سﻮﻠﻴــﺳﺎﺑ ﺪــﺿ ﺮــﺛا و
هدﺮـﻛ شراﺰـﮔ يرﺎـﺠﺗ پﻮـﺳ رد سﻮﺋﺮﺳ ﺪـﻧا)6( . هﺎـﻴﮔ
ﻲﻫﺎﻴﮔ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﺎﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻲﻳﺎـﻫ ﻪـﺑ عﺎـﻔﺗرا40 ﺎـﺗ 80
ﺪﻴﻔـﺳ ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺘﻣ ﺰﺒﺳ ،ﺮﺘﻣ ﻲﺘﻧﺎﺳ و ،ﺮـﻄﻌﻣ ﺎـﺑ ﻪﻗﺎـﺳ يﺎـﻫ
،دﺪﻌﺘﻣ ﻢﻜﺤﻣ و ،موﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺖـﺳﻮﭘ يﺮﺘـﺴﻛﺎﺧ ﻞـﻳﺎﻤﺘﻣ ﻪـﺑ
ﺪﻴﻔﺳ ﺎﻳ ﻲﻤﻛ ﻞـﻳﺎﻤﺘﻣ ﻪـﺑ هﻮـﻬﻗ يا ،ﺖـﺳا ﻦـﺸﻳوآ گﺮـﺑ
يزاﺮﻴـﺷ ﻚــﭼﻮﻛ و ياراد گﺮـﺒﻣد ﺎــﺗﻮﻛه ﺖـﺳا .هﺎــﻴﮔ
ﻦﺸﻳوآ يزاﺮﻴﺷ رﺎﺸﺘﻧا ًﺎﺘﺒـﺴﻧ ﻲﻌﻴـﺳو رد ناﺮـﻳا دراد رد و
ﺶــﺨﺑ يﺎــﻫ ،يﺰــﻛﺮﻣ بﻮــﻨﺟ و بﻮــﻨﺟ ﻲﻗﺮــﺷ ،ناﺮــﻳا
،نﺎﻬﻔــﺻا ،دﺰــﻳ ،نﺎﺘــﺳزﻮﺧ ،سرﺎــﻓ و ﺮﻬــﺷﻮﺑ ﺎﺒﻋرﺪــﻨﺑ س
ﻲﻣ هﺪﻳد دﻮﺷ)2(.
ﻪﺑ رﻮﻃ هﺪﻤﻋ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻟﻮـﻨﻓ لﻮﺌـﺴﻣ ﺪـﺿ صاﻮـﺧ
هرﺎﺼﻋ ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺲﻧﺎﺳا و ﺎﻫ ﻲـﻣ ﺎـﻫ ﺪﻨـﺷﺎﺑ)7،8( . ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﺮــﻫ ﻪــﭼ ﺮﻳدﺎــﻘﻣ داﻮــﻣ ﻚــﻴﻟﻮﻨﻓ ﺮﺗﻻﺎــﺑ ،ﺪــﺷﺎﺑ صاﻮــﺧ
ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣﺪﺿ نآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗﻻﺎﺑ دﻮﺑ زا ﻦﻳا ﺲﻧﺎﺳا رد داﻮﻣ
يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ لﻮﻧژوا و لﻮﻤﻴﺗ ،لوﺮﻛاورﺎﻛ
دﺮـﻛ هرﺎﺷا)3(. لوﺮﻛاورﺎـﻛ زا ﻖـﻳﺮﻃ دﺎـﺠﻳا خارﻮـﺳ رد
يﺎﺸﻏ ﻲﻟﻮﻠﺳ يﺮﺘﻛﺎﺑ يﺎﻫ مﺮـﮔ ﺖـﺒﺜﻣ ﺐـﻳﺮﺨﺗ و ءﺎـﺸﻏ
يﺮﺘﻛﺎﺑ ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫ ار دﻮﺧ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺪﺿ ﺮﺛا ﻲﻔﻨﻣ مﺮﮔ
ﻲــﻣ دراﺬــﮔ)6(. دﺎــﺠﻳا ﻞــﻣﺎﻋ سﻮــﺋروا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘــﺳا
ﺖــﻧﻮﻔﻋ هدور جرﺎــﺧ يﺎــﻫ تاذ ،ﻢــﺧز ،شﻮــﺟ ﺪــﻨﻧﺎﻣ يا
،ﻚﻴﺴﻛﻮﺗ كﻮﺷ مرﺪﻨﺳ ،ﻪﻳﺮﻟاﮋﻨﻨﻣ ﻲﻠـﺻا ﻞـﻣﺎﻋ و ﺖـﻳ
ﻲﻣ نﺎﺴﻧا نﺪﺑ رد ﻲﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ ﺪـﺷﺎﺑ .
رد سﻮـﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا زا ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ
ﺖﻴﻣﻮﻤـﺴﻣ ﻪـﺳ ﺖـﺴﻴﻟ رد عﻮـﻗو ﺮـﻈﻧ زا ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺐﻠﻏا
ﻲﻣ راﺮﻗ لوا ﻪﺟرد
دﺮﻴﮔ . ﺮـﻓ و ﺖـﺷﻮﮔ عاﻮـﻧاآهدرو يﺎـﻫ
ﺮﻓ و نﺎﻴﻫﺎﻣ ،ﻲﺘﺷﻮﮔآهدرو نآ يا هدروآﺮـﻓ و ﺮﻴـﺷ ،ﺎﻫ يا
ﺳ ،نآﺲ مﺎﺧ يﺎﻫ ﮓـﻨﻳدﻮﭘ ،ﺎﻫدﻻﺎﺳ ،يﺎﻫ ﻲـﻧﺮﻓ ،ﺎـﻫ ،ﺎـﻫ
يﺎﭘ ﺲـﺳ و ﺎﻫ ﺖﻴﻣﻮﻤـﺴﻣ ﻦـﻳا دﺎـﺠﻳا رد ﺰـﻴﻧ دﻼـﺳ يﺎـﻫ
ﺪـﻧراد ﺖﻟﺎﺧد ﻲﻳاﺬﻏ
)9( . رد ناﺮـﻳا ﻲـﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﻖـﺒﻃ
ﺮﻓآ مﺎـﺧ هدرواﺮـﻓ ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻲﺘﺷﻮﮔ هدرو
سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘـﺳا شرﺎﻤـﺷ شﺮﻳﺬـﭘ ﻞـﺑﺎﻗ ناﺰﻴﻣ ﻲﺘﺷﻮﮔ
ﺮﺑاﺮﺑ مﺮﮔﺮﻫ رد سﻮﺋرا1000 ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ)10( فﺪﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﻳا زاهدﺎﻔﺘــﺳا زا ﻦــﺸﻳوآ ﻲﻠﻜﻟاورﺪــﻴﻫ هرﺎــﺼﻋ
يزاﺮﻴـــﺷ ياﺮـــﺑ رﺎـــﻬﻣ ﺪـــﺷر يرﺎـــﻤﻴﺑ يﺮﺘﻛﺎـــﺑ ياز
ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺮـﻓ ﺖﻌﻨـﺻ رد هﺪـﻳا ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋآهدرو ﻪـﺑ ﻲﺘـﺷﻮﮔ يﺎـﻫ
فﺮﺼﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻆﻔﺣ رﻮﻈﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ.
و داﻮﻣ شور ﺎﻫ
ﻣ ﻦــﻳا ﮕــﺸﻳﺎﻣزآ ﻲــﺑﺮﺠﺗ ترﻮــﺻ ﻪــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄ رد ﻲﻫﺎ
وراد نﺎﻫﺎﻴﮔ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ـﻳ ﻲﻜـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ﻲ
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا دﺮﻛﺮﻬﺷ . ﻦـﻳا مﺎـﺠﻧا ﺖـﻬﺟ ﻪﻳﻮـﺳ زا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
دراﺪﻧﺎﺘـــﺳا ﺮﺘﻛﺎـــﺑي سﻮـــﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘـــﺳا)1189
PTCC( ﻬﺗــﻴﻪ هﺪــﺷ زاﺶﻫوﮋــﭘ نﺎﻣزﺎــﺳ و ﻲــﻤﻠﻋ يﺎــﻫ
ناﺮﻳا ﻲﺘﻌﻨﺻ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا.
ﺰــﻛاﺮﻣ زا يزاﺮﻴــﺷ ﻦــﺸﻳوآ رد دﺮﻛﺮﻬــﺷ رد شوﺮــﻓ
لﺎــﺳ1391ﺪــﺷ يراﺪــﻳﺮﺧ . ﺲﭙــﺳ هرﺎــﺼﻋ ﻪــﻴﻬﺗ ياﺮــﺑ
،ﻲﻟﻮﻧﺎﺗا100 ﺎﺑ هﺪﺷ ﻚﺸﺧ ردﻮﭘ زا مﺮﮔ500 ﻲـﺳ ﻲـﺳ
لﻮﻧﺎﺗا80 ﺪﺻرد تﺪﻣ ﻪﺑ و طﻮﻠﺨﻣ ،24 يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ
قﺎﺗا) دوﺪﺣ22 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﮔدا (ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ . ﺲﭙـﺳ
ﺑ هرﺎﺼﻋ ﻪ و هﺪـﺷ ﺮـﺘﻠﻴﻓ ﻲﻓﺎـﺻ ﺬﻏﺎﻛ ﻂﺳﻮﺗ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد
هﺎﮕﺘــﺳد دراو يرﺎــﺗور) لﻮﻧﺎــﺗا فﺬــﺣ ياﺮــﺑ (ﺪــﻳدﺮﮔ .
يﺎـــﻣد رد هﺪـــﻣآ ﺖـــﺳﺪﺑ ﻲـــﻠﻜﻟا هرﺎـــﺼﻋ40 ﻪـــﺟرد
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺪﺷ ﻚﺸﺧ رﻮﺗﺎﺑﻮﻜﻧا رد داﺮﮔ
)11(.
ﻞﻛ لﻮﻨﻓ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﮓــﻧر شور سﺎــﺳاﺮﺑ ﻞــﻛ ﻲﻟﻮــﻨﻓ تﺎــﺒﻴﻛﺮﺗ ناﺰــﻴﻣ
ﻲﺠﻨــﺳ
Folin-Ciocaltue ﻚــﻴﻟﺎﮔ ﺪﻴــﺳا ﺐــﺴﺣ ﺮــﺑ و
هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﻴﮔ)12(.

ﺮﺛا ﺪﺿ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا
ﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ م هرودمود و ﺖﺴﻴﺑ ، ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا ،1391
ﻌﺗﻴﻴﻦ ﻣﻴناﺰ ﻓﻧوﻼﻓ و ﺪﺌﻳﻮﻧوﻼلﻮ ﻞﻛ
ﻣﻴناﺰ ﺋﻮﻧوﻼﻓﻴﺪ و لﻮﻧوﻼﻓ ﻞﻛ ﻪﺑ شور ﮓـﻧر ﺠﻨـﺳﻲ
ﺮﻠﻛﻳﺪ ﻤﻟآﻴﻨﻴمﻮ و ﺮﺑ ﺐﺴﺣ Rutin هزاﺪﻧا ﮔﻴﺮي ﺪﺷ)12(.
ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﺎـﺘﺑ زا ﻪـﻳﺎﭘ لﻮـﻠﺤﻣ ﻚـﻳ اﺪـﺘﺑا ﺶﻳﺎـﻣزآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ
ﻦﺗورﺎﻛ- ﻪـﻴﻬﺗ ﺮـﻳز ترﻮـﺻ ﻪﺑ ﺪﻴﺳا ﻚﻴﺌﻟﻮﻨﻴﻟ ﺪـﺷ :5/0
ﻲﻠﻴﻣ رد ﻦﺗورﺎﻛﺎﺘﺑ مﺮﮔ1 ﻲﻠﻴﻣ ﻠﻛ ﺮـﺘﻴﻟ و ﺪـﺷ ﻞـﺣ مﺮـﻓوﺮ
ﺲﭙﺳ25 و ﺪﻴـﺳا ﻚـﻴﺌﻟﻮﻨﻴﻟ ﺮـﺘﻴﻟوﺮﻜﻴﻣ200 مﺮـﮔ ﻲـﻠﻴﻣ
ﻦﻴﺋﻮﺗ40 ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ًﻼﻣﺎﻛ و ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ . ﺲﭙﺳ
ﻸــﺧ رد ﺮــﻴﺨﺒﺗ ﺎــﺑ)50 ﻲﺘﻧﺎــﺳ ﻪــﺟرد داﺮــﮔ هﺎﮕﺘــﺳد رد
يرﺎــﺗور ( و ﺮــﻴﺨﺒﺗ مﺮــﻓوﺮﻠﻛ100 ﺮــﻄﻘﻣ بآ ﺮــﺘﻴﻟ ﻲــﻠﻴﻣ
نﮋﻴﺴﻛا زا هﺪﺷ عﺎﺒﺷا)30 رﺎـﺸﻓ ﺖـﺤﺗ ﻪﻘﻴﻗد100 ﻲـﻠﻴﻣ
د ﺮﺘﻴﻟﻪﻘﻴﻗد ر ( ﺪـﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺷ نﺎﻜﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ .5/2
ﻲﻠﻴﻣ ﻞـﻘﺘﻨﻣ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ ﻪﺑ قﻮﻓ هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘﻴﻟ
و ﺪﺷ350 ﻪﻓﺎـﺿا ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻪـﻟﻮﻟ ﻪـﺑ ﺲﻧﺎﺳا زا ﺮﺘﻴﻟوﺮﻜﻴﻣ
ﺪﻳدﺮﮔ . ﻲـﺴﻛورﺪﻴﻫ ﺪﺘﻴﻠﻴﺗﻮﺑ درﻮﻣ رد ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻤﺗ
ﻦﺋﻮﻟﻮﺗ)BHT ( ﻚـﻧﻼﺑ و ﺖـﺒﺜﻣ ﺪﻫﺎـﺷ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ) ﻂـﻘﻓ
يوﺎــﺣ350 ﻜﻴﻣلﻮﻧﺎــﺗا ﺮــﺘﻴﻟوﺮ (ﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا . زا ﺪــﻌﺑ48
مﺮﮔ ﺖﻋﺎﺳ يرﻮـﻧ بﺬـﺟ قﺎـﺗا يﺎـﻣد رد يراﺬـﮔ ﻪـﻧﺎﺧ
ﻪــﻧﻮﻤﻧ رد ﺎــﻫ490 ﺖــﺋاﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎــﻧﺪــﺷ ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ ناﺰــﻴﻣ و
ﻲﺘﻧآ نﺎـﻣز ﺎـﺑ ﺎـﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ يرﻮﻧ بﺬﺟ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زا ،ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
درز ﮓﻧر يراﺪﻳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ يور زا و ﺮﻔﺻ ﻪـﺑ ﻦﺗورﺎـﻛ ﺎـﺘﺑ
راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﺪﺻردﺖﻓﺮﮔ)13(.
يزﺎﺳ هدﺎﻣآ و ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻴﻬﺗ
ﮔﺮﺒﻤﻫﺮ زا ﻚﻳ يﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﻬﺑ ﻚﻳ ﻪﻧﺎﺧرﺎﻛ هدروآﺮـﻓ
ﻲﺘﺷﻮﮔ ﻪﻴﻬﺗ ﺪﺷ . ﻲـﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺶﻳﺎـﻣزآ مﺎـﺠﻧا ياﺮـﺑ ﺲﭙﺳ
ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣﺖﻬﺟ ﺎﻫ ﻪﻌـﺷا ﺎـﻣﺎﮔ ﻲـﻫد رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ
ﻞﻳﺮﺘﺳا ﺷ نﺪ ﻪﺑنﺎﻣزﺎﺳ يژﺮﻧا ﻲـﻤﺗا ﺦـﻳ رﺎـﻨﻛ رد ناﺮـﻳا
ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ لﺎﻘﺘﻧا . ـﺑوﺮﻜﻴﻣ يﺎـﻫرﺎﻛ مﺎـﺠﻧا ﺖـﻬﺟ ﺲﭙﺳ رد ﻲ
ﺦﻳ رﺎﻨﻛ ﻲـﻳوراد نﺎـﻫﺎﻴﮔ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰـﻛﺮﻣ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪـﺷ ﻞـﻘﺘﻨﻣ دﺮﻛﺮﻬـﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد .رد ﺗﺄ ﺪـﻴﻳ
ﻞﻳﺮﺘﺳا ندﻮﺑ ﺖﺸﻛ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ مﺎﺠﻧا ﺪـﺷ. ﻲﺑﺎـﺗﻮﺗﺮﭘ ﺎـﻣﺎﮔ
ﺖﻟﺎﺒﻛ ﻊﺒﻨﻣ ﻂﺳﻮﺗ60 ﻞـﺳ ﺎـﻣﺎﮔ عﻮـﻧ زا220 زد ﺎـﺑ5/5
تﺪﻣ ﻪﺑ يﺮﮔﻮﻠﻴﻛ26 ﻪﻘﻴﻗدمﺎﺠﻧا ﺪـﺷ . ﺎـﻣﺎﮔ ﻮـﺗﺮﭘ ﻊـﺒﻨﻣ
ــــﺗوﺰﻳا ﻮــــﻳدار ﺖــــﻟﺎﺒﻛ پﻮ60 ، ﺎــــﺑActivity ﺮــــﺑاﺮﺑ
14386 ،يرﻮﻛDose rate ﺮﺑاﺮﺑ52/3 و ﻪـﻴﻧﺎﺛ ﺮـﺑ يﺮـﮔ
Transite dose ﺮﺑاﺮﺑ81/10 ﻲـﻤﺗا يژﺮﻧا ﺰﻛﺮﻣ رد يﺮﮔ
ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ناﺮﻳا.
ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ ناﺰﻴﻣ ﻪﻴﻬﺗ
،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ﻲﻳﺎـﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺢﻴـﻘﻠﺗ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ياﺮﺑ
بآ ﻂﻴـﺤﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺖـﺷﻮﮔBrain Heart Infusion
)BHI ( و ﺪـــﺷ ﻪﻓﺎـــﺿا2 رد ﻲﻟاﻮـــﺘﻣ ﻪـــﺒﺗﺮﻣ37 ﻪـــﺟرد
ﻲﺘﻧﺎﺳ تﺪـﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ18 ﺪـﺷ يراﺬـﮔ ﻪـﻧﺎﺨﻣﺮﮔ ﺖﻋﺎـﺳ .
ﺖﺸﻛ زا ﺲﭙﺳ18 ﻪﻟﻮﻟ ﻪﺑ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ مود ﻪﺘﻋﺎﺳ يﺎﻫ
cuvett يوﺎــﺣ5 بآ ﺮــﺘﻴﻟ ﻲــﻠﻴﻣ ﺖــﺷﻮﮔBHI ﻞﻳﺮﺘــﺳا
ﻪﻓﺎﺿاﺪﺷ بﺬـﺟ ﺮﺘﻣﻮـﺘﻓ وﺮﺘﻜﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
نآ يرﻮﻧ ﻮـﻃ رد ﺎـﻫ جﻮـﻣ ل600 ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎـﻧ ﺪـﻳدﺮﮔ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،قﻮﻓ ﻞﻤﻋ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ يﺎﻫ ﻪﻟﻮﻟ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ زا يرادﺮﺑ
ترﻮﺻ توﻮﻛﻪﺘﻓﺮﮔ شرﺎﻤﺷ و و ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ
يوﺎﺣ ﻪﻛ توﻮﻛ ﻪﻟﻮﻟ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد108
 1 ﺮـﻫ رد يﺮﺘﻛﺎﺑ
ﻲﻠﻴﻣ ﻲﻣ ﺮﺘﻴﻟ ﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﺪﺷﺎﺑ . رﺎـﺑﺮﻫ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
ﻮـﻧ بﺬـﺟ نﺪـﺷ ﺺﺨـﺸﻣ ﺎـﺑ ﺶﻳﺎـﻣزآ مﺎﺠﻧا لدﺎـﻌﻣ ير
ًﺎــﺒﻳﺮﻘﺗ 108
 1 ﻲــﻠﻴﻣ رد يﺮﺘﻛﺎــﺑ نداد ﺖــﺸﻛ ﺎــﺑ ﻪــﻛﺮﺘﻴﻟ
ﺗ ﺰـﻴﻧ ﻲﺤﻄﺳﺄ ﻲـﻣ ﺪـﻴﻳ ًﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ يوﺎـﺣ توﻮـﻛ ﻪـﻟﻮﻟ ،ﺪـﺷ
108
 1 ﻲـﻠﻴﻣ ﺮـﻫ رد يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺺﺨـﺸﻣ ﺮـﺘﻴﻟ ﺪـﻳدﺮﮔ ﻲـﻣ .
ﺖﻗر ﻪﻟﻮﻟ ﻦﻳا زا ﺲﭙﺳ يﺎﻫ10 زا و هدﺮـﻛ ﺖـﺳرد ﻲﻳﺎـﺗ
ﺖﻗر ﻦﻳا ﺢﻴـﻘﻠﺗ زود ندروآ ﺖﺳﺪﺑ ﺖﻬﺟ ﺎﻫ103
ﻦـﻳا رد
دﺎﻔﺘﺳا ﺶﻳﺎﻣزآﺪﺷ ه
)14(.
100 مﺮﮔ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ يوﺎـﺣ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ يﺎـﻫ ﺖـﻈﻠﻏ
يزاﺮﻴــﺷ ﻦــﺸﻳوآ هرﺎــﺼﻋ)5/0و5/1 ﺪــﺻرد ( هوﺮــﮔ و
هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ يﺮﺘﻛﺎﺑ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ زود رد ار
ﻪـﺴﻴﻛ ﻞـﺧاد ﻞﻳﺮﺘـﺳا يﺎـﻫ)bag mixer ( و دﻮـﻫ ﺮـﻳز رد
ﻪﻠﻌـﺷ رﺎﻨﻛ هداد راﺮـﻗ ﻪـﺴﻴﻛ ﺲﭙـﺳ و رد ار ﻞﻳﺮﺘـﺳا يﺎـﻫ
ﺮﻛﺎﻣﻮﺘﺳاSeward ﺸﻛ ﺖﺧﺎﺳ ﺲﻴﻠﮕﻧا رﻮ ﻢـﻳداد راﺮـﻗ و
تﺪــﻣ ﻪــﺑ4 نژﻮــﻤﻫ ﻪــﻘﻴﻗد ﻢﻳدﻮــﻤﻧ يﺎــﻣد رد ﺲﭙــﺳ ،
ﻲﻟﺎــﭽﺨﻳ)1±4 ﻲﺘﻧﺎــﺳ ﻪــﺟرد داﺮــﮔ ( تﺪــﻣ ﻪــﺑ12 زور
يﺎــﻫزور رد و ﺪﻧﺪــﺷ يراﺪــﻬﮕﻧ 0، 1 ،3 ،6 ،9 و12 ،25

ﻲﺸﻫوﮋﭘ نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﺘﺸﻟﺎﭼ ﻲﺘﻓاﺮﺷ ﺎﺿر
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرودمود و ﺖﺴﻴﺑ ، ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا ،1391
ﻪﺴﻴﻛ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ زا مﺮﮔ ﺎـﺑ ار ﻞﻳﺮﺘﺳا يﺎﻫ225 ﺮـﺘﻴﻟ ﻲـﻠﻴﻣ
ﻪـــﻧﻮﺘﭙﭘ بآ1 رد1000 ًادﺪـــﺠﻣ و هدﺮـــﻛ طﻮـــﻠﺨﻣ رد
ﻛﺎﻣﻮﺘﺳا و ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮ1 ﻢﻳدﺮـﻛ نژﻮﻤﻫ ﻪﻘﻴﻗد) ﺖـﻗر1-( ،
ﺖﻗر ﺲﭙﺳ ﻪﻟﻮﻟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار يﺪﻌﺑ يﺎﻫ ـﺑ ﺖـﻗر يﺎـﻫ ﻪ
ﺖﺳد ﺰﻐﻣ و ﺐﻠﻗ رﺎﮔآ يوﺎﺣ ﺖﻴﻠﭘ رد و هدروآ)BHA (
رد و هداد ﺖﺸﻛ37 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ24 ﺖﻋﺎـﺳ
ﻲﻣ يراﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ ﻢﻳدﺮﻛ)14(. ﺶﻳﺎﻣزآ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺎﻫ3 رﺎـﺑ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و راﺮﻜﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ3 راﺮـﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺪﻧﺪـﺷ شراﺰﮔ . ﺖـﻬﺟ ﻲﺑﺎـﻳزرا
ﺮﺛا ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ هرﺎﺼﻋﻦﺸﻳوآ يزاﺮﻴﺷ زا نﻮﻣزآ
ﺰﻴﻟﺎﻧآ ﺲﻧﺎﻳراو ﻚﻳ مﺮﻧ و ﻪﻓﺮﻃ راﺰﻓاSPSS 16 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا.
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ
و يﺪــﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﻲﻟﻮــﻨﻓ تﺎــﺒﻴﻛﺮﺗ يﻮــﺘﺤﻣ ﺞﻳﺎــﺘﻧ
آ ﻲﻠﻜﻟاورﺪﻴﻫ هرﺎﺼﻋ ﻲﻟﻮﻧوﻼﻓ لوﺪﺟ رد يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳو
هرﺎﻤﺷ1 ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮﺷ .ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ناﺰﻴﻣ ﻲﻧاﺪﻴـﺴﻛا
دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ناﺪﻴــﺴﻛا ﻲــﺘﻧآ ﻪــﺑ ﺖﺒــﺴﻧ هرﺎــﺼﻋ ﻦــﻳاBHT
ﻦﻴﻳﺎﭘ دﻮﺑ ﺮﺗ) هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ1.(
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ1 : و ﻲﻟﻮـﻧوﻼﻓ ،يﺪـﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﻲﻟﻮـﻨﻓ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ يﻮﺘﺤﻣ
يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﻲﻠﻜﻟاورﺪﻴﻫ هرﺎﺼﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ
ﺎﻌﻓﻲﺘﻧآ ﺖﻴﻟ
ﺪﺻرد ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
لﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﻴﻣ
mg/g
ﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﻴﻣ
mg/g
لﻮﻨﻓ ناﺰﻴﻣ
mg/g
4
±71 6
7
/5±92 50/
4
±23/131 0
6
/11±43/283 يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ
30/3±
6
/90 - - - BHT
يور ﺮـﺑ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﻲﻠﻜﻟاورﺪﻴﻫ هرﺎﺼﻋ تاﺮﺛا
هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ رد سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺪﺷر
2 هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .ﺮﺑ سﺎﺳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد
ﻖــﻴﻘﺤﺗ هرﺎــﺼﻋ هدﺎﻔﺘــﺳا درﻮــﻣ ﺖــﻈﻠﻏ ود رد ،ﺮــﺿﺎﺣ
يﺎــﻣد رد يزاﺮﻴــﺷ ﻦــﺸﻳوآ ﻲﻠﻜﻟاورﺪــﻴﻫ1±4 ﻪــﺟرد
ﻲﺘﻧﺎــﺳ سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘــﺳا يﺮﺘﻛﺎــﺑ داﺪــﻌﺗ ﺶﻫﺎــﻛ ،داﺮــﮔ
ﺪــﺷ هﺪﻫﺎــﺸﻣ سﻮــﺋرا . يﺎــﻣد رد ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ1±4 ﻪــﺟرد
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻲـﻃ رد داﺮﮔ12 ﻪـﻧﻮﻤﻧ يراﺪـﻬﮕﻧ زور گﺮـﻣ ،ﺎـﻫ
ﻛﺎﺑيﺮﺘ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ .ﻪﺑ يرﻮﻃ لﺮـﺘﻨﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻪﻛ) نوﺪـﺑ
هرﺎﺼﻋ ( داﺪـﻌﺗ ﻢـﺸﺷ زور رد سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘـﺳا يﺮﺘﻛﺎـﺑ
زا ﺮﺘﻤﻛ ﻪﺑ سﻮﺋرا 102 Colony forming unit/g ﺪﻴﺳر.
ﺖﻈﻠﻏ رد يﺎﻫ 5/0 و5/1 رد يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ هرﺎﺼﻋ ﺪﺻرد
ﺶﻳاﺰــﻓا مﻮــﺳ زور رد و يﺮﺘﻛﺎــﺑ ﺶﻫﺎــﻛ ﺪﻫﺎــﺷ ﻢــﻜﻳ زور
ا ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و يﺮﺘﻛﺎﺑسﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا يﺮﺘﻛﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻢﺸﺷ زور ز
ﻢــﻛ ﻪــﺑ سﻮــﺋرا زا ﺮــﺗ102 cfu/g ﺪﻴــﺳر نآ ﺶﻫﺎــﻛ ﻪــﻛ
ﺖـﺳا دﻮﻬـﺸﻣ مﻮـﺳ و ﻢﻜﻳ زور رد لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
)05/0<p(، ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻟو هﺪﻫﺎـﺸﻣ يراد
ﺪﺸﻧ)05/0>p(.
ﺚﺤﺑ
ﺎــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﻪــﺑ دﺮــﻜﻳور ﺪــﻳﺪﺟ نﺎﻣزﺎــﺳ يﺎــﻫ ﻲﻟﻮــﺘﻣ
ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻳاﺬــﻏ داﻮــﻣ و فﺮــﺼﻣ نﺎﮔﺪــﻨﻨﻛ اﺬــﻏ رد
ﻦﻳﺰﮕﻳﺎــﺟ ندﻮــﻤﻧ هﺪــﻧراﺪﻬﮕﻧ يﺎــﻫ ﻲــﻌﻴﺒﻃ ﻪــﺑ يﺎــﺟ
هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ،ﺮﻀﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ يدﺪـﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
يور ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣﺪﺿ تاﺮﺛا ﺲﻧﺎﺳا هرﺎﺼﻋ و ﺎﻫ يﺎﻫ ﻲﻫﺎـﻴﮔ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ترﻮﺻ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺖﺳا)15(.
ﻲﻳاز نﺎﻃﺮﺳ و ﻲﻤﺳ تاﺮﺛا ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ناﺪﻴـﺴﻛا ﻲﺘﻧآ ﻲﺧﺮﺑ ﻮﻨـﺼﻣ يﺎـﻫﻲﻋ هﺪـﻧراﺪﻬﮕﻧ و يﺎـﻫ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ نﻮـﻨﻴﺋﻮﻛ ﻲـﺴﻛورﺪﻴﻫ ﺪـﺘﻴﻠﻴﺗﻮﺑ يرﺎﻴـﺷﺮﺗ
)TBHQ ( هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ نﻮﻨﻛ ﺎﺗ
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ2:
سﻮـﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘـﺳا ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ شرﺎﻤﺷ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ)cfu/g( ﻦـﺸﻳوآ هرﺎـﺼﻋ يوﺎـﺣ ﺮـﮔﺮﺒﻤﻫ يﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ رد
ﻲﻟﺎﭽﺨﻳ ﻂﻳاﺮﺷ رد يزاﺮﻴﺷ
زور 0 1 3 6 9 12
رﺎﻤﻴﺗ
ﻲﻔﻨﻣ لﺮﺘﻨﻛ 82±103×5/1a 48±103×2/1a 82±103×7/1a 100<a 100<a 100<a
يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ5/1 ﺪﺻرد 82±103×5/1a 0/0±102×1b 48±102×6/3b 100<a 100<a 100<a
يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ5/0 ﺪﺻرد
82±103×5/1a 0/0±102×2b 48±102×3/3b 100<a 100<a 100<a
a,b : راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو هﺪﻨﻫﺪﻧﺎﺸﻧ نﻮﺘﺳ ﻚﻳ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﻴﻏ فوﺮﺣ)05/0<p (ﺖﺳا

ﺮﺛا ﺪﺿ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا
ﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ م هرودمود و ﺖﺴﻴﺑ ، ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا ،1391
2
ﭘاژـﻔﺘﺳا ﻦـﻨﻤﻣ ار نآ زا هدﺎـﻛ عﻮـﺖﺳا هدﺮ)16(. ﺘﺤﻣـ يﻮ
يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ هرﺎﺼﻋ ﻞﻛ لﻮﻨﻓ06/11±43/283 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ
مﺮــﮔ رد لدﺎــﻌﻣ ــ ﺳاﻴﺪ ﻟﺎﮔــﻴﻚ يﻮــﺘﺤﻣ و و ﺪــﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ
ﺐـــﻴﺗﺮﺗ ﻪـــﺑ ﻞـــﻛ لﻮـــﻧوﻼﻓ50/4±23/131 و 67/5±92
ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ رد مﺮﮔلدﺎﻌﻣ ﺗورﻴﻦ دﻮﺑ. ﻲـﺘﻧآ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ناﺰـﻴﻣ
ﺮﺑاﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا 4±71 دﻮﺑ ﺪﺻرد. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ناﺰـﻴﻣ يا
ﺮـﺑاﺮﺑ ار يزاﺮﻴـﺷ ﻦـﺸﻳوآ ﻲﻠﻜﻟاورﺪﻴﻫ هرﺎﺼﻋ ﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ
32 ﻲﻠﻴﻣ لﺎـﻜﻳدار يدﻮﺑﺎـﻧ ﺖﻴـﺻﺎﺧ و مﺮﮔ رد مﺮﮔ يﺎـﻫ
ار نآ دازآ71 ﺪــﻧدﺮﻛ شراﺰــﮔ ﺪــﺻرد)17( . ﻲــﺳرﺮﺑ رد
لﺎــﻜﻳدار يدﻮﺑﺎــﻧ ﺖﻴــﺻﺎﺧ يﺮــﮕﻳد ﻂــﺳﻮﺗ دازآ يﺎــﻫ
ﺎـﻳ ﺲﻛﻮﻟوﺮﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ار يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ ﻲﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ
ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﻚﻴﺑرﻮﻜﺳآ ﺪﻴﺳا)18( . ﻲـﮕﻧز ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺲﻧﺎـﺳا رد دﻮﺟﻮﻣ ﻞﻛ لﻮﻨﻓ ناﺰﻴﻣ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و يدﺎﺑآ
ﺮﺑاﺮﺑ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ322 ﺮـﻛذ ﺮـﺘﻴﻟ ﻲـﻠﻴﻣ رد مﺮﮔ ﻲﻠﻴﻣ
ﻳﺮﺘﻬﺑ و ﺪﺷﻲﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻦ ﺲﻧﺎـﺳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا
داد نﺎﺸﻧ هﺎﻴﺳ هﺮﻳز)15(. ﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﻴﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺶﻴﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ و ﻲـﻠﺒﻗ شراﺰـﮔ زا ﺮﺗ23/131 رد مﺮـﮔ ﻲـﻠﻴﻣ
رد نآ ناﺰـﻴﻣ زا ﻞـﻛ ﻲﻟﻮـﻨﻓ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ناﺰﻴﻣ ﻲﻟو دﻮﺑ مﺮﮔ
ﻢﻛ ﺲﻧﺎﺳا دﻮﺑ ﺮﺗ . نآ ﻲﻧاﺪﻴـﺴﻛا ﻲـﺘﻧآ ﺖﻴﺻﺎﺧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺮﺑاﺮﺑ ﺰﻴﻧ71 ﺑ ﺪﺻرددﻮ. توﺎﻔﺗ صاﻮﺧ ناﺰﻴﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﺘﻧآ هرﺎـﺼﻋ ﻚـﻴﻟﻮﻨﻓ يﻮـﺘﺤﻣ و ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻲﻫﺎـﻴﮔ يﺎـﻫ
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎـﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ زا ﺮﺛﺎـﺘﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز ،هﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ ،ﺎﻣد ،ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
و ﻲـﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﻦﻴﻣز رﻮﺘﻛﺎﻓ ،هﺎﻴﮔ
ﺪﺷﺎﺑ هﺎﻴﮔ ﻲﻜﻴﺘﻧژ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ)19(.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮـﺑ نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺮـﻬﻣ نﺎﻳوﺪـﻬﻣ ﻂـﺳﻮﺗ يا
كزورﻮـﻧ هرﺎـﺼﻋ ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺪﺿ ﺮﺛا يور) ﺖـﻈﻠﻏ يﺎـﻫ
10،5 و20 راﺰﻫppm ( سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا يور ﺮﺑ
يﺎﻣد رد ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ هدرواﺮﻓ رد12- ﻲﺘﻧﺎـﺳ ﻪﺟرد رد داﺮـﮔ
نﺎﻣز تﺪﻣ45 ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﻤﻫ ﻪـﻛ ﺪﻧداد شراﺰﮔ زور ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﺖﻈﻠﻏ مﺎﻤﺗ شرﺎﻤﺷ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ ﺮﺛا ﻲﻟو ﺪﻨﺘﺷاد ار يﺮﺘﻛﺎﺑ
يﺎﻫزور رد هرﺎﺼﻋ15 و30 ﻪﺑ ﻨﻌﻣ رﻮﻃﻲ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ يراد
ﺪﺷ رﻮﻛﺬﻣ يﺮﺘﻛﺎﺑ)20( .ﺖﻈﻠﻏ ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يﺎـﻫ
ﺐﺒــﺳ ،ﺮــﮔﺮﺒﻤﻫ رد ﻦــﺸﻳوآ هرﺎــﺼﻋ زا هدﺎﻔﺘــﺳا درﻮــﻣ
يﺮﺘﻛﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﻲﻟﺎﭽﺨﻳ يﺎﻣد رد ﺎﻫ يرﻮﻃ
يﺮﺘﻛﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻫﺎﺷ ﻢﻜﻳ زور زا ﻪﻛ ﺎﻫﻢﻳدﻮﺑ.
ﺲﻧﺎﺳا ﺮﺛا يﺮﮕﻳد ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻦﻴـﭼراد ،ﻚﺨﻴﻣ يﺎﻫ
زود ﺎـﺑ سﻮـﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘـﺳا يﺮﺘﻛﺎـﺑ يور ﺮﺑ ﺮﻴﺳ و
ﻲﺤﻴﻘﻠﺗ 105 cfu/g ﻪﺗﺎﭘ رد يﺎـﻣد رد غﺮـﻣ ﺖـﺷﻮﮔ يﺎـﻫ
1±5 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ داﺮﮔ
هوﺮﮔ ﻪﻤﻫ ﺪﻧداد ﺶﻫﺎـﻛ ﺐﺒـﺳ مرﺎـﻬﭼ زور ﺎﺗ رﺎﻤﻴﺗ يﺎﻫ
يﺮﺘﻛﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﺪﺷ ﺎﻫﺪﻧ)21(.
ﺲﻧﺎﺳا ﺮﺛا ،نارﺎﻜﻤﻫ و رﺎﻜﺑﻮﭼ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘــﺳا داﺪـﻌﺗ ﺶﻫﺎــﻛ ﺮـﺑ ار يزاﺮﻴــﺷ ﻦـﺸﻳوآ
ﻪﻠﻴﻓ رد سﻮﺋرا هﺮﻘﻧ رﻮﭙﻛ ﻲﻫﺎﻣ يﺎﻫ ﻦـﻳا و ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ يا
تﺎــﺒﻴﻛﺮﺗ ياﻮــﺘﺤﻣ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ ار ﻲــﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺪــﺿ تاﺮــﺛا
ﺪـﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﺲﻧﺎﺳا رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻟﻮﻨﻓ)22( . ﻪـﺘﻓﺎﻳ يﺎـﻫ
ﺎﺑ ﺪﺿ تاﺮﺛا ﻦﺸﻳوآ هرﺎﺼﻋ ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و
ياﻮﺘﺤﻣ يﻻﺎﺑ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ،نآ يﺪـﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﻲﻟﻮـﻨﻓ تﺎـﺒﻴﻛﺮﺗ
ﺖﺳا ﻲﻠﺒﻗ تﺎﺷراﺰﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ.
ﺮـﺛا ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ نارﺎـﻜﻤﻫ و يرﻮـﻧ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻠﻛﺎﻴـﺸﻳﺮﺷا يور ﺮـﺑ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوا ﺲﻧﺎﺳاO157:H7
يﺎﻣد ود رد ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد4 و10 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺐﺒـﺳ داﺮـﮔ
رد ﺲﻧﺎﺳا ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺮﺛا و هﺪﺷ يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺪﺷر ﺶﻫﺎﻛ4
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد يراﺪـﻬﮕﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ داﺮﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ)5(.
سﻮﻠﻴـﺳﺎﺑ يور ﺮـﺑ ﺰﺒـﺳ هﺮـﻳز ﺮﺛا يﺮﮕﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
يﺎﻣد رد يرﺎﺠﺗ پﻮﺳ رد سﻮﺋﺮﺳ10 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .ز ﺲﻧﺎﺳا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦـﻳا رد ﺰﺒـﺳ هﺮـﻳ
ﺖﺷاد يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺮﺑ ﻲﮔﺪﻨﺸﻛ ﺮﺛا ﺎﻣد . ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻦﻳا داﺪـﻌﺗ لﺮـﺘﻨﻛ هوﺮـﮔ رد ﻢـﻬﻧ زور رد ،ﺎـﻣد ﻦﻳا رد ﻪﻛ
يﺮﺘﻛﺎﺑ ﻢﻛ ﻪﺑ ﺎﻫ زا ﺮـﺗ102
cfu/g يﺮـﻴﮔ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧﺪﻴـﺳر
يﺎـﻣد ﻪﻛ ﺪﺷ10 ﻲﺘﻧﺎـﺳ ﻪـﺟرد گﺮـﻣ ﺐﺒـﺳ ﺰـﻴﻧ داﺮـﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﺘﻛﺎﺑ)1( . ـﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
ـــﺿﺎﺣ يﺮﺘﻛﺎـــﺑ ﺪـــﺷر ﺶﻫﺎـــﻛ ﻪـــﺑ ﻪـــﺟﻮﺗ ﺎـــﺑ ﺰـــﻴﻧ ﺮ
رد ﺮــﮔﺮﺒﻤﻫ لﺮــﺘﻨﻛ ﻪــﻧﻮﻤﻧ رد سﻮــﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘــﺳا
ﻲﻣ ﻢﺸﺷ زور ﺗ ﺪﻧاﻮﺗﺄ يﺎـﻣد ﻲﮔﺪﻨـﺸﻛ ﺮﺛا هﺪﻨﻨﻛﺪﻴﻳ1±4
ﻪﺟرد
ﻲﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ يﺮﺘﻛﺎﺑ يور ﺮﺑ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﻲﻃ رد

ﻲﺸﻫوﮋﭘ نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﺘﺸﻟﺎﭼ ﻲﺘﻓاﺮﺷ ﺎﺿر
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرودمود و ﺖﺴﻴﺑ ، ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا ،1391
3
سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا ﺪﺷﺎﺑ.
ﻦﻳﺪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺖﻓﺮﮔ يﺎـﻣد ﻪـﻛ ﻦﻴﻳﺎـﭘ
ﺐﺟﻮﻣ اﺰﻓاﺶﻳ ﺮﺛا ﺪﺿ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ هرﺎﺼﻋ
ﺪﺷ .ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖـﻈﻠﻏ زا ﻪـﻛ دﻮـﻤﻧ دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ناﻮـﺗ يﺎـﻫ
هﺪـﻧراﺪﻬﮕﻧ ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺎﻣد ﻦﻳا رد هرﺎﺼﻋ ﻦﻳا ﻦﻴﻳﺎﭘ
سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا ﺪﺿ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑﺪﺿ ﻲﻌﻴﺒﻃ سﻮﺋرا
رد ﺖﻌﻨﺻ هدرواﺮﻓ و ﺖﺷﻮﮔ نآ يﺎﻫ دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا.
ﮕﺳﺎﭙﺳﺰيرا
زا ﺖــﻧوﺎﻌﻣ مﺮــﺘﺤﻣ وﮋﭘﻲــﺸﻫ و ﺰــﻛﺮﻣ تﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ
نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻳوراد هﺎﮕﺸﻧاد مﻮـﻠﻋ ﻲﻜـﺷﺰﭘ دﺮﻛﺮﻬـﺷ ﺖـﻬﺟ
ــﺗﺄﻦﻴﻣ ﻪــﻨﻳﺰﻫ و تﺎــﻧﺎﻜﻣا و نﺎــﻨﻛرﺎﻛ ﺰــﻛﺮﻣ تﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ
نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﻳوراد ﻪﺑ ﻞﻴﻟد يرﺎﻜﻤﻫ رد ياﺮـﺟا ﻦـﻳا ﻖـﻴﻘﺤﺗ
ﺮﻜﺸﺗ و ﻲﻧادرﺪﻗ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ﻲﻣ ﺪﻳآ.
References
1. Moradi B, Mashak Z, Akhondzadeh Basti A,
Moradi B, Barin A. The survey of the effect
of cuminumcyminum l. Essential oil on the
growth of bacillus cereus in a food model
system. J Med Plants 2012; 11(8): 93-102
(Persian).
2. Lahooji A, Mirabolfathy M, Karami Osboo
R. Effect of Zataria multiflora and Satureja
hortensis essential oils, Thymol and
carvacrol on growth of Fusarium
graminearum isolates and deoxynivalenol
production. Iran J Pl Path 2010; 46(1). 37-50
(Persian).
3. Ekhtiarzadeh H, Akhondzadeh Basti A,
Misaghi A, Ebrahimzadeh Mousavi HA,
Bokaei S, Taherkhani P, et al. Effect of
zataria multiflora boiss. essential oil on the
growth of listeria monocytogenes in salted
fish. J Med Plants 2011; 10(40):89-96
(Persian).
4. Sari AA, Akhoundzadeh Basti A, Rokni N,
Ebrahimzadeh Mousavi HA, Soltani M,
Gandomi H, et al. Effect of zataria multiflora
boiss. Essential oil on the behavior of vibrio
parahaemolyticus in salted fish. J Med Plants
2010; 9(36):136-144(Persian).
5. Noori N, Rokni N, Akhondzade Basti A,
Misaghi A, Dabbagh Moghaddam A,
Yahyaraeyat R, et al. The antimicrobial effect
of Zatariamultiflora boiss essential oil against
E.coli O157: H7 in minced beef during
refrigerated storage as a replacement for
chemical preservatives in order to maintain
the consumers health. J Army Univ Med Sci
2012; 10 (3): 192-197(Persian).
6. Mashak Z, Moradi B, Moradi B. The
combined effect of zataria multiflora boiss
and cinnamomum zeylanicum nees essential
oil on the growth of bacillus cereus in a food
model system. J Med Plants
2012; 11(42):62-73(Persian).
7. Zhang Z, Liao L, Moored J, Wu T, Wang Z.
Antioxidant phenolic compounds from
walnut kernels (Juglans regia L.). Food
Chem 2009; 113(1): 160-165.
8. Ayoughi F, Barzegar M, Sahari MA,
Naghdibadi H. Chemical compositions of
essential oils of Artemisia dracunculus l. and
endemic matricaria chamomilla l. and an
evaluation of their antioxidative effects. J
Agr Sci Tech 2011; 13: 79-88.
9. Razavilar V. Pathogenic microorganisms in
foods and epidemiology of food poisoning.
2nd ed. Tehran: Tehran University Pub;
2002.
10. Institute of Standards and Industrial Research
of Iran. Raw frozen hamburger –
Specifications. (Amendment No.1). 2008.

ﺮﺛا ﺪﺿ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد يزاﺮﻴﺷ ﻦﺸﻳوآ سﻮﺋرا سﻮﻛﻮﻛﻮﻠﻴﻓﺎﺘﺳا
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرودمود و ﺖﺴﻴﺑ ، ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو1 ﺪﻨﻔﺳا ،1391
4
Available from:
http://www.isiri.org/portal/files/std/a-
2304.pdf. Accessed July 14, 2012.
11. Asgari S, Ansari SamaniR, DerisF,
Shahinfard, Salimi M, Mortazaei S,
Asgharzadeh S, et al. Antioxidant Activity
and the Lowering Effect of Hydroalcoholic
Extract of Allium hirtifolium Boisson Some
Haemostatic Factors in Hypercholesterolemic
Rabbits. J Mazand Univ Med Sci 2012;
22(91): 40-48 (Persian).
12. Sharafati Chaleshtori R, Sharafati
Chaleshtori F, Rafieian kopaei M. Biological
characterization of Iranian walnut (Juglans
regia) leaves. Turk J Biol 2011; 35 (5): 635-
639.
13. Sharafati chaleshtori R, Rafieian kopaei M,
Mortezaei S, Sharafati-chaleshtori A, Amini
E. Antioxidant and antibacterial activity of
the extracts of Echinophora platyloba D.C.
Afr J Pharm Pharacol 2012; 6(37): 2692-
2695.
14. Noori N, Tooryan F, Rokni N, Akhondzadeh
A, Misaghi A. Preservative effect of
Cinnamomum Zeylanicum Blume. essential
oil and storage temperature on the growth of
E .coli O157:H7 in hamburger using Hurdle
Technology. J Food Sci Technol 2010; 7 (4).
35-42 (Persian).
15. Zangiabadi M, Sahari MA, Barzegar M,
Naghdi Badi H. Zataria multiflora and
Bunium persicum essential oils as two natural
antioxidants. J Med Plants 2012; 11(41): 8-
21(Persian).
16. Shahidi F, Zhong Y. Novel antioxidants in
food quality preservation and health
promotion. Eur J Lipid Sci Technol 2010;
112. 930-940.
17. Fatemi F, Asri Y, Rasooli I, Alipoor
ShD, Shaterloo M. Chemical composition
and antioxidant properties of γ-irradiated
Iranian Zataria multiflora extracts. Pharm
Biol 2012; 50(2): 232-8. PMID: 22092051.
18. Souri E, Amin Gh, Farsam H, Jalalizadeh H,
Barezi S. Screening of thirteen medicinal
plant extracts for antioxidant activity. Iran J
Pharm Res 2008; 7 (2): 149-154.
19. Goze I, Alim A, Tepe AS, Sokmen M, Sevgi
K, Tepe B. Screening of the antioxidant
activity of essential oil and various extracts
of Origanum rotundifolium Boiss. From
Turkey. J Med Plants Res 2009; 3: 246-54.
20. Mahdavian Mehr H, Hosseini Z, Haddad
Khodaparast MH, Edalatian MR. 2010.
Study on the antimicrobial effect of salvia
leriifolia (nowroozak) leaf extract powder on
the growth of staphylococcus aureus in
hamburger. J Food Saf 2010; 30: 941–953.
21. Jagadeesh Babu A, Rupasundari A, Sankar
Reddy B, Sravanthi M. Studies on the
antimicrobial effectiveness of essential oils
of garlic, clove and cinnamon on
staphylococcus aureus in chicken meat
patties. Tamil Nadu J vet Anim Sci 2012; 8
(1): 45-49.
22. Choobkar N, Soltani M, Ebrahimzadeh
Mousavi HA, Akhonzadeh Basti A, Matinfar
A. Effect of Zataria multiflora Boiss
essential oil on the growth of Staphylococcus
aureus in the light salted fillets of silver carp
(Hypophthalmichthys molitrix). Iran J Fish
Sci 2010; 9 (3):352-359.